جای خالی 6 استان در فهرست شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی - مجله سرگرمی

به گزارش ایرنا، در دولت دوازدهم 52 شهر و روستا در فهرست ملی صنایع دستی ثبت شده اند که استان های گلستان و گیلان هر کدام با ثبت هنرصنعت های منسوب به 6 شهر و روستای خود، در صدر این فهرست قرار دارند.

از سال 96 که شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی تشکیل شده است، 52 شهر و روستا با عنوان صنایع دستی بنام و منحصر بفرد خود در فهرست ملی قرار گرفته اند که به گفته پویا محمودیان معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، این فرایند علاوه بر اینکه راستا جهانی شدن و ثبت شهرها و روستاهای کشور را در شورای جهانی صنایع دستی (WCC) تسهیل و تسریع می کند، اگر این مناطق به صورت کارشناسی و علمی برندسازی شوند به زودی به عنوان راستا و مقصد گردشگری هنری مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار خواهند گرفت.

تشکیل شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی، همچنین انگیزه های محلی و ملی میان مردم و مدیران برای ثبت جهانی را به شدت تقویت کرده و همچنین علاوه بر تسهیل سنجش شاخص های بین المللی برای ارزیابان، سرعت تهیه و تدوین پفراینده ها برای ثبت جهانی و ارائه به شورای جهانی صنایع دستی را افزایش داده است.

وزارت میراث فرهنگی از همان سال 96 تلاش مضاعف خود را بر معرفی و ثبت مناطق کمتر شناخته شده گذاشته و فرایند ثبت ملی شهرها و روستاها را فراهم کرده است، البته این فرایند با این چالش روبرو بود که وظایف و ماموریت دستگاه اجرایی در شهرهای جهانی صنایع دستی روشن و شفاف نبود و جزو ماموریت های میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی (سازمان وقت) هم قرار نداشت، که با برنامه ریزی و اقدامات معاونت صنایع دستی وزارت میراث، راستا قانونی همراهی دستگاه های اجرایی در این شهرها و روستا با حوزه صنایع دستی، تثبیت شد.

شورای عالی میراث فرهنگی در سال 96 طرحی تصویب کرد که همه دستگاه های اجرایی کشور موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری در اجرای تکالیف قانونی خود نسبت به تامین زیرساخت های شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وقت که بعد به وزارتخانه تبدیل شد، کنند و گزارش را به شورای راهبردی ارسال کنند.

معاونت صنایع دستی با این رویکرد که صنایع دستی منجر به پیشرفت و توسعه در مناطق کمتر برخوردار می شود روی مناطق با ظرفیت صنایع دستی متمرکز شد؛ و با ثبت شهرها و روستاها توجه سیاستگذاران و مسئولان اجرایی و جوامع محلی را به این مناطق جلب و از طرفی فرایند تشکیل پفراینده و ثبت صنایع دستی منحصر به فرد این مناطق را در شورای جهانی تسریع و تسهیل کرد.

بررسی فهرست شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی نشان می دهد که از مجموع 31 استان کشور 25 استان توانسته اند در این فهرست سهمیه کسب کنند و در این چهار سال هیچ کدام از شهرها و روستاهای استان های آذربایجان غربی، البرز، زنجان، سمنان، قزوین و کهگیلویه وبویراحمد پیروز به ثبت ملی یکی از صنایع دستی منحصر و بنام خود در این فهرست نشده اند.

این در حالی است که با همه ظرفیت های درونی از نظر فرهنگی اجتماعی، پراکندگی هنرمندان و علاقه مندان در سراسر کشور، 13 استان کشور پیروز شده اند فقط یک شهر یا روستای خود را به عنوان صنایع دستی ملی در این فهرست ثبت کنند، اگر چه کرونا و شرایط سخت اقتصادی تحریم به شدت بر روی تولید و فروش صنایع دستی تاثیر گذاشته و فرایند ارزیابی به دلیل محدودیت های سفر کند شده است، اما باید رویکرد کلان مدیریتی مقامات استانی، نقش فعال و پویای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و میزان هماهنگی و همکاری سایر دستگاه ها در هر استان و البته انگیزه های اجتماعی و اقتصادی و مطالبه گری این جریان فرهنگی در جامعه محلی، مورد بازبینی قرار گیرد.

