خبرنگاران هنرهای نمایشی؛ زنده اما کم رمق - مجله سرگرمی

27 مارس روز دنیای تئاتر است که در تقویم ایران به عنوان روز ملی هنرهای نمایشی نامگذاری شده است.

روز دنیای تئاتر و سابقه تاریخی آن

نامگذاری 27 مارس به عنوان روز دنیای تئاتر در 1961 میلادی به پیشنهاد موسسه بین المللی تئاتر صورت گرفت.

این موسسه که در زمینه هنرهای نمایشی فعالیت دارد از ابتدا با هدف استفاده از تئاتر به عنوان زبانی دنیای برای بیان کردن مفاهیم مشترک انسانی تأسیس شد.

در روز دنیای تئاتر، هرساله یکی از هنرمندان عظیم و شناخته شده عرصه هنر تئاتر، متن یا بیانیه ای را به همین مناسبت به نگارش درمی آورد و در اختیار انستیتو دنیای قرار می دهد.

ژان کوکتو، نویسنده و کارگردان مشهور فرانسوی نخستین فردی بود که پیغام روز دنیای تئاتر را برای انستیتو بین المللی تئاتر به رشته تحریر در آورد.

ازجمله افرادی که تا به امروز به نگارش پیغام روز دنیای تئاتر پرداخته اند می توان به ادوارد آلبی، آگوستو بوال، آرتور میلر و پابلو نرودا اشاره نمود.

روز ملی هنرهای نمایشی در ایران

روز ملی تئاتر چند سالی است که در تقویم ملی ایران به نام روز ملی هنرهای نمایشی نام گذاری و ثبت شده است.

اصطلاح هنرهای نمایشی برای نخستین بار در سال 1711 در زبان انگلیسی برای مجموعه ای از هنرهای دیداری متکی به بازیگر مورد استفاده نهاده شد.

هنرنمایشی، گونه ای از هنر است که هنرمند با یاری حرکات بدن و فیزیک خود و امکانات دیگر، آن را خلق می نماید و به نمایش می گذارد. هنرهای نمایشی، شاخه های گوناگونی ازجمله تئاتر، سینما، موسیقی زنده، اپرا، پایکوبی، شعبده بازی و …

را شامل می شوند.

در ایران اما در کنار هنرهای یاد شده، آیین ها و سنت های ایرانی از جمله پرده خوانی، تغزیه خوانی و نقالی هم بخشی از هنرهای نمایشی محسوب می شوند که در روز ملی هنرهای نمایشی به طور معمول جزو نمایش های تدارک دیده شده برای عموم هستند. نمایش هایی چون سیاه بازی و نوروزخوانی هم از آنجا که در فرهنگ عمومی جامعه ایران از سابقه ای طولانی برخوردارند، نوعی هنر نمایشی هستند که همیشه در طول سال ها سینه به سینه حفظ شده و به ما رسیده است. از اینرو روز ملی هنرهای نمایشی که از قضا در ایام نوروز واقع شده است می تواند فرصت مناسبی برای پاسداشت و شناساندن هرچه بیشتر فلسفه این نمایش های نوروزی به جامعه باشد.

هنرهای نمایشی؛ زنده اما کم رمق

روز ملی هنرهای نمایشی، پیوندی میان هنرمندان و علاقه مندان به صحنه است.

در این روز، تماشاخانه های کشور به اجرای عمومی آثار نمایشی می پردازند.

علاقه مندان به تئاتر نیز با حضور در تماشاخانه ها از این هنر لذت برده و آن را حمایت می نمایند.

این درحالی است که هنرهای نمایشی در ایران این روزها حال و روز خوشی ندارند و اهالی آنها از جمله هنرمندان حوزه تئاتر از شرایط حرفه ای خود راضی نیستند.

کمبود بودجه، کمبود و فرسودگی سالن های تئاتر و گاهاً ممیزی های سختگیرانه از جمله مواردی هستند که اهالی تئاتر از آنها گلایه مندند.

در کنار این کاستی ها، در سالی که گذشت، شیوع بیماری کرونا هم به بیکاری گسترده اهالی تئاتر و تعطیلی سالن های تئاتر منجرشد.

با این حال مسوولان همیشه به اهالی هنرهای نمایشی نوید روزهای بهتر را می دهند و امیدوارانه درباره شرایط تئاتر صحبت می نمایند.

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به مناسبت روز ملی هنرهای نمایشی در پیغامی خطاب به اهالی تئاتر گفته است: آغاز روز نو و جلوه گری بهار نقطه پایانی است بر سردی و سختی زمستان و هیجانی که به نغمه و نوید یک آغاز باشکوه چشم به فرجامی سراسر امید دارد. همانند قصه ای به زبان گویای نمایش که اگر حتی سخت ترین لحظات زندگی را به نظاره تماشاکنان خود بگذارد، باز امید به بازآفرینی و گشایش دارد که نگاه و اندیشه هنرمند ایرانی نیز جز به این راستا نرفته و این حقیقت را می توان در میراث کهن و ماندگار هنر خردورزٍ تئاتر همانند زلالی یک رود نظاره کرد. همچنان که دنیا پرتلاطم که به سبب شیوع یک ویروس و اثرات نامطلوب آن، باز افق روشنی چون بهار را در نظر می آورد و این فرهنگ و هنر ایران زمین است که نوروز را برای دنیا ارمغان آورده و در این بارقه و توشه نقش هنرهای نمایشی چه زیبا و پررنگ جلوه می نماید.

قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد هم به همین مناسبت، ضمن تبریک روز هنرهای نمایشی، اُنس و هم نشینی بین بهار و تئاتر را غنیمت دانست.

او در پیغامی در این باره گفت: چه زیباست هم نشینی بهار و روزی به نام هنرهای نمایشی که صحنه نمایش نیز خرد هدیه می دهد به مردمانی که به درازای یک تاریخِ کهن ستایشگر اندیشه بوده اند و نیز هستند. این اُنس و هم نشینی بین بهار و تئاتر غنیمت است و من ایستاده به احترام تمام هنرمندان صاحب خرد روزی به نام هنرهای نمایشی را به ایشان و همه ملت عظیم و فهیم ایران تبریک و شادباش می گویم.

جمع بندی

گرامیداشت روز ملی هنرهای نمایشی در ایران همزمان با روز دنیای تئاتر، اتفاق خوبی است که می تواند برای مدتی توجهات را به هنرهای نمایشی معطوف کند.

اما برای برجسته کردن اهمیت تئاتر و دیگر هنرهای نمایشی در اذهان عمومی، تنها توجه به این هنرها در یک روز از سال کافی نیست.

هنر تئاتر به عنوان هنری که می تواند در رشد اندیشه و اعتلای فرهنگ جامعه موثر باشد، باید همیشه مورد توجه مسوولان قرار گیرد تا بتواند به بالندگی و پیشرفت دست یابد. اهمیت بخشیدن به هنرهای نمایشی از طرف متولیان هنری می تواند به شناساندن هرچه بیشتر این هنر به جامعه و افزایش حمایت ها از آن منجر گردد. تنها در این شرایط است که هنرمندان حوزه تئاتر و دیگر هنرهای نمایشی هم می توانند به شرایط حرفه ای پایدار دست یابند و هنر تئاتر ایران نیز در زمینه های بین المللی حرفی برای گفتن خواهد داشت.