چه وسایلی را می توان در هواپیما حمل کرد؟ - مجله سرگرمی

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.

در سال‌های اخیر، شاهد تغییرات و تحولات قابل توجهی در قوانین حمل بار، به‌ویژه در مورد ابعاد و وزن بار دستی مجاز و همچنین اقلام خاصی مانند باتری‌های لیتیومی بوده‌ایم. شرکت‌های هواپیمایی و نهادهای بین‌المللی نظارتی مانند یاتا (IATA) به طور مداوم در حال بازنگری و اجرای دقیق‌تر این مقررات هستند. این پویایی، ضرورت کسب اطلاعات به‌روز و دقیق پیش از هر سفر را دوچندان می‌کند. پیچیدگی روزافزون و اجرای سختگیرانه‌تر قوانین حمل بار، تنها به مسائل ایمنی محدود نمی‌شود، بلکه منعکس‌کننده استراتژی‌های عملیاتی و اقتصادی شرکت‌های هواپیمایی نیز هست. شرکت‌های هواپیمایی با فشارهایی برای بهبود عملکرد به‌موقع پروازها و مدیریت فضای محدود محفظه‌های بالای سر در کابین مواجه هستند. قوانین سختگیرانه‌تر برای بار دستی می‌تواند به تسریع فرآیند سوار شدن مسافران و کاهش تأخیرهای ناشی از چمدان‌های بزرگ کمک کند. از سوی دیگر، هزینه‌های مربوط به بار تحویلی و جریمه‌های اضافه بار، یکی از منابع درآمدی قابل توجه برای شرکت‌های هواپیمایی محسوب می‌شود. بنابراین، "قوانین جدید" احتمالاً ترکیبی از پروتکل‌های ایمنی تقویت‌شده (به‌ویژه برای اقلامی مانند باتری‌های لیتیومی)، تلاش برای افزایش بهره‌وری عملیاتی، و تاکتیک‌های درآمدزایی است. این بدان معناست که مسافران باید بیش از هر زمان دیگری در رعایت این مقررات کوشا باشند.

بار همراه مسافر در کابین (Carry-on) و بار تحویلی (Checked Baggage): تفاوت‌ها و محدودیت‌های کلی

بار مسافر در هواپیما به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: بار دستی یا همراه در کابین و بار تحویلی یا جامه‌دان.

بار دستی (کابین): بار دستی به وسایلی اطلاق می‌شود که مسافر مجاز است با خود به داخل کابین هواپیما ببرد. این بار باید در محفظه مخصوص بالای صندلی‌ها یا زیر صندلی جلویی مسافر قرار گیرد. قرار دادن ساک دستی کنار صندلی یا در راهروها مجاز نیست.

• ابعاد و وزن مجاز معمول برای بار کابین: ابعاد و وزن مجاز بار دستی می‌تواند بسته به شرکت هواپیمایی، کلاس پروازی و حتی نوع هواپیما متفاوت باشد. با این حال، یک راهنمای کلی وجود دارد. انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) ابعاد استانداردی را پیشنهاد می‌کند: حداکثر طول 56 سانتی‌متر (22 اینچ)، عرض 45 سانتی‌متر (18 اینچ) و عمق 25 سانتی‌متر (10 اینچ). این ابعاد شامل چرخ‌ها، دستگیره‌ها و جیب‌های جانبی نیز می‌شود. بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی بزرگ مانند دلتا و امریکن ایرلاینز، ابعاد 22 × 14 × 9 اینچ (تقریباً 56 × 35 × 23 سانتی‌متر) را به عنوان حد بالای بار دستی اعلام کرده‌اند و این ابعاد در حال تبدیل شدن به یک استاندارد غیررسمی در صنعت است. وزن مجاز برای بار دستی معمولاً بین 5 تا 7 کیلوگرم است. البته در برخی ایرلاین‌ها و در کلاس‌های پروازی بالاتر مانند بیزنس کلاس یا فرست کلاس، این میزان می‌تواند تا 15 کیلوگرم نیز افزایش یابد. به عنوان مثال، در هواپیمایی آسمان، ابعاد چمدان داخل کابین نباید بیشتر از 25×45×56 سانتی‌متر و وزن مجاز برای پرواز داخلی 5 کیلوگرم و برای پرواز خارجی 7 کیلوگرم است. در هواپیمایی ایران ایر، وزن چمدان همراه داخل کابین باید کمتر از 5 کیلوگرم باشد و در هواپیمایی یزد ایر، حداکثر 5 کیلوگرم با ابعاد چمدان 25×55×35 سانتی‌متر مجاز است. با توجه به این تفاوت‌ها، همواره توصیه می‌شود پیش از پرواز، قوانین دقیق شرکت هواپیمایی مربوطه را بررسی کنید.

بار تحویلی (Checked Baggage): بار تحویلی شامل چمدان‌ها و وسایلی است که مسافر در زمان پذیرش، به مسئولین شرکت هواپیمایی تحویل می‌دهد تا به قسمت بار هواپیما منتقل شوند.

