سوراخ شدن لایه اوزون: تأثیرات و علل سوراخ شدن لایه اوزون - مجله سرگرمی

مترجم: امین حسین پور

منبع:راسخون

لایه اوزون اشعه های ماورای بنفش مضر را جذب می نماید و مانع ورود آن ها به اتمسفر زمین می گردد. ولی، عوامل مختلفی باعث سوراخ شدن لایه اوزون و آسیب تماشا این لایه محافظ شده اند. در ادامه مقاله اطلاعاتی راجع به فرآیند سوراخ شدن لایه اوزون و تأثیرات آن ارائه شده است.

تشکیل اوزون

اوزون گازی بی رنگ است که در اتمسفر بالایی زمین وجود دارد. اوزون هنگامی تشکیل می گردد که مولکول های اکسیژن فوتون های ماورای بنفش را جذب می نمایند و تحت واکنش فوتولیز قرار می گیرند. در این فرآیند، یک مولکول اکسیژن به دو اتم اکسیژن تجزیه می گردد. اتم اکسیژن آزاد با مولکول اکسیژن ترکیب می گردد و مولکول اوزون را تشکیل می دهد. مولکول های اوزون به نوبه خود اشعه های ماورای بنفش با طول موج 310 تا 200 نانومتر را جذب می نمایند و به این ترتیب مانع ورود این اشعه های مضر به اتمسفر زمین می شوند.

فرآیند جذب اشعه های مضر هنگامی اتفاق می افتد که مولکول های اوزون به یک مولکول اکسیژن و یک اتم اکسیژن تجزیه می شوند. اتم اکسیژن دوباره با مولکول اکسیژن ترکیب می گردد و مولکول اوزون تشکیل می گردد. اندازه اوزون با این فرآیند پیوسته حفظ می گردد.

اشعه های ماورای بنقش امواج الکترومغناطیسی با انرژی بالا هستند که از خورشید ساطع می شوند. اشعه ماورای بنفش شامل UV-A ، UV-B و UV-C است که UV-A کم خطرترین و UV-C خطرناکترین نوع آن به تعداد می فرایند. UV-C به خاطر جذب شدن به وسیله اوزون استراتوسفری قادر نیست به سطح زمین برسد. خطر اصلی اشعه UV-B است که می تواند وارد اتمسفر زمین گردد.

لایه اوزون در نیمه دوم دهه 1970 سوراخ شد و بعد از آن تحقیقات زیادی برای یافتن تأثیرات و علل احتمالی سوراخ شدن لایه اوزون صورت گرفته است. تحقیقات متعددی برای یافتن راهکار های ممکن صورت گرفته اند. اجازه دهید نگاهی به علل سوراخ شدن لایه اوزون و تأثیرات آن داشته باشیم.

علل سوراخ شدن لایه اوزون

اوزون شکل سه اتمی از اکسیژن است که در اتمسفر زمین وجود دارد. ترکیب دمای پایین ، افزایش کلر و متمرکز شدن برم در استراتوسفر مسئول تخریب لایه اوزون است. فراوری و آزاد شدن کلروفلوئوروکربن ها دلیل اصلی سوراخ شدن لایه اوزون است. این گازها تقریباً مسئول 80 درصد سوراخ شدن لایه اوزون هستند.

مواد سوراخ نماینده دیگر عبارتند از هیدوکلروفلوئوروکربن ها و ترکیبات ارگانیک فرار. این گازها اغلب در گازهای خروجی از اگزوز ماشین ها ، محصولات فرعی فرآیندهای صنعتی ، سردکن ها و آئروسل وجود دارند. مواد سوراخ نماینده لایه اوزون در اتمسفر پایین زمین نسبتاً پایدار هستند ولی، در استراتوسفر در معرض اشعه های ماورای بنفش قرار می گیرند و به این ترتیب تجزیه می شوند و اتم کلر آزاد می نمایند.

این اتم کلر آزاد با مولکول اوزون واکنش نشان می دهد و کلر مونوکسید و یک مولکول اکسیژن تشکیل می دهد. سپس، کلر مونوکسید با مولکول اوزون واکنش نشان می دهد تا یک اتم کلر و دو مولکول اکسیژن تشکیل گردد. مولکول کلر آزاد دوباره با اوزون واکنش نشان می دهد تا کلر مونوکسید تشکیل گردد. فرآیند ادامه پیدا می نماید و این منجر به سوراخ شدن لایه ازون می گردد.

با تخریب لایه اوزون در استراتوسفر سوراخ ایجاد می گردد. این سوراخ اشعه های ماورای بنفش را قادر می سازد تا وارد اتمسفر زمین شوند. اشعه های ماورای بنفش خورشید با بیماری ها و مسائل زیست محیطی مختلف ارتباط دارد. اجازه دهید نگاهی به اثرات سوراخ شدن لایه اوزون بر روی اشکال گوناگون حیات داشته باشیم.