در طول چهار سال گذشته 5 استان آذربایجان شرقی، اردبیل، بوشهر، خوزستان و همدان هرکدام توانسته اند 2سهمیه و استان های خراسان رضوی، کردستان و سیستان وبلوچستان هر کدام پیروز شده اند سه سهمیه (شهر یا روستای ملی صنایع دستی) را در این فهرست به ثبت برسانند.

در میان استان های کشور، گیلان و گلستان در ثبت ملی شهرها و روستاهای صنایع دستی پیشتاز هستند؛ اگر چه روستای فشتکه در سال 1396 به عنوان روستای ملی حصیربافی ثبت شد، اما چهار روستای ارده، عنبران، جیرده و شالما به همراه شهر رشت همزمان در سال 1399 سهمیه صنایع دستی گیلان را در فهرست افزایش داد. شال بافی، گلیم بافی، سفال گری سنتی و چوب تراشی منسوب به این چهار روستا و رشتی دوزی منسوب به شهر مرکز این استان، ثبت شد.

استان گلستان را می توان پدیده سال 1399 در ثبت شهرها و روستاهای صنایع دستی نامید، این استان با همه ظرفیت های میراث فرهنگی هنرهای سنتی و صنایع دستی، تنوع قومی و جاذبه های طبیعی تا سال 98 هیچ سهمیه و نام و عنوانی در این فهرست نداشت اما در سال 99 با ثبت دو شهر گنبدکاووس و علی آباد کتول و 4 روستای زیارت، شاه کوه، تنگلی و سیاه رودبار در صدر جدول در کنار استان گیلان ایستاد؛ قالی بافی ترکمن و رودوزی و نواربافی کتول به عنوان دو هنرصنعت شهری و همچنین جاجیم بافی، سوزن دوزی شاه کوه (سیک دوزی)، وزن دوزی ترکمن و صنایع دستی روستایی، آوازه این 6 منطقه را ملی کرد.

فهرست 52 شهر و روستای ملی صنایع دستی

از سال 96 تا کنون از میان 25 استان کشور 32 شهر و 20 روستا در فهرست شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی ثبت شده اند که در سال 1396، سه شهر و یک روستای صنایع دستی (4منطقه)، در سال 1397، پنج شهر و 3 روستای صنایع دستی (8 منطقه)، در سال 1398، هشت شهر و 3 روستای صنایع دستی (11 منطقه) و در سال گذشته هم 17شهر و 12روستای صنایع دستی (29 منطقه) در این فهرست ثبت شده اند.

اسکو شهر ملی چاپ کلاقه ای / استان آذربایجان شرقی 1399

اهر شهر ملی گلیم ورنی / استان آذربایجان شرقی 1399

عنبران شهر ملی گلیم / استان اردبیل 1399

اصلان دوز شهر ملی ورنی دشت مغان / استان اردبیل1399

شهرضا شهر ملی سفالگری / استان اصفهان 1396

کاشان شهر ملی نساجی سنتی / استان اصفهان 1397

مهرگرد روستای ملی بافته های داری / استان اصفهان 1398

گلپایگان شهر ملی منبت/ استان اصفهان 1399

ایلام شهر ملی گلیم نق برجسته / استان ایلام 1397

بحیری روستای ملی عبابافی / استان بوشهر 1398

آب پخش شهر ملی حصیربافی / استان بوشهر 1399

ورامین شهر ملی آبگینه / استان تهران 1399

شهرکرد شهر ملی نمداقتصادی / استان چهارمحال و بختکمک 1397

خوسف شهر ملی مله بافی / استن خراسان جنوبی 1398

بسک روستای ملی ابریشم کشی / استان خراسان رضوی 1397

بایگ شهر ملی ابریشم کشی/ استان خراسان رضوی 1398

فیروزه شهر ملی تراش سنگ فیروزه/ استان خراسان رضوی 1399

بجنورد شهر ملی گلیم سفره کردی / استان خراسان شاقتصادی 1397

اهواز شهر ملی مینای صبی / استان خوزستان 1398

دزفول شهر ملی کپوبافی / استان خوزستان 1398

ایرانشهر شهر ملی سوزن دوزی بلوچ / استان سیستان و بلو.چستان 1397

تنگه سرحه روستای ملی حصیربافی / استان سیستان و بلوچستان 1398

ادیمی شهر ملی خٌمَک (خامه)دوزی / استان سیستان و بلوچستان 1399

فیروزآباد شهر ملی دستبافته های عشایری / استان فارس 1399

قم شهر ملی انگشترسازی / استان قم 1399

بیدکردوبه روستای ملی گلیم چهل ماشوله / استان کرمان 1397

دیوزناو روستای ملی ارغوان بافی / استان کردستان 1399

ارمرده شهر ملی شال بافی / استان کردستان 1399

کاکو سفلی روستای ملی گلیم بافی / استان کردستان 1399

نودشه شهر ملی گیوه دوزی / استان کرمانشاه 1396

فش روستای ملی سازسازی سنتی / استان کرمانشاه 1397

هرسین شهر ملی گلیم هرسین / استان کرمانشاه 1398

دالاهو شهر ملی تنبور / استان کرمانشاه 1399

گنبدکاووس شهر ملی قالی ترکمن / استان گلستان 1399

زیارت روستای ملی جاجیم بافی / استان گلستان 1399

شاه کوه روستای ملی سوزن دوزی شاه کوه (سیک دوزی) / استان گلستان 1399

علی آباد کتول شهر ملی رودوزی و نواربافی کتول / استان گلستان 1399

تنگلی روستای ملی سوزن دوزی ترکمن / استان گلستان 1399

سیاه رودبار روستای ملی صنایع دستی / استان گلستان 1399

فشتکه روستای ملی حصیربافی / استان گیلان 1396

رشت شهر ملی رشتی دوزی (قلاب دوزی رشت) / استان گیلان 1399

ارده روستا ملی شال بافی / استان گیلان 1399

عنبران روستای گلیم بافی / استان گیلان 1399

جیرده روستای ملی سفال گری سنتی/ استان گیلان 1399

شالما روستای ملی چوب تراشی / استان گیلان 1399

سلیم آباد روستای ملی سفال گری / استان مازندران 1399

بروجرد شهر ملی ورشوسازی / استان لرستان 1398

سمقاور روستای ملی منبت / استان مرکزی 1399

تویسرکان شهر ملی منبت گل ریز / استان همدان 1398

اشترمل روستای ملی منبت گل ریز / استان همدان 1399

بندر لنگه شهر ملی گلابتون دوزی / استان هرمزگان 1398

یزد شهر ملی زیورآلات سنتی / استان یزد 1399

فهرست 14 شهر و روستای جهانی صنایع دستی

همچنین یازده شهر و 3 روستا در 6 سال گذشته با عناوین صنایع دستی منحصر به همان مناطق، در شورای جهانی صنایع دستی (WCC) ثبت جهانی شده اند که جایگاه قابل توجهی را در ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایع دستی در جهان از آن ایران کرده است. این فرایند از سال 1394 آغاز شد اما در دو سال اخیر و با توجه به شیوع بیماری کرونا و محدودیت ها، سفر ارزیابان بین المللی متوقف شده است؛ اما تشکیل پفراینده برای معرفی به شورای جهانی در معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی و دبیرخانه های محلی طبق برنامه در حال انجام است و متولیان امور، مسئولان منطقه ای و اهالی مناطق، منتظر سرانجام کرونا و از سرگیری این فرایند هستند.

اصفهان شهر جهانی صنایع دستی/ استان اصفهان 1394

تبریز شهر جهانی فرش دستباف / استان آذربایجان شرقی 1394

لالجین شهر جهانی سفال / استان همدان 1395

مشهد شهر جهانی گوهرسنگ ها / استان خراسان رضوی 1395

کلپورگان روستای جهانی سفال / استان سیستان بلوچستان1396

سیرجان شهر جهانی گلیم شیرکی پیچ/ استان کرمان 1396

مریوان شهر جهانی کلاش (گیوه کردی) / استان کردستان 1396

میبد شهر جهانی زیلو / استان یزد 1397

آباده شهر جهانی منبت / استان فارس 1397

خراشاد روستای جهانی تَو بافی (حوله بافی) / استان خراسان جنوبی 1397

شیراز شهر جهانی صنایع دستی / استان فارس 1398

زنجان شهر جهانی ملیله / استان زنجان 1398

ملایر شهر جهانی مبل و منبت / استان همدان 1398

قاسم آباد روستای جهانی چادر شب بافی/ استان گیلان 1398

52 شهر و روستای ملی صنایع دستی/ گلستان و گیلان در صدر فهرست

20 خرداد روز جهانی صنایع دستی

خرداد همواره برای خانواده بزرگ صنایع دستی ماه به یادماندنی است، جهان یک روز را بنام هنر هنرمندان و صنعتگران، روز صنایع دستی نام گذاری کرده است؛ 20 خرداد (10ژوئن) گرامیداشت تاریخچه خلق هنر از سرانگشتان مردمی است که آثار و سبک زندگی شان در هزاران سال پیش به یادگار مانده و امروز برای ما به عنوان هنر سنتی و میراث فرهنگی محسوب می شود.

در سرزمینی که تاریخچه صنایع دستی در آن به بیش از 6 هزار سال می رسد، صنعتگران و هنرمندان این حوزه جامعه حدود 2 میلیون نفری را تشکیل می دهند، جدا و بیش از هر مشکلاتی مانند رکود در بازار، تامین مواد اولیه، هزینه های کارگاهی، بیمه، بازاریابی و فروش محصول، رقابت با همتایان خارجی، واردات بی رویه نمونه های بی کیفیت مشاهده و صادرات و حضور در بازارهای بزرگ جهان، نیازمند نهادسازی و شبکه سازی مانند انجمن های صنفی در سطح ملی و خانه های خلاق صنایع دستی در همه شهرها و روستا هستند.

از طرفی ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایع دستی گواه بر این مدعاست که محصولات صنایع دستی باعث شناخت جهانی یک منطقه و افزایش فروش و بازار جهانی این محصولات و صادارت آنها می شود همچنین تولید فروش و صادرات صنایع دستی، کمک شایانی به اقتصاد کشور - که در راستا کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است - و همچنین تقویت معیشت خانوارهای شاغل به ویژه روستاییان خواهد کرد.

به نظر می رسد با شکل گیری و افزایش مطالبه اجتماعی از سوی مردم و پیگیری مسئولان اجرایی و هماهنگی و هم افزایی میان بخشی در مناطق مختلف، فرایند ثبت شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی سرعت بیشتری گرفته است، ثبت 32 شهر و 20 روستای ملی منتسب به صنایع دستی در طول دولت دوازدهم، و ثبت 14 شهر و روستای صنایع دستی در فهرست جهانی نگاه راهبردی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را به این حوزه به عنوان هنر صنعت های ثروت آفرین و اشتغال زا نشان می دهد که یقینا در دولت های آینده هم می تواند به عنوان رویکردی بنیادین برای تقویت و توسعه اقتصاد مقاومتی نقش آفرینی کند.

mahsanblog.ir: مهسان بلاگ | سیستم مدیریت محتوای مهسان