معرفی گیاه ماچا و فواید آن - مجله سرگرمی

گیاه ماچا چیست؟

در پاسخ به سوال چای ماچا چیست باید گفت: چای ماچا (抹茶 Matcha) نوعی پودر چای سبز بسیار خوش رنگ و بو و دارای نوعی طعم شیرین ظریف و پنهان (Subtle Sweetness) است. رنگ آن سبز زمردی است. این چای در ژاپن با آسیاب های گرانیتی مخصوصی پودر می گردد تا کلروفیل درون آن به اصطلاح نسوزد.

ژاپنی ها در پودر کردن دستی آن از هاون چوبی نیز استفاده می نمایند. نکته مهمی که کم تر ذکر می گردد این است که کلمه ماچا به فرم پودر شده گیاه چای تنچا (tencha 碾 茶 茶) گفته می گردد.

علت منحصر به فرد بودن پودر ماچا نحوه کشت ویژه آن است. درختچه های چای سبز ماچا در طول زمستان به خواب زمستانی رفته و با نگهداری مواد معدنی در خود و با رسیدن فصل بهار و بیدار شدن از خواب زمستانی، به وسیله عمل فتوسنتز، برترین نوع چای بهاره ماچا را پدید می آورند.

کشاورزان ژاپنی در حدود اواسط اردیبهشت ماه، سایبان هایی چوبی با چهارچوب های آلومینیومی بر روی درختچه های ماچا ایجاد می نمایند تا اندازه رسیدن نور خورشید به درختچه های ماچا به حدود 60 تا 75 درصد کاهش پیدا کند. این عمل، باعث بالا رفتن طعم شیرین و خواص کیفیت چای ماچا به وسیله افزایش اسیدآمینه ها در آن می گردد. برداشت چای ماچا در ژاپن با مراسم خاصی همراه است.

تاریخچه چای ماچا چیست؟هرچند که چای سبز ماچا یک چای ژاپنی نیز معرفی می گردد ولی خاستگاه اصلی آن کشور چین است.

در قرن دوازدهم میلادی یک راهب متعلق به مکتب ذن به نام ایساسی (Eisai) طی سفری که به کشور چین داشت و ضمناً سیر و سیاحت در چین، انواعی از بذر انواع چای را با خود به ژاپن آورد که چای ماچا نیز یکی از آن ها بود. البته در آن موقع چای ماچا در ژاپن و در ابتدا به حالت پودر به کار نمی رفت و این موضوع، ابداع چینی ها است.1

در این مقاله چند فایده چای ماچا را می خوانید که همگی براساس یافته های علمی هستند.

آنتی اکسیدان فراوانی داردماچا سرشار از کاتچین ها (catechin) است. کاتچین نوعی ترکیب گیاهی در چای است که به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی عمل می نماید. آنتی اکسیدان ها به تثبیت رادیکال های آزاد مضر یاری می نمایند. این رادیکال ها ترکیباتی هستند که ممکن است به سلول ها آسیب زده و باعث بیماری مزمن شوند.

چایی که با اضافه کردن پودر ماچا به آب داغ درست می کنید، حاوی مواد مغذی از کل برگ است؛ یعنی نسبت به خیساندن برگ های چای سبز در آب، کاتچین و آنتی اکسیدان بیشتری دارد. درواقع بر اساس تقریبی، تعداد کاتچین های موجود در ماچا 137 برابر بیشتر از سایر انواع چای سبز است.

مطالعه ای حاکی از آن است که خوراندن مکمل های ماچا به موش ها، آسیب وارده بر اثر رادیکال های آزاد را کاهش داده و فعالیت آنتی اکسیدانی را بهبود می بخشد. افزودن ماچا به رژیم غذایی می تواند مصرف آنتی اکسیدان را افزایش بدهد، که آن هم از آسیب سلولی جلوگیری می نماید و حتی خطر ابتلا به چندین بیماری مزمن را کاهش می دهد.

محافظت از کبدکبد برای سلامتی حیاتی است و نقش مهمی در سم زدایی، اثربخشی داروها و پردازش مواد مغذی ایفا می نماید. برخی مطالعات نشان داده اند که ماچا از سلامت کبد هم محافظت می نماید. دانشمندان در مطالعه ای، به مدت 16 هفته به موش های دیابتی ماچا خوراندند و درنهایت متوجه شدند این گیاه، هم از آسیب به کلیه ها و هم کبد جلوگیری می نماید.

در مطالعه دیگری به 80 نفر که کبد چرب غیرالکلی داشتند، به مدت 90 روز، هر روز 500 میلی گرم چای سبز دادند. بعد از 12 هفته، عصاره چای سبز سطح آنزیم کبد را به میزان قابل توجهی کاهش داد. افزایش سطح این آنزیم ها موجب آسیب کبدی می گردد.