• وزن مجاز معمول برای بار تحویلی: این میزان نیز بسته به کلاس پروازی و شرکت هواپیمایی متغیر است.
  • کلاس اکونومی: معمولاً بین 20 تا 30 کیلوگرم. برای مثال، در هواپیمایی ماهان برای مسافر کلاس اکونومی در سفرهای خارجی 30 کیلوگرم و در ایران ایر نیز بار مجاز 30 کیلوگرمی (فقط یک چمدان) برای این کلاس در نظر گرفته شده است.
  • کلاس بیزینس: معمولاً بین 30 تا 40 کیلوگرم. به عنوان نمونه، بار مجاز مسافر بیزنس کلاس هواپیمایی ماهان 40 کیلوگرم و در ایران ایر نیز بار مجاز 40 کیلوگرمی (تا دو چمدان) است.
  • فرست کلاس: معمولاً تا 50 کیلوگرم (تا دو چمدان). طبق قوانین بین‌المللی، اغلب حداکثر وزن هر چمدان نباید از 23 کیلوگرم (در برخی موارد 30 یا 32 کیلوگرم) بیشتر شود. این محدودیت بیشتر به دلیل حفظ ایمنی و سلامت کارکنان فرودگاه که مسئول جابجایی چمدان‌ها هستند، وضع شده است. اگر وزن چمدان شما از این حد تجاوز کند، ممکن است مجبور به پرداخت هزینه سنگین اضافه بار شوید یا نیاز به هماهنگی‌های خاصی باشد.
• ابعاد مجاز بار تحویلی: مجموع ابعاد (طول+عرض+ارتفاع) چمدان تحویلی معمولاً نباید از 158 سانتی‌متر تجاوز کند، همانطور که در قوانین هواپیمایی ماهان ذکر شده است.

بار نوزاد: شرکت‌های هواپیمایی معمولاً برای نوزادان (کودکان زیر دو سال که صندلی جداگانه ندارند) نیز بار مجازی را در نظر می‌گیرند. این بار معمولاً شامل یک ساک کوچک با وسایل ضروری نوزاد با وزن حدود 10 کیلوگرم است. همچنین، امکان حمل کالسکه تاشو نیز برای نوزاد وجود دارد که ممکن است تا پای پلکان هواپیما برده شده و سپس به قسمت بار منتقل شود.

محدودیت‌های کلی برای ابعاد بار دستی در سطح بین‌المللی به دلیل فشارهای عملیاتی در حال یکسان‌سازی است، اما میزان بار مجاز تحویلی همچنان تنوع قابل توجهی بر اساس شرکت هواپیمایی، مسیر پروازی و کلاس بلیط نشان می‌دهد. این امر بررسی دقیق پیش از سفر را برای مسافران ضروری می‌سازد. فضای محفظه‌های بالای سر یک منبع محدود و مشترک است و اندازه‌های ناسازگار بار دستی منجر به تأخیر و نارضایتی می‌شود. استانداردسازی ابعاد بار دستی (مانند روند 22×14×9 اینچ) به شرکت‌های هواپیمایی کمک می‌کند تا این منبع را به طور مؤثرتری مدیریت کرده و روند سوار شدن را تسریع بخشند. این یک محرک عملیاتی است. با این حال، بار تحویلی به صورت جداگانه مدیریت می‌شود و هزینه آن می‌تواند راحت‌تر از طریق ساختارهای مختلف کرایه یا برنامه‌های وفاداری جذب یا منتقل شود. بنابراین، در حالی که قوانین بار دستی برای هماهنگی در سطح جهانی در حال سختگیرانه‌تر شدن است، میزان بار مجاز تحویلی همچنان یک عامل تمایز رقابتی یا ابزار درآمدی برای شرکت‌های هواپیمایی باقی می‌ماند که منجر به تنوع بیشتر می‌شود. این بدان معناست که مسافران باید قوانین بار تحویلی مربوط به بلیط خاص خود را تأیید کنند.

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، تفاوت بین "میزان مجاز" و "عملی بودن" است. حتی اگر یک شرکت هواپیمایی از نظر فنی اندازه‌ای را مجاز بداند، روش‌های اجرایی جدید (مانند قرار دادن قالب‌های اندازه‌گیری در گیت‌ها) و پروازهای شلوغ به این معنی است که مسافران باید چمدانی کمی کوچک‌تر از حداکثر اندازه مجاز را هدف قرار دهند تا از تحویل اجباری آن به قسمت بار جلوگیری کنند. شرکت‌های هواپیمایی در حال سختگیرانه‌تر شدن در اجرای قوانین اندازه بار دستی در نقاط مختلف بازرسی، از جمله گیت پرواز هستند. پروازهای پر به معنای فضای محدود در محفظه‌های بالای سر است و مسافرانی که دیر سوار می‌شوند یا چمدان‌هایی با اندازه مرزی دارند، بیشتر احتمال دارد که بار دستی‌شان در گیت به قسمت بار منتقل شود. تحویل بار در گیت می‌تواند ناخوشایند باشد (نیاز به خارج کردن وسایل با ارزش، لوازم الکترونیکی، داروها) و گاهی اوقات هزینه‌هایی را نیز در پی دارد. بنابراین، صرفاً رعایت حرف قانون ابعاد کافی نیست؛ مسافران باید با روح جا دادن کارآمد بار در ذهن بسته‌بندی کنند و احتمالاً چمدان‌های کمی کوچک‌تر را انتخاب کنند تا قرارگیری آن در کابین را تضمین نمایند.

