زمزم؛ خوان اول عرضه صنایع دستی ایرانی
به گزارش مجله سرگرمی، آینه های خوش نقش و نگار و بلور و شیشه های پررنگ و لعابی که پشت ویترین فروشگاه های انتهای خیابان شهید متین چیده شده اند، وسوسه ات می نمایند تا به پاساژ سرک بکشید. وقتی وارد پاساژ می شوید، دنیای رنگارنگ و متنوعی از آثار و صنایع دستی ایرانی پیش رویتان قرار می گیرد که ساعت ها به تماشای آنها می نشینید.
خبرنگاران-رابعه تیموری: آنچه بر جذابیت این مکان دنج و متفاوت می افزاید، عنوان باشگاه صنایع دستی یونسکو است که بر تابلو سردر آن نقش بسته است. این مجتمع تجاری که از سوی شهرداری منطقه17 دراختیار تعدادی از هنرمندان و صنعتگران رشته های مختلف نهاده شده، یکی از 5باشگاهی است که کمیسیون ملی یونسکوـ ایران راه اندازی نموده است.
در هنر مو سپید کردیم
پشت میز کوچکش نشسته و با دقت اطراف گل و بته های مسی را خالی می نماید تا به خوبی در زمینه مشکی تابلو دلربایی نمایند. دیوارهای فروشگاه نقلی اش پر از تابلوهای خراش روی مس است و ظروف مسی که پشت ویترین چیده شده، ظرافت و زیبایی خاصی دارند. حمیدرضا محیطی از هنرمندان شهر زنجان است و به دعوت کمیسیون ملی یونسکوـ ایران راهی جنوب تهران شده تا عضو باشگاه صنایع دستی و فرش گردد. فروشگاهش مقابل در شیشه ای مجتمع نهاده شده است و همین که وارد می شوید، تابلوهای هنرمندانه او نگاهتان را نوازش می دهند. محیطی می گوید: من در رشته خراش روی مس مو سپید نموده ام و نوآوری های زیادی داشته ام. او 3دهه از 52سال عمرش را در این هنر گذرانده و با آنکه مسائل و تنگناهای اقتصادی امانش را بریده، به شنیدن صدای نوک زدن مداوم قلم الماس بر صفحات مسی انس گرفته و نمی تواند از این هنر دل بکند. محیطی می گوید: همه هنرمندان عضو این باشگاه در رشته خود خبره و استاد هستند و اگر از آنها حمایت گردد، می توانند در احیای صنایع دستی ایرانی نقش مؤثری داشته باشند.
بازار فروش صنایع دستی کساد است
ابزار کارگاه سیدامیراحمد ذریه زهرا به لوازم ساده ای مانند سنگ نمک، برش های چوب، رنگ، چکش، مته، سنباده و... خلاصه می گردد، اما در نمایشگاه او که به خیابان شهید متین مشرف است، انواع کیف های طرح دار پارچه ای، تابلوهای معرق، ظروف منبت کاری شده، سفالینه های طرح دار، سنگ نمک های حکاکی شده و... یافت می گردد که هنر سرانگشتان او و 40هنرمند دیگر است. ذریه زهرا می گوید: کوشش می کنم فراوریات سنگ نمک پاشنه کوه زاگرس را به برندی تبدیل کنم که جایگزین فراوریات سنگ های نمک کوه های هیاقتصادیا گردد.
او کارشناس ارشد رشته پژوهش هنر است و درباره صنعت فرش و هنرهای ایرانی ده ها مقاله علمی و کتاب تألیف و منتشر نموده است. می گوید: شهرداری منطقه17 این کارگاه ها را دراختیار هنرمندان باشگاه قرار داده و شرایطی را فراهم نموده تا سازمان های مختلف برای تأمین هدایای مناسبتی کارمندان خود از آثار هنری آنها استفاده نمایند، اما نداشتن بازار فروش از مهم ترین مسائل هنرمندان است و مدیریت شهری می تواند با برپایی بازار موقت محلی (روز بازار) و معرفی باشگاه در فضای مجازی شرایط عرضه محصولات را به وجود آورد.
وعده هایی که به خاتمه نرسید
نمایندگان کمیسیون ملی یونسکوـ ایران و مدیریت شهری منطقه به هنرمندان باشگاه وعده هایی داده اند. ذریه زهرا می گوید: مسئولان وعده داده اند با برگزاری توربازارهای فرامحلی و شرکت صنعتگران باشگاه در بازارهای فصلی و نشست های علمی، به کار و کسب اصناف باشگاه رونق دهند، اما این وعده ها هنوز عملی نشده است.
رشته های هنری پاساژ تنوع قابل توجهی دارد و در میان فروشگاه های مجتمع، انواع و اقسام رشته های هنری دیده می گردد. بار شیشه های حکاکی شده کارگاه فریدون غفاریان آماده است تا راهی شهر بیرجند در استان خراسان جنوبی گردد و در نمایشگاه صنایع دستی این شهر به فروش برسد. غفاریان می گوید: درگذشته قطعات طلا را حکاکی می کردم، اما از درآمد این رشته اموراتم نمی گذشت و به رشته خراش شیشه روی آوردم. قبلاً کارگاهی نداشتم و در خانه کار می کردم. پس از آشنایی با سازمان میراث فرهنگی به باشگاه صنایع دستی یونسکو معرفی شدم و یکی از غرفه های اینجا را به عنوان کارگاه دراختیارم قرار دادند. او در شهرستان های مختلف بازار فروش اجناسش را پیدا نموده، اما معتقد است رقابت در بازار تهران با تبلیغات گسترده و حمایت شهرداری و سازمان یونسکوـ ایران میسر می گردد.