علاوه براین، تحلیل 15 مطالعه مختلف حاکی از آن است که نوشیدن چای سبز، با کاهش خطر ابتلا به بیماری های کبد در ارتباط است. اما باید به خاطر داشت که ممکن است عوامل دیگری هم در این ارتباط سهیم باشند.

برای آنالیز آثار ماچا روی انسان، باید تحقیقات بیشتری انجام بشوند، چون بیشتر تحقیقاتی که تا به امروز اجرا شده اند، آثار عصاره چای سبز را روی حیوانات آنالیز نموده اند.

عملکرد مغز را تقویت می نمایدبرخی تحقیقات نشان می دهند که برخی ترکیبات موجود در ماچا به تقویت عملکرد مغز یاری می نمایند.

مطالعه ای به ارزیابی عملکرد مغزی افراد در قبال مجموعه ای از وظایف پرداخت. در این مطالعه که روی 23 نفر انجام شد، برخی شرکت نمایندگان یا چای ماچا و یا میان وعده ای حاوی 4 گرم ماچا مصرف می کردند، درمقابل گروه کنترل هم چای یا میان وعده ای معمولی می خوردند. درنهایت محققان متوجه شدند که ماچا باعث افزایش تمرکز، سرعت واکنش و حافظه می گردد.

مطالعه دیگری نشان داد که مصرف روزانه 2 گرم پودر چای سبز به مدت 2 ماه، به بهبود عملکرد مغز در افراد مسن یاری می نماید. علاوه براین، ماچا حاوی میزان کافئین بیشتری نسبت به چای سبز است. در هر 1 گرم پودر ماچا، حدود 35 میلی گرم کافئین وجود دارد. مطالعات متعدد مصرف کافئین را با بهبود عملکرد مغزی، واکنش سریع تر، افزایش تمرکز و تقویت حافظه ارتباط داده اند.

ماچا حاوی ترکیبی به نام ال تی اِنین (L-theanine) است که تأثیر کافئین را اصلاح می نماید، هوشیاری را افزایش می دهد و از کاهش انرژی معمول پس از مصرف کافئین جلوگیری می نماید. ال تی اِنین فعالیت موج آلفا در مغز را هم افزایش می دهد که این می تواند در ایجاد آرامش و کاهش سطح استرس مفید باشد.2

یاری به کاهش وزنهمانطور که قبلا بحث شد و در نمناک گفتیم، چای سبز ماچا غنی از کاتچین است که به طور خاص یک آنتی اکسیدانی است که به نام EGCg شناخته می گردد. چای سبز ماچا حاوی سه برابر بیشتر از این آنتی اکسیدان در مقایسه با انواع چای سبز است. تحقیقات نشان می دهد که کاتچین تاثیر مثبتی بر شاخص توده بدنی دارند.در یک مطالعه، کاتچین بر چربی بدن در 2 گروه از مردان سالم ژاپنی ارزیابی شد.

پس از دو هفته تغذیه سالم، مردان به دو گروه با شاخص های وزن بدن مشابه و دور کمر تقسیم شدند. این مطالعه 12 هفته به طول انجامید و شرکت نمایندگان یک بطری چای سبز حاوی 690 میلی گرم کاتچین یا یک بطری چای سبز حاوی 22 میلی گرمی کاتچین را نوشیدند. بعد از نتایج حاصل از مطالعه معلوم شد که موارد زیر به میزان زیادی در نوشیدن چای همراه با کاتچین کاهش یافت.

شاخص توده بدنی

دور کمر

جرم چربی بدن

ناحیه چربی زیر پوست

به همین علت، تصور می گردد که نوشیدن چای سبز به ویژه چای سبز ماچا می تواند به کاهش اضافه وزن یاری کند.

در مطالعه ای دیگر معین شد که EGCg موجود در ماچا می تواند متابولیسم را در طی ورزش با شدت میانه افزایش دهد. محققان دریافتند که عصاره چای سبز می تواند به اندازه 17 درصد سوختن چربی ها را افزایش دهد،زمانی که به مدت 30 دقیقه دوچرخه سواری می نمایند.

سم زدایی بدندر طول سه هفته گذشته، قبل از این که برگ های چای درست شوند، به وسیله گل کاملیا برای محروم کردن آن ها از نور خورشید پوشیده شده است. این باعث افزایش شدید فراوری کلروفیل در رشد نو گیاهان می گردد. سطح بالای کلروفیل موجود در چای سبز ماچا تنها باعث سبز زیبای این گیاه می گردد. ماچا نیز یک سم زدای قدرتمند است که می تواند به طور طبیعی فلزات سنگین و سموم شیمیایی را از بدن حذف کند.

سرشار از کاتچین، EGCgممکن است قبلا شنیده باشید که همه آنتی اکسیدان ها مثل هم نیستند. چای ماچا شامل مجموعه ویژه ای از ترکیبات آلی شناخته شده به نام کاتچین است. در بین آنتی اکسیدان ها، کاتچین قوی ترین و پرفایده ترین است. یک کاتچین به نام اپیگالوکاتچین گالات (EGCg) 60 درصد کاتچین را در چایی سبز ماچا می سازد. از بین همه آنتی اکسیدان ها، EGCg به طور گسترده به خاطر خواص مبارزه با سرطان شناخته می گردد. دانشمندان دریافته اند که ماچا بیش از 100 برابر EGCg بیشتری از هر نوع چای دیگر در بازار است.

تقویت آرامشبرای بیش از یک هزار سال، چای سبز ماچا به وسیله دائوس های چینی و راهبان بودایی ژاپنی به عنوان وسیله ای برای استراحت و مدیتیشن به هنگام آماده باش به کار رفته است. اکنون می دانیم که این حالت بالای آگاهی به علت اسید آمینه ال - تینین موجود دراین برگ ها است. ال - تینین فراوری امواج آلفا را در مغز افزایش می دهد،که باعث آرامش بدون خواب آلودگی ذاتی و ایجاد اختلال دیگر می گردد.

افزایش سطوح انرژی و استقامتسامورایی ها، جنگجویان شریف قرون وسطی و مدرن ژاپنی، قبل از وارد شدن به نبرد با توجه به خاصیت نیرو بخشی اش، چای ماچا را می نوشیدند. در حالی که همه انواع چای سبز به طور طبیعی حاوی کافئین است، اما افزایش انرژی دریافتی از ماچا تا حد زیادی به خاطر ترکیب منحصر به فرد مواد مغذی دیگری است.

مقاومت افزایش یافته یک کاسه چای سبز ماچا می تواند تا 6 ساعت طول بکشد و به علت اثرات ال - تینین، نوشیدنی ماچا هیچ یک از اثرات جانبی معمولی محرک ها مانند اضطراب و فشار خون بالا را ندارد.3

منبع طبیعی کافئین1 فنجان چای ماچا 32 گرم کافئین دارد که این میزان سه برابر بیشتر از 1 فنجان معمولی چای سبز و نصف فنجان کوچک قهوه است و یک نوشیدنی عالی صبحگاهی محسوب می گردد.

سلامت قلبنوشیدن چای ماچا برای سلامت قلب بسیار مفید است زیرا کاتچین موجود در آن به کاهش کلسترول بد خون یاری نموده و خطر بروز سکته مغزی را نیز کاهش می دهد.

تقویت سیستم ایمنی بدنکاتچین موجود در چای ماچا از آنتی اکسیدان های قوی است که خاصیت ضد باکتری داشته و سلامت بدن را تضمین می نماید.

مصرف چای ماچا با تقویت سیستم ایمنی بدن از بروز عفونت های مختلف ویروسی و باکتریایی، آنفلوآنزا، ویروس هپاتیت و هرپس جلوگیری می نماید.

آرتریتتحقیقات نشان داده همه انواع چای سبز، سیاه و سفید و چای ماچا منبع غنی پلی فنل ها هستند. این ترکیبات گیاهی دارای اثر ضد التهابی قوی می باشند که تخریب غضروفی را کندتر نموده و برای پیشگیری و درمان بیماری های التهابی از جمله آرتریت مفید هستند.

آنتی اکسیدان EGCg موجود در انواع چای سبز نیز فراوری مولکول های مسئول آسیب مفصلی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید را کاهش می دهد.

آلزایمر و پارکینسونپلی فنل های موجود در چای ماچا روی فرایند پیری اثر گذاشته و از آسیب نورون ها که می تواند به اختلالات پیشرفته عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون منجر گردد پیشگیری می نماید.

نوشیدن چای ماچا حافظه کوتاه مدت را افزایش داده و عملکرد شناختی فرد را بهبود می بخشد.

سلامت دهان و دندانخواص ضد باکتری چای سبز ماچا از سلامت دهان و دندان محافظت نموده و بوی بد دهان را رفع می نماید زیرا حدود 90 درصد علت بوی بد دهان به خاطر حفره های باکتریایی موجود در دندان ها می باشد.

چای ماچا - در صورتی که بدون شیرین نماینده ها مصرف گردد - دندان ها را قوی و سالم نگه داشته و مانع تشکیل حفره ها و پلاک های دندانی می گردد.

سلامت چشممحتوای کاتچین موجود در چای ماچا به سلامت چشم یاری نموده، بینایی را افزایش می دهد و از آب سیاه و نابینایی ناشی از آب مروارید پیشگیری می نماید.4

پی نوشت:

1.www.chaymarket.com

2.www.chetor.com

3.www.namnak.com

4.www.persian-star.org

picosho.ir: پیکوشو: تصاویر گردشگری ایران و جهان

gitiro.ir: گیتی رو: مجله گردشگری و مسافرتی، خبری و ورزشی

منبع: راسخون