فرق هست و است؛ است یا هست؟! - مجله سرگرمی

سرویس فرهنگ و هنر - در زبان فارسی بین فعل های است و هست تفاوت هایی وجود دارد که در بیشتر مواقع به آن ها دقت نمی گردد. بسیاری از ما این دو فعل را با یک کاربرد استفاده می کنیم و نه تنها در گفتار روزمره، که در بسیاری از موارد در نوشتار نیز آن ها را نادرست به کار می بریم. این کار یکی از اشتباهات بسیار رایج ما فارسی زبانان بوده و ضروری است کاربرد صحیح هر کدام از این فعل ها را بدانیم. از این رو در این مطلب به فرق هست و است خواهیم پرداخت.

فرق هست و است

این دو فعل در معنا و کاربرد دارای تفاوت های بنیادی بوده که در این قسمت به تشریح آن ها می پردازیم.

1. معنا

در ابتدا باید گفت که هست خود فعلی مستقل بوده و از مصدر هستن به معنای وجود داشتن و بودن می آید پس به تنهایی قابل استفاده است. ولی است فقط یک رابط است و در جملات اسنادی و سند دادن چیزی به چیزی دیگر از آن استفاده می گردد. زمانی که صفت و موصوفی را می خواهیم به هم وصل کنیم یا ربط دهیم، از است استفاده می کنیم.

برای مثال:

• خدا هست.

یعنی خدا وجود دارد؛ و این جمله کامل است.

• خدا است.

عبارت ناقص است و ابهام در ذهن ایجاد می نماید که خدا چه چیزی است؟ یا در کجا است؟ و زمانی این عبارت کامل می گردد که گفته گردد مثلا خدا کریم است.

2. کاربرد

هست بر وجود چیزی دلالت می نماید و است بر چگونگی آن.

برای مثال:

• آب هست.

یعنی این جا آب وجود دارد.

• آب سرد است.

دیگر بحث از وجود آب نیست، بلکه از چگونگی وجود آن است.

آب سرده: در اینجا ه برای جایگزینی است به کار می رود.

3. تاکید

مورد سوم این است که اگر تکیه اصلی بر بودن باشد و تایید و تاکید داشته باشد باید از فعلا هست استفاده گردد.

برای مثال:

• من در خانه استم.

اشتباه است.

• من در خانه هستم.

یعنی مطمئن باش که من در خانه حضور دارم.

اما اگر تکیه اصلی بر خانه باشد، یعنی صرفا بخواهیم موقعیت خود را بیان کنیم باید گفت:

من خانه ام. و از پسوند ام استفاده می گردد؛ یعنی مثلا در مغازه یا خیابان نیستم.

4. حالت جمع

در موارد و زمان هایی که مجبور می شویم است را به شکل جمع به کار ببریم به جای استند می نویسیم هستند.

5. جملات مبهم

تا اینجا فهمیدن تفاوت ها خیلی سخت نبود و به راحتی می توانستیم این چهار تفاوت را درک کنیم. اما در جملات بلند و کمی پیچیده کار کمی سخت می گردد و تشخیص استفاده درست هر کدام از دو فعل می تواند کمی گمراه نماینده باشد.

برای مثال دو عبارت آب در کوزه هست یا آب در کوزه است را در نظر بگیرید.

هدف جمله آب در کوزه هست این است که وجود آب را روشن کند؛ یعنی صرفا بودن یا نبودن آن از ما پرسیده شده و ما به این پرسش پاسخ می دهیم که در کوزه آب هست؟ یعنی آب وجود دارد؟.

اما وقتی می گوییم آب در کوزه است در واقع این موقعیت آب است که برای ما اهمیت دارد؛ در واقع ما به این پرسش پاسخ می دهیم که آب در کجاست؟ پس بحث وجود و عدم آب در کار نیست، بلکه چگونگی یا موقعیت در اینجا مهم می گردد و برای همین از است استفاده می گردد.

6. استِ تأکیدی

هست یک کاربرد دیگر هم دارد و آن تأکیدِ است است؛ یا استِ تأکیدی!

به طور مثال:

نور اتاق مناسب هست؛ ولی هنوز دوربین نمی تواند تصویر خوبی بگیرد.

اگر بگوئیم نور اتاق مناسب است، این است فعل ربطی جمله می گردد؛ اما ما برای تأکید می گوئیم نور اتاق مناسب هست.

توجه داشته باشید گاهی اوقات استفاده از هست نتیجۀ ضعف ما در نگارش فارسی است؛ بنابراین، در این موارد بهتر است ساختار جمله نوشته شده را تغییر دهیم. همچنین اند به هست ارجحیت دارد؛ یعنی گاهی اوقات بهتر است در نوشتار فارسی اند جایگزین هست گردد.

کاربرد فعل می باشد

در نگارش پارسی به جای می باشد باید است یا هست نوشت و نه برعکس. بسیاری از نویسندگان برای پرهیز از تکرار افعال است و هست از می باشد استفاده می نمایند که راه چاره چندان خوبی نیست. در واقع می باشد یک فعل غلط بوده که به جای است و هست به کار می رود. استفاده از فعل می باشد، سبک و لحن هر متنی را به شدت تصنعی می نماید.

گفتنی است که باشد هم معنی بادا است. واژه باشد گویای آرزومندی و امیدواری برای انجام چیزی است.

هیچ کس در گفتار روزمره از فعل می باشد استفاده نمی نماید. برای مثال هیچ فارسی زبانی هرگز نمی گوید: بفرمایید.؛ غذا روی میز می باشد. همچنین مصدر می باشد باشیدن است که ما فارسی زبان ها صیغه های دیگر این فعل را هیچ گاه به کار نمی بریم.

سخن آخر

در این مقاله به فرق هست و است پرداخته شد؛ با توجه نکات ارائه شده، به راحتی می توان کاربرد صحیح این افعال را تشخیص داد و در جای درست آن ها را به کار برد. درست است که در گفتار روزانه و حتی در بسیاری از متن ها و نوشته ها گاهی فعل هست به جای است به کار می رود، ولی ما در صندلی کسانی که فارسی زبان مادری آن هاست، بهتر است بیشتر دقت نموده و تا حد امکان از تکرار این غلط های رایج پرهیز کنیم.

در صورت تمایل می توانید مطلب فرق حوزه با حوضه را نیز در خبرنگاران مطالعه کنید. لطفا نظرات خود را با ما در قسمت نظرات و پرسش ها در میان بگذارید.

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.

منبع: setare.com