جدول راهنمای سریع: محدودیت‌های معمول بار دستی و بار تحویلی

یادداشت: این مقادیر میانگین بوده و ممکن است در ایرلاین‌ها و کلاس‌های پروازی مختلف، متفاوت باشد. همیشه قبل از پرواز، قوانین دقیق ایرلاین خود را بررسی کنید.

چه وسایلی را می‌توانید در کیف دستی خود به داخل کابین هواپیما ببرید؟

دانستن اینکه چه وسایلی را می‌توان با خود به داخل کابین برد، به اندازه آگاهی از محدودیت‌های وزن و ابعاد اهمیت دارد.

• مایعات، اسپری‌ها و ژل‌ها (LAGs): قانون 100 میلی‌لیتر یکی از شناخته‌شده‌ترین قوانین در سفرهای هوایی، محدودیت حمل مایعات، اسپری‌ها و ژل‌ها در بار دستی است. طبق این قانون:

  • هر ظرف حاوی مایع، ژل، اسپری، کرم، خمیر و مواد مشابه نباید حجمی بیش از 100 میلی‌لیتر (یا 100 گرم، تقریباً معادل نیم لیوان) داشته باشد.
  • تمام این ظروف باید در یک کیسه پلاستیکی شفاف، زیپ‌دار (زیپ‌کیپ) و با حجم کلی حداکثر 1 لیتر قرار داده شوند. هر مسافر تنها مجاز به حمل یک عدد از این کیسه‌ها است.
  • این قانون شامل طیف وسیعی از اقلام می‌شود، از جمله: عطر و ادکلن، شامپو، نرم‌کننده، ژل مو، خمیر دندان، کرم‌های آرایشی و بهداشتی (مانند ریمل)، لوسیون‌ها، و همچنین مواد خوراکی مایع یا نیمه‌جامد مانند عسل، مربا، سس، روغن و سرکه.
  • استثنائات: داروهای ضروری، به‌ویژه اگر با نسخه پزشک همراه باشند، شیر و غذای کودک، و مواد غذایی مورد نیاز برای رژیم‌های خاص پزشکی از این قاعده مستثنی هستند. با این حال، ممکن است این اقلام در گیت بازرسی نیاز به ارائه مدارک (مانند نسخه پزشک) یا بررسی بیشتر داشته باشند.
  • نکته مهم: برخی فرودگاه‌ها، به‌ویژه در پروازهای بین‌المللی، ممکن است پودرها (مانند شیر خشک یا پودرهای آرایشی) را نیز در مقادیر بیش از 355 میلی‌لیتر (حدود 12 اونس) تحت غربالگری و بازرسی اضافی قرار دهند.

• لوازم الکترونیکی: لپ‌تاپ، تبلت، تلفن همراه، دوربین حمل وسایل الکترونیکی شخصی مانند لپ‌تاپ، تبلت، تلفن همراه، دوربین عکاسی و فیلم‌برداری، موزیک پلیر و هارد اکسترنال عموماً در بار دستی مجاز است.

  • در هنگام عبور از گیت بازرسی امنیتی، معمولاً از مسافران خواسته می‌شود تا لپ‌تاپ و سایر وسایل الکترونیکی بزرگ‌تر را از کیف خود خارج کرده و در سبد جداگانه‌ای برای اسکن قرار دهند.
  • در طول پرواز، تمامی دستگاه‌های الکترونیکی دارای قابلیت ارسال و دریافت سیگنال (مانند تلفن همراه و تبلت) باید در حالت پرواز (Airplane Mode) قرار گیرند یا طبق دستور خدمه پرواز خاموش شوند. این اقدام برای جلوگیری از هرگونه تداخل احتمالی با سیستم‌های ناوبری و الکترونیکی هواپیما ضروری است. استفاده از لپ‌تاپ و پورت‌های برق هواپیما (در صورت وجود) معمولاً فقط در ارتفاع بالای 10000 فوت مجاز است.

• پاوربانک و باتری‌های لیتیومی: قوانین بسیار مهم و حیاتی قوانین مربوط به حمل پاوربانک‌ها و باتری‌های لیتیومی از جمله مهم‌ترین و سختگیرانه‌ترین مقررات هستند که عدم رعایت آن‌ها می‌تواند منجر به ضبط وسیله یا حتی ممانعت از پرواز شود.

  • مکان حمل: پاوربانک‌ها و تمامی باتری‌های لیتیومی یدکی (یعنی باتری‌هایی که در دستگاه نصب نشده‌اند) اکیداً و بدون استثنا باید در بار دستی (داخل کابین) حمل شوند. قرار دادن این اقلام در چمدانی که به قسمت بار تحویل داده می‌شود، مطلقاً ممنوع است. دلیل اصلی این قانون، خطر آتش‌سوزی خودبه‌خودی (Thermal Runaway) باتری‌های لیتیومی است که در صورت وقوع در کابین، خدمه پرواز آموزش دیده‌اند تا آن را مهار کنند، اما وقوع چنین حادثه‌ای در قسمت بار می‌تواند فاجعه‌بار باشد.
    • چنانچه کیف دستی شما در گیت پرواز یا کنار هواپیما برای انتقال به قسمت بار تحویل گرفته شود (مثلاً به دلیل کمبود فضا در کابین)، شما موظف هستید تمامی باتری‌های لیتیومی یدکی و پاوربانک‌ها را از کیف خارج کرده و همراه خود به داخل کابین ببرید.
  • ظرفیت مجاز:
    • باتری‌های لیتیوم-یونی (قابل شارژ)، که در اکثر پاوربانک‌ها، باتری‌های لپ‌تاپ، تلفن‌های همراه و دوربین‌ها استفاده می‌شوند، معمولاً تا ظرفیت 100 وات-ساعت (Wh) بدون نیاز به کسب مجوز قبلی از شرکت هواپیمایی مجاز هستند. ظرفیت 100 وات-ساعت تقریباً معادل 27000 میلی‌آمپر ساعت (mAh) با ولتاژ استاندارد 3.7 ولت است.
    • برای تبدیل میلی‌آمپر ساعت (mAh) به وات-ساعت (Wh) می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید: (mAh / 1000) * V = Wh که در آن V ولتاژ باتری است.
    • با کسب مجوز قبلی از شرکت هواپیمایی، در برخی موارد ممکن است اجازه حمل حداکثر دو باتری لیتیوم-یونی یدکی با ظرفیت بین 101 تا 160 وات-ساعت نیز داده شود. این باتری‌ها معمولاً در تجهیزات حرفه‌ای صوتی-تصویری یا لپ‌تاپ‌های با عمر باتری بسیار بالا یافت می‌شوند.
    • باتری‌های لیتیوم-فلزی (غیرقابل شارژ)، که کمتر رایج هستند، معمولاً به 2 گرم فلز لیتیوم در هر باتری محدود می‌شوند.
  • حفاظت از باتری‌ها: پایانه‌های (قطب‌های) باتری‌های یدکی باید به دقت از خطر اتصال کوتاه محافظت شوند. این کار را می‌توان با قرار دادن باتری‌ها در بسته‌بندی اصلی خرده‌فروشی، پوشاندن پایانه‌ها با نوارچسب، استفاده از جعبه یا غلاف مخصوص باتری، یا قرار دادن هر باتری در یک کیسه پلاستیکی جداگانه و محکم انجام داد. باتری‌های یدکی نباید با اشیاء فلزی مانند سکه، کلید یا جواهرات در تماس باشند.
  • تعداد: برای باتری‌های با ظرفیت کمتر از 100 وات-ساعت که برای مصرف شخصی هستند، معمولاً محدودیت تعدادی وجود ندارد (مگر اینکه برای فروش یا توزیع باشند که ممنوع است). اما برای باتری‌های بزرگتر (101-160 وات-ساعت) که با مجوز حمل می‌شوند، محدودیت معمولاً دو عدد برای هر مسافر است.
  • باتری‌های آسیب‌دیده، متورم، معیوب یا باتری‌هایی که توسط سازنده فراخوان شده‌اند، اکیداً برای حمل در هواپیما (چه در کابین و چه در بار تحویلی) ممنوع هستند.
  • سیگارهای الکترونیکی (ویپ، پاد و...) که حاوی باتری لیتیومی هستند نیز باید در بار دستی حمل شوند و استفاده از آن‌ها در طول پرواز ممنوع است.

  سختگیری شدید در مورد حمل باتری‌های لیتیومی در بار دستی (در مقابل بار تحویلی) نتیجه مستقیم استراتژی کاهش ریسک است: خدمه کابین می‌توانند به آتش‌سوزی در کابین واکنش نشان دهند، اما آتش‌سوزی در انبار بار می‌تواند فاجعه‌بار و عمدتاً غیرقابل کنترل در اواسط پرواز باشد. اسناد FAA و یاتا بیان می‌کنند که خدمه پرواز برای رسیدگی به آتش‌سوزی‌های باتری لیتیومی در کابین آموزش دیده‌اند. دسترسی به انبار بار در طول پرواز برای اطفاء حریق به شدت محدود یا غیرممکن است. بنابراین، مقررات اقلام بالقوه مشکل‌ساز (باتری‌های یدکی، پاوربانک‌ها که فاقد پوشش محافظ و مدارهای یک باتری نصب‌شده هستند) را به کابین منتقل می‌کنند، جایی که حوادث قابل مشاهده و مدیریت هستند. این توضیح می‌دهد که چرا حتی اگر دستگاهی با باتری نصب‌شده ممکن است در بار تحویلی مجاز باشد (اگر کاملاً خاموش باشد - S14, S26)، باتری یدکی آن یا پاوربانک خارجی نمی‌تواند در بار تحویلی باشد.

  پیچیدگی محاسبات وات-ساعت و تفاسیر متفاوت شرکت‌های هواپیمایی برای باتری‌های لیتیومی "بزرگتر" (101-160 وات-ساعت) به این معنی است که مسافرانی با نیازهای برق غیر استاندارد (به عنوان مثال، تجهیزات صوتی/تصویری حرفه‌ای) با بار سنگینی برای کسب تأیید صریح از شرکت هواپیمایی قبل از سفر مواجه هستند و در صورت عدم مستندسازی مناسب، با خطر رد شدن مواجه می‌شوند. اسناد به طور مداوم "با تأیید شرکت هواپیمایی" را برای باتری‌های 101-160 وات-ساعت ذکر می‌کنند. "تأیید شرکت هواپیمایی" یک فرآیند استاندارد نیست؛ می‌تواند از نظر دشواری و الزامات از یک شرکت به شرکت دیگر متفاوت باشد. مسافرانی که نیاز به حمل این باتری‌ها دارند باید به طور فعال با شرکت‌های هواپیمایی تماس بگیرند، نیازهای اسنادی خاص را درک کنند و به طور بالقوه با اجرای متناقض قوانین مواجه شوند که استرس و عدم اطمینان را به برنامه‌ریزی سفر اضافه می‌کند.

• داروها و ملزومات پزشکی ضروری

  • داروهایی که مسافر در طول سفر به آن‌ها نیاز دارد، به‌ویژه داروهای تجویزی، مجاز به حمل در بار دستی هستند. اکیداً توصیه می‌شود که این داروها در بسته‌بندی اصلی خود باشند و نسخه پزشک یا گواهی پزشکی مربوطه (ترجیحاً به زبان انگلیسی برای پروازهای خارجی) همراه مسافر باشد.
  • در صورتی که نیاز به حمل سرنگ‌های پزشکی (مانند سرنگ انسولین برای بیماران دیابتی) در طول پرواز وجود دارد، مسافر باید مدارک پزشکی مستند و معتبر دال بر نیاز به استفاده از آن‌ها را همراه داشته باشد. همچنین، این اقلام باید به‌طور حرفه‌ای بسته‌بندی و برچسب‌گذاری شده باشند تا از هرگونه آسیب یا سوءتفاهم جلوگیری شود.
  • اکسیژن پزشکی: حمل سیلندرهای اکسیژن یا هوای گازی برای استفاده پزشکی نیاز به تأیید قبلی شرکت هواپیمایی دارد. سیلندر نباید بیش از 5 کیلوگرم وزن ناخالص داشته باشد. توجه داشته باشید که سیستم‌های اکسیژن مایع برای حمل توسط مسافر ممنوع هستند.

• غذای کودک و وسایل ضروری نوزاد حمل شیر خشک، شیر مادر (در صورتی که نوزاد همراه مسافر باشد) و غذای کودک به مقدار مورد نیاز برای طول سفر در بار دستی مجاز است، حتی اگر حجم آن‌ها بیش از 100 میلی‌لیتر باشد. این اقلام ممکن است در گیت بازرسی به بررسی بیشتر نیاز داشته باشند.

• وسایل شخصی مجاز دیگر کتاب، مجله، کیف پول، مدارک سفر (مانند گذرنامه)، هدفون (برای استفاده شخصی)، و چتر تاشو کوچک (به شرطی که به راحتی در کیف دستی جا شود) معمولاً در بار دستی مجاز هستند.

• خاکستر انسان (Ashes) حمل خاکستر جسد انسان در برخی ایرلاین‌ها و با رعایت شرایط خاص (مانند ارائه گواهی فوت و بسته‌بندی مناسب در ظرف در بسته و غیرقابل نفوذ) ممکن است در بار دستی مجاز باشد. توصیه می‌شود پیش از سفر با شرکت هواپیمایی مربوطه هماهنگ شود.

• کیف‌های هوشمند (Smart Bags) کیف‌های هوشمند که دارای باتری لیتیومی برای امکاناتی مانند ردیابی GPS، شارژ دستگاه‌ها یا قفل دیجیتال هستند، قوانین خاص خود را دارند. اگر باتری لیتیومی این کیف‌ها قابل جدا شدن باشد، باید پیش از تحویل به بار یا بردن به کابین، جدا شده و طبق قوانین باتری‌های یدکی (یعنی در کابین و با رعایت محدودیت ظرفیت) حمل شود. اگر باتری قابل جدا شدن نیست و بسیار کوچک است (مثلاً کمتر از 0.3 گرم لیتیوم یا 2.7 وات-ساعت)، ممکن است در بار تحویلی مجاز باشد، اما این مورد باید با شرکت هواپیمایی بررسی شود.

جدول راهنمای حمل پاوربانک و باتری‌های لیتیومی در هواپیما

چه وسایلی باید در چمدان و قسمت بار هواپیما قرار گیرند؟

برخی وسایل به دلیل ماهیت یا ابعادشان، مجاز به ورود به کابین هواپیما نیستند و باید حتماً در چمدان قرار گرفته و به قسمت بار تحویل داده شوند.

• مایعات با حجم بیش از 100 میلی‌لیتر: همانطور که پیشتر اشاره شد، هرگونه مایع، ژل، اسپری، کرم و نظایر آن که در ظروف بزرگتر از 100 میلی‌لیتر بسته‌بندی شده باشند، باید در بار تحویلی قرار گیرند. این شامل بطری‌های بزرگ شامپو، لوسیون، نوشیدنی‌ها (به جز موارد خریداری شده پس از گیت بازرسی امنیتی در فرودگاه)، روغن‌ها و غیره می‌شود.

• اشیاء تیز و برنده: حمل هرگونه وسیله تیز و برنده‌ای که پتانسیل استفاده به عنوان سلاح را داشته باشد، در کابین هواپیما ممنوع است. این اقلام باید در بار تحویلی حمل شوند. مثال‌هایی از این اشیاء عبارتند از:

  • انواع چاقو (شامل چاقوهای آشپزخانه، چاقوهای جیبی، چاقوهای سوئیسی چندکاره با تیغه بلندتر از 6 سانتی‌متر)
  • قیچی (به‌ویژه قیچی‌های با نوک تیز یا تیغه بلند)
  • کاتر، تیغ موکت‌بری، تیغ جراحی
  • شمشیر، دشنه، قمه، یخ‌شکن، دریل
  • حتی برخی اقلام کوچک‌تر مانند قیچی‌های کوچک آرایشی یا ناخن‌گیر نیز ممکن است در بازرسی امنیتی برای ورود به کابین با ممانعت روبرو شوند، لذا بهتر است اینگونه وسایل نیز در چمدان تحویلی قرار داده شوند تا از هرگونه مشکل احتمالی جلوگیری شود.

• ابزارآلات: تقریباً تمامی انواع ابزارآلات، چه دستی و چه برقی، باید به قسمت بار هواپیما تحویل داده شوند. این شامل مواردی مانند پیچ‌گوشتی (در هر اندازه)، چکش، آچار، انبردست، دریل برقی، مینی فرز و دستگاه جوش می‌شود. حتی به همراه داشتن جعبه ابزار مهر و موم شده نیز مجوزی برای ورود آن به کابین صادر نخواهد کرد. گاهی اوقات، اسباب‌بازی‌های کودکان که به شکل ابزار ساخته شده‌اند (مانند چکش یا پیچ‌گوشتی پلاستیکی) نیز ممکن است توسط مأموران امنیتی فرودگاه ضبط شوند، بنابراین توصیه می‌شود اینگونه اسباب‌بازی‌ها نیز در بار تحویلی قرار گیرند.

• تجهیزات ورزشی: بسیاری از تجهیزات ورزشی به دلیل ابعاد بزرگ یا پتانسیل استفاده به عنوان سلاح، اجازه ورود به کابین را ندارند و باید به قسمت بار تحویل داده شوند. نمونه‌هایی از این تجهیزات عبارتند از:

  • چوب گلف، چوب بیسبال، چوب بیلیارد، چوب چوگان
  • باتوم اسکی، چوب هاکی
  • تیر و کمان
  • شمشیرهای ورزشی توصیه می‌شود اینگونه وسایل ورزشی برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی در حین حمل و نقل، به‌خوبی و با استفاده از پوشش‌های محافظ مناسب بسته‌بندی شوند. راکت تنیس و توپ (بدون باد) معمولاً در کابین یا بار هواپیما مجاز هستند.

• سلاح‌های گرم و مهمات (تحت شرایط بسیار خاص و با مجوز): حمل سلاح گرم و مهمات توسط مسافران در پروازهای تجاری به طور کلی ممنوع است. با این حال، تحت شرایط بسیار خاص، با کسب مجوزهای لازم از مراجع قانونی و شرکت هواپیمایی، و با رعایت مقررات امنیتی بسیار سختگیرانه، ممکن است حمل سلاح‌های ورزشی یا شکاری (تخلیه شده و در بسته‌بندی ایمن) در قسمت بار مجاز باشد. مهمات نیز باید به طور جداگانه و طبق مقررات یاتا (مثلاً مهمات کلاس UN0012 یا UN0014 بخش 1.4S، در مقادیر محدود و بسته‌بندی ایمن) و با تأیید ایرلاین حمل شوند. مهمات با پرتابه‌های انفجاری یا آتش‌زا اکیداً ممنوع هستند. این قوانین بسیار متغیر و وابسته به قوانین کشور مبدأ، مقصد و ایرلاین هستند و نیاز به هماهنگی کامل و قبلی دارند.

• برخی مواد غذایی و کشاورزی: در حالی که برخی مواد غذایی کوچک و خشک ممکن است در کابین مجاز باشند، بسیاری از ایرلاین‌ها حمل میوه تازه، گوشت تازه، و سایر محصولات کشاورزی را در کابین محدود یا ممنوع کرده‌اند. این اقلام، در صورت مجاز بودن کلی برای حمل، بهتر است در بار تحویلی و با بسته‌بندی مناسب قرار گیرند. باید توجه داشت که ورود بسیاری از محصولات کشاورزی (شامل بذر گیاهان، میوه و سبزیجات تازه) به بسیاری از کشورها به دلیل قوانین قرنطینه گیاهی و دامی، ممنوع است و می‌تواند منجر به ضبط و جریمه شود. خروج ترشیجات و سرکه طبق قوانین پلیس ایران ممنوع است.

• فندک و کبریت (در برخی ایرلاین‌ها و شرایط): طبق مقررات یاتا، هر مسافر مجاز است یک بسته کوچک کبریت بی‌خطر (Safety matches) یا یک فندک کوچک معمولی (که سوخت مایع غیرقابل جذب نداشته باشد، به جز گاز مایع، و برای استفاده شخصی باشد) را روی بدن خود حمل کند. با این حال، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی یا بازرسی‌های امنیتی فرودگاه‌ها ممکن است در این مورد سختگیرانه‌تر عمل کنند. فندک‌های بنزینی (مانند زیپو)، فندک‌های اتمی یا جرقه‌ای (Blue flame/Cigar lighters) و کبریت‌هایی که به هر سطحی کشیده می‌شوند (Strike anywhere matches) معمولاً ممنوع هستند. سوخت فندک و کبریت یدکی نیز در هیچ صورتی (نه روی بدن، نه در بار دستی و نه در بار تحویلی) مجاز نیست. برای جلوگیری از هرگونه مشکل، برخی توصیه می‌کنند که فندک‌های معمولی و گران‌قیمت را در بار تحویلی قرار دهید، هرچند این نیز ممکن است با قوانین برخی ایرلاین‌ها مغایرت داشته باشد. بهترین راه، بررسی دقیق قوانین ایرلاین مربوطه است.

اصل راهنما برای اقلامی که به بار تحویلی منتقل می‌شوند، اغلب پتانسیل آن‌ها برای استفاده به عنوان سلاح یا ایجاد آسیب/اختلال در کابین است، حتی اگر خود کالا ذاتاً "خطرناک" مانند یک ماده منفجره نباشد. محیط کابین محدود است و ایمنی/امنیت مسافران در درجه اول اهمیت قرار دارد. اقلامی مانند چاقو، ابزار، یا حتی تجهیزات ورزشی (چوب، باتوم) می‌توانند برای تهدید یا آسیب رساندن به مسافران یا خدمه استفاده شوند. اگرچه این اقلام به همان شیوه اقلام "اکیداً ممنوعه" منفجره یا قابل اشتعال نیستند، دسترسی به آن‌ها در کابین خطر امنیتی غیرقابل قبولی را ایجاد می‌کند. قرار دادن آن‌ها در بار تحویلی این دسترسی و خطر فوری را از بین می‌برد. این یک اقدام امنیتی پیشگیرانه است.

ابهام در مورد "قیچی‌های کوچک" یا "ناخن‌گیرها" یک منطقه خاکستری را نشان می‌دهد که در آن اختیار مأمور امنیتی نقش مهمی ایفا می‌کند و منجر به تجربیات متناقض مسافران می‌شود. مقررات ممکن است دسته‌بندی‌های کلی مانند "اشیاء تیز" را بیان کنند. تفسیر اینکه آیا یک قیچی بسیار کوچک با نوک کند یا یک ناخن‌گیر در دسته "خطرناک" قرار می‌گیرد، می‌تواند بین مأموران امنیتی و مقامات فرودگاهی متفاوت باشد. برخی منابع می‌گویند قیچی‌های آرایشی کوچک ممکن است مجاز باشند ، در حالی که برخی دیگر توصیه می‌کنند همه را در بار تحویلی قرار دهید. این ناهماهنگی به این معنی است که مسافران نمی‌توانند 100٪ مطمئن باشند. برای جلوگیری از ضبط احتمالی یا تأخیر، مطمئن‌ترین راهبرد برای اقلامی که در این منطقه خاکستری قرار دارند، قرار دادن آن‌ها در بار تحویلی است.

لیست اقلام اکیداً ممنوعه در پرواز (چه در کابین و چه در قسمت بار)

علاوه بر وسایلی که صرفاً به دلیل ابعاد یا ماهیتشان باید در قسمت بار حمل شوند، دسته‌ای از اقلام وجود دارند که حمل آن‌ها در هواپیما، چه در بار دستی و چه در بار تحویلی، به دلیل خطرات ایمنی و امنیتی جدی، اکیداً ممنوع است. این لیست عموماً توسط تمامی ایرلاین‌ها و نهادهای بین‌المللی رعایت می‌شود:

• مواد منفجره و آتش‌زا:

  • هرگونه مواد منفجره مانند دینامیت، باروت، تی‌ان‌تی، چاشنی‌های انفجاری، نارنجک، مین و سایر مهمات نظامی.
  • انواع مواد آتش‌بازی، ترقه، فشفشه، و وسایل مشابه.
  • کپسول‌های گاز (به جز موارد خاص پزشکی که با مجوز قبلی ایرلاین حمل می‌شوند)، اسپری‌های رنگ، اسپری‌های آتش‌زا، و سایر گازهای فشرده قابل اشتعال یا سمی.
  • مایعات و جامدات به شدت قابل اشتعال مانند بنزین، استون، تینر، رنگ‌های روغنی، سوخت فندک، الکل صنعتی و موارد مشابه.
  • کبریت‌هایی که به هر سطحی کشیده می‌شوند (Strike anywhere matches) و فندک‌های خاص مانند فندک‌های اتمی (Blue flame) یا سیگار برگ.