سرطان پوست: قرار گیری در معرض اشعه های ماورای بنفش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان پوست مانند ملانوم بدخیم و سرطان سلول پایه ای را افزایش می دهد.

آسیب تماشا چشم ها: قرار گیری مستقیم در معرض اشعه های ماورای بنفش ممکن است منجر به برفکوری و آب مروارید گردد.

آسیب تماشا دستگاه ایمنی: قرار گیری در معرض اشعه های ماورای بنفش ممکن است منجر به فوتو آلرژی گردد که این به نوبه خود منجر به تشکیل جوش می گردد.

تأثیرات دیگر: مواد شیمیایی اوزون ممکن است منجر به مشکل در تنفس ، درد در قفسه سینه ، تحریک گلو و اختلال در عملکرد ریه ها شوند.

تأثیرات بر روی دوزیستان

سوراخ شدن لایه اوزون یکی از علل کاهش تعداد گونه های دوزیستان به تعداد می رود. سوراخ شدن لایه اوزون گونه های مختلف را تحت تأثیر قرار می دهد. در زیر به بعضی از تأثیرات سوراخ شدن لایه اوزون اشاره شده است.

رشد و نمو کرم های حشره را مختل می نماید

رفتارها و عادت ها را تغییر می دهد

منجر به بد شکلی در بعضی گونه ها می گردد

ایمنی را کاهش می دهد. بعضی گونه ها در برابر بیماری و مرگ آسیب پذیر شده اند.

آسیب شبکیه ای و نابینایی در بعضی گونه ها

تأثیرات بر روی زیست بوم های دریایی

افزایش تشعشع اشعه های ماورای بنفش پلانکتون ها را تهدید می نماید. پلاکنتون های دریایی نقش مهمی هم در زنجیره غذایی و هم در چرخه کربن اقیانوسی ایفا می نمایند. پلانکتون ها در تبدیل دی اکسید کربن اتمسفری به اکسیژن نقش دارند. اشعه های ماورای بنفش ممکن است نرخ بقاء این موجودات میکروسکوپی را تحت تأثیر قرار دهند. این در نهایت منجر به مختل شدن کل زیست بوم خواهد شد.

تأثیرات بر روی گیاهان

در بعضی گونه ها گیاهی اشعه های ماورای بنفش ممکن است زمان گل دهی و بعلاوه تعدد گل های فراوری شده به وسیله گیاه را تحت تأثیر قرار دهند. اشعه ی ماورای بنفش UV-B ممکن است رشد گیاه را به طور مستقیم تحت تأثیر قرار دهد. علیرغم مکانیزم های موجود برای کاهش این تأثیرات، فرآیند های فیزیولوژیکی و نمو گیاهان تحت تأثیر قرار می گیرد.

تأثیرات دیگر

تأثیر دیگر کاهش اوزون در استراتوسفر افزایش اوزون در اتمسفر پایینی است. اوزون موجود در اتمسفر پایینی ماد ه ای آلوده نماینده و گاز گلخانه ای است که ممکن است منجر به تشدید گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی گردد. ولی، تحقیقات نشان داده اند که طول عمر اوزون اتمسفری در مقایسه با اوزون استراتوسفری کم است. در همین زمان، افزایش اندازه اوزون در اتمسفر پایینی ممکن است توانایی نور خورشید برای سنتز ویتامین D را افزایش دهد که آن را می توان تأثیر مثبت سوراخ شدن لایه اوزون دانست.

افزایش نگرانی ها در خصوص سوراخ شدن لایه اوزون منجر به انعقاد پروتکل الحالقی Montreal در سال 1987 برای کاهش و کنترل انتشار صنعتی کلروفلوئوروکربن ها شد. چنین پروتکل بین المللی در کاهش انتشار این گاز ها تا حدی زیادی پیروز بوده است. ولی، برای حل کامل این مشکل به همکاری همه کشورها احتیاج است. شما هم باید سهم خود را برای حفاظت از لایه اوزون ادا کنید. از محصولات قابل بازیافت بهره ببرید ، در مصرف انرژی صرفه جویی کنید ، از وسایل حمل و نقل عمومی بهره ببرید و مهم تر از آن آگاهی را توسعه دهید. کوشش فردی می تواند تأثیر بسزایی در حفظ کره زمین داشته باشد.

asemaneto.ir: آسمان تو: خرید بلیط پرواز، تور های لحظه آخری مسافرتی

iraniro.ir: تور ایران | گردشگری ایران، سفر به مشهد، اصفهان، تهران، کیش، قشم، یزد، تبریز، اخبار ایران

anti6.ir: آخرین خبر: اخبار و مقالات روز دنیا را اینجا بخوانید

منبع: راسخون