نداشتن بیمه، مهم ترین دغدغه هنرمندان ایرانی
کارگاه نقره سازی محمد افتخاری در انتهای مجتمع نهاده شده است و از سایر فروشگاه ها و کارگاه های مجتمع جمع و جورتر به نظر می رسد. افتخاری پیش از عضویت در باشگاه صنایع دستی، کارگاه و مغازه ای شخصی داشته، اما به دلیل کسادی بازار مجبور به تعطیلی آنها شده است. می گوید: پیش از آنکه این مرکز به باشگاه یونسکو تبدیل گردد، هیچ هزینه ای پرداخت نمی کردیم، ولی حالا ماهانه 250هزارتومان به عنوان شارژ ساختمان می پردازیم. تعدادی از کاسبان پاساژ توانایی پرداخت همین مبلغ کم را هم نداشتند و از اینجا رفتند.
افتخاری از شرایط نابسامان بازار صنایع دستی نگران است و می گوید: نداشتن بیمه مهم ترین دغدغه و مشکل هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.
کارگاه فراوری کوسن فرهاد احمدی و محمد خدایی در همسایگی نقره سازی افتخاری نهاده شده است و صدای دویدن مداوم سوزن چرخ خیاطی گوشه کارگاه آنها روی پارچه های طرح دار و رنگارنگ، احساس خوشایندی را به وجود می آورد. احمدی می گوید: پس از راه اندازی باشگاه، مجتمع نظم بیشتری پیدا کرد، اما هنوز مسائلی مانند کمبود سرویس بهداشتی وجود دارد.
این مجتمع کارآفرینی مشتریان گذری چندانی ندارد، اما اگر گذر کسی هم به آنجا بیفتد، از وجود کارگاه های فراوری کیف، برش آینه و... که در طبقه دوم مجتمع نهاده شده اند، بی خبر می ماند. این کارگاه ها از واحدهای طبقه همکف فضای بزرگ تری دارند و اغلب شاغلان آنها از ساکنان منطقه17 هستند. محصولات تعداد انگشت شماری از رشته های هنری مانند رفوگری فرش، برش آینه و تراش شیشه و بلور اقبال بلندی داشته اند و شرایط عرضه بدون واسطه آنها در فروشگاه های مشرف به خیابان شهید متین فراهم شده است.
فرصتی ویژه برای محله زمزم
حسین مهربان مدیر مرکز خدمات اجتماعی منطقه17 است. او می گوید: بسیاری از هنرمندان و صنعتگران منطقه در رشته های هنری مختلف توانایی و قابلیت های زیادی دارند، اما به دلیل نداشتن فضای مناسب نمی توانند کار و کسبی داشته باشند. پس از تعطیلی مرکز مهارت آموزی بهاران، این فضا را به مرکز کارآفرینی و صنایع دستی زمزم تبدیل کردیم تا برای افراد جویای کار منطقه فرصت اشتغال و فراوری فراهم گردد. وقتی آگاه شدیم کمیسیون ملی یونسکوـ ایران برای راه اندازی باشگاه صنایع دستی به فضا احتیاج دارد، مرکز زمزم را به عنوان محل راه اندازی این باشگاه پیشنهاد کردیم که مورد موافقت نهاده شد.
مهربان درباره اثرات راه اندازی باشگاه صنایع دستی در محله زمزم می گوید: کمبود مراکز فرهنگی از مسائل محله زمزم است و وجود این مرکز فرامنطقه ای در معرفی محله و بهبود فضای فرهنگی زمزم نقش زیادی دارد.
داشتن اصالت حرفه ای، شرط حمایت از فراوریات ایرانی
مدیرعامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان تهران و دبیر اجرایی باشگاه صنایع دستی و فرش یونسکوـ تهران ـ ایران می گوید: باشگاه زمزم برای حمایت از صنایع دستی و فراوریات ایرانی راه اندازی شده است. در حال حاضر کوشش می کنیم بانک اطلاعاتی جامعی از صنعتگران و هنرمندان ایرانی تهیه کنیم و با برگزاری دوره های کسب مهارت، توانایی اعضای باشگاه را تا مرحله رقابت با فراوریات خارجی ارتقا دهیم.
به گفته خاطره استادرضایی دریافت کارت مهارت و اصالت حرفه ای از شرایط برخورداری از حمایت های سازمان یونسکو - ایران است. او می گوید: فراهم کردن شرایط حضور در نمایشگاه های داخلی، ایجاد فضای فروشگاهی مجازی و حقیقی و راه اندازی سیستم فروش الکتریکی محصولات فراورینمایندگان، از خدماتی است که به اعضای باشگاه داده می گردد و در حال تدارک مقدمات آن هستیم.
منبع: همشهری آنلاینگروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت