خطرات گردشگری برای حیات وحش ایران - مجله سرگرمی

دوره گاوبانگی یکی از پرمخاطره ترین زمان های زندگی گوزن هاست. مرال ها حیوانات بسیار مخفی کاری هستند و در سایر مواقع سال در پوشش جنگلی خود را استتار می نمایند، ولی در این فصل به علت سردادن صدا به راحتی می توان آن ها را پیدا و شکار کرد.

بعلاوه شکارچی ها در این دوره با تقلید صدای گوزن نر آن ها را تحریک نموده و به سوی خود می کشانند و به راحتی آن ها را شکار می نمایند. به همین علت تشدید و تقویت حفاظت در این دوره بسیار مهم است. یکی از راه های کم کردن این تهدید، حضور مستمر محیط بانان در منطقه در این بازه زمانی است.

جدال مرال های نر بر سر تصاحب ماده ها با گاوبانگ همراه است و در برخی موارد این جدال به زخمی شدن نر ها منجر می گردد. مرال، از گونه های مورد حمایت در حیات وحش است که جمعیت آن نسبت به سال های گذشته به علت شکار غیرمجاز کاهش یافته است. جنگل های هیرکانی مهم ترین زیستگاه مرال ها در ایران است که پارک ملی گلستان، منطقه حفاظت شده جهان نما در استان گلستان، منطقه گلستانک، پارک ملی پابند و دودانگه در مازندران از اصلی ترین زیستگاه های گوزن قرمز در ایران هستند.

تبدیل تهدید به فرصت برای حفاظت با حضور دانشجویان رشته محیط زیست، طبیعت گردان علاقه مند و همیاران محیط زیست با رعایت پروتکل های حفاظتی می تواند بخشی از مسئولیت اجتماعی این افراد در قبال محیط زیست و طبیعت را با این فعالیت ادا کند؛ اما، چون سازوکار مناسبی برای تورگردانان و بعلاوه دستورالعملی برای حضور توریستان در این تور ها تدوین نشده، فعالیت هایی از این دست مانند اردوزدن، جمع آ وری چوب برای آتش، اسب سواری، استفاده از خودرو و موتور های آفرود، پیاده روی و کوهنوردی، تماشای حیات وحش و عکاسی از طبیعت و... باعث آسیب رسیدن به زیستگاه و حیات وحش به ویژه در فصل گاوبانگی می گردد.

پس اینکه بگویند ما هیچ آسیبی به طبیعت نمی رسانیم و فقط می خواهیم در طبیعت پیاده روی کنیم و از شنیدن صدای مرال در فصل گاوبانگ لذت ببریم، یک حرف نادرست است؛ چون قطعا حضور انسان در طبیعت تبعات منفی دارد.

توریستی حیات وحش (Wildlife Tourism)، یکی از شاخه های توریستی است که در جهان طیف های بسیار گسترده ای داشته و اهداف بسیار زیادی را دنبال می نماید. سفرکردن برای تماشا حیوانات و آشنایی بیشتر با حیات وحش منطقه ای خاص، عکس برداری از حیوانات مختلف و هر چیزی که به سفر در راستای آنالیز حیات وحش از هر لحاظ مربوط گردد، همه در راستای توریستی حیات وحش قرار می گیرد که این تَب چند سالی است در کشور ما به صورت فراگیر در بین علاقه مندان محیط زیست به وجود آمده است.

توریستی با وجود تأثیرات مثبت خود، قطعا آثار منفی هم در پی خواهد داشت. سال گذشته که برای بازدید از چند چادر تور گاوبانگی به یکی از منطقه ها رفته بودم، صحنه هایی دیدم که باعث می شد آرامش حیات وحش در فصلی که احتیاج به سکوت و آرامش دارد به مخاطره بیفتد؛ از تقلید و پخش صدای ضبط شده این گونه با اسپیکر و دورهمی های پرسروصدا در کنار آتش تا تردد بیش از حد خودرو در جاده های حاشیه زیستگاهی این گونه.

این رفتار ها می تواند اختلال های زیادی را در رفتار طبیعی حیوانات به وجود آورد. حضور توریست بی ضابطه و رعایت نکردن پروتکل های حفاظتی در منطقه ها حساس و ایجاد ناهنجاری های اسم شده می تواند باعث گردد عادات طبیعی حیوانات به هم بخورد و بسیاری از آن ها را بترساند و در رفتار عادی آن ها اختلال ایجاد کند.

حفاظت از محیط زیست برای بقای حیات وحش و زیستگاه که به اسم انفال عمومی تلقی می گردد، وظیفه آحاد جامعه محسوب شده و در این میان نقش محیط بانان و کارشناسان محیط زیست پررنگ تر از بقیه افراد جامعه است و قطعا حفاظت و حراست از گونه ها برای نسل حاضر و نسل های آینده است و این حساسیت به وجود آمده برای جلوگیری از تور های بدون ضابطه ضروری به نظر می رسد؛ حال آنکه جای خالی آموزش برای تورگردانان در زمینه حضور توریست و چگونگی حفاظت از حیات وحش در منطقه ها چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست به شدت احساس می گردد.

قطعا این گونه در این فصل خاص و تمامی گونه های حیات وحش در تمام فصول، احتیاجمند آرامش برای بقا و ازدیاد نسل هستند.

اینکه سفر و توریستی مدت هاست به بخش مهمی از زندگی بشر تبدیل شده است و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد و اینکه شما به اسم فردی علاقه مند به توریستی، نقش مهمی در کاهش تأثیرات منفی آن بر طبیعت دارید، باید قبل از آغاز سفر تحقیق کنید تا راه هایی برای حفظ طبیعت و رفتار مسئولانه در سفر یاد بگیرید تا تأثیرات خود را بر محیط زیست به حداقل برسانید.

در حال حاضر با تبلیغات گسترده در فضای مجازی برای حضور تور های توریستی گاوبانگی در کشور روبرو هستیم و این حضور بی ضابطه می تواند آسیب زیادی به مرال، این گونه باشکوه جنگل های هیرکانی بزند که این مصداق مثال قدیمی دوستی خاله خرسه است. امیدوارم روزی بتوانیم با یاری توریستی ضابطه مند در زمینه حیات وحش، گونه های زیبا و اندمیک این مرز و بوم را حفظ کنیم؛ هرچند درحال حاضر صدای نواختن سُرنا از سَر گشادش می آید.

منبع: روزنامه شرق

safariro.ir: سافاری رو: مجله گردشگری و مسافرتی به همه جای دنیا

mosaferatro.ir: مسافرت رو: مجله گردشگری و مسافرتی