• سلاح‌های گرم و سرد و مهمات (به طور کلی):

  • انواع سلاح گرم (تفنگ، تپانچه، مسلسل و...)، حتی تفنگ‌های بادی و اسباب‌بازی‌هایی که شباهت زیادی به سلاح واقعی دارند.
  • انواع سلاح سرد مانند شمشیر، قمه، دشنه، چاقوهای ضامن‌دار بزرگ، پنجه بوکس.
  • مهمات (به جز موارد بسیار خاص ورزشی که پیشتر با شرایط سختگیرانه ذکر شد).
  • دستگاه‌های شوک‌دهنده الکتریکی (مانند تیزر یا استون‌گان)، باتوم، و اسپری‌های دفاع شخصی مانند اسپری فلفل یا گاز اشک‌آور.

• مواد شیمیایی خطرناک، سمی و خورنده:

  • اسیدها، قلیاها (مانند سود سوزآور)، مواد سفیدکننده قوی، پراکسیدها.
  • جیوه (به جز مقادیر بسیار کم در دماسنج‌های پزشکی یا فشارسنج‌های مورد تایید که به طور ایمن بسته‌بندی شده باشند و نیاز به تایید ایرلاین دارند).
  • انواع سموم، آفت‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها، مواد رادیواکتیو، و مواد عفونی (مانند نمونه‌های آزمایشگاهی حاوی ویروس‌های زنده یا باکتری‌های بیماری‌زا).
  • یخ خشک (دی‌اکسید کربن جامد) در مقادیر بیش از 2.5 کیلوگرم برای هر نفر، یا بدون بسته‌بندی مناسب که اجازه خروج گاز دی‌اکسید کربن را بدهد، و بدون تأیید قبلی شرکت هواپیمایی ممنوع است.

• گازهای فشرده (به طور کلی):

  • کپسول‌های گاز فشرده، مایع یا حل‌شده مانند بوتان، پروپان، اکسیژن (به جز موارد پزشکی که با مجوز و شرایط خاص حمل می‌شوند)، نیتروژن مایع (به جز در بسته‌بندی‌های عایق خاص برای حمل مواد غیرخطرناک با تایید ایرلاین).

• باتری‌های آسیب‌دیده یا فراخوان‌شده: هرگونه باتری (به‌ویژه باتری‌های لیتیومی) که آسیب‌دیده، متورم، نشت کرده یا توسط سازنده به دلیل نقص ایمنی فراخوان شده باشد، اکیداً ممنوع است.

• وسایل نقلیه کوچک با باتری لیتیومی بزرگ: وسایلی مانند هاوربرد (Hoverboard)، اسکوترهای برقی، سگ‌وی (Segway)، چمدان‌های موتوردار، و دوچرخه‌های برقی معمولاً به دلیل ظرفیت بالای باتری‌های لیتیومی و خطر بالای آتش‌سوزی، در پروازهای مسافری (چه در کابین و چه در بار) ممنوع هستند.

• مواد با بوی شدید و نامطبوع: هرگونه ماده‌ای که بوی بسیار تند، زننده و نامطبوعی از خود ساطع کند که باعث آزار سایر مسافران شود، ممکن است از پذیرش آن جلوگیری شود.

• حیوانات وحشی بدون مجوز، حیوانات خانگی بدون مدارک دامپزشکی و قرنطینه: حمل حیوانات وحشی بدون مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه (مانند سازمان حفاظت از محیط زیست) و همچنین حیوانات خانگی بدون گواهی بهداشت و مدارک دامپزشکی معتبر و رعایت قوانین قرنطینه کشور مبدأ و مقصد، ممنوع است.

لیست "اکیداً ممنوعه" شامل اقلامی است که خطر ذاتی آن‌ها با تغییر مکان (کابین در مقابل بار) یا بسته‌بندی معمولی قابل کاهش نیست و تهدیدی مستقیم برای یکپارچگی هواپیما یا ایمنی سرنشینان آن محسوب می‌شود. اقلامی مانند مواد منفجره می‌توانند آسیب ساختاری فاجعه‌باری ایجاد کنند. مایعات/گازهای قابل اشتعال می‌توانند به راحتی مشتعل شده و آتش را به سرعت گسترش دهند. مواد خورنده می‌توانند به اجزای هواپیما آسیب برسانند یا به افراد آسیب وارد کنند. مواد سمی می‌توانند باعث ناتوانی یا مرگ شوند. برخلاف اقلامی که صرفاً از ورود به کابین منع شده‌اند (مانند یک قیچی)، این اقلام صرف نظر از اینکه در کجای هواپیما قرار گیرند خطرناک هستند. ممنوعیت آن‌ها برای پروازهای مسافری مطلق است.

گنجاندن "تفنگ‌های اسباب‌بازی شبیه به سلاح‌های گرم واقعی" و حتی "اسباب‌بازی‌های کودکان به شکل ابزار" نشان می‌دهد که پروتکل‌های امنیتی حذف هرگونه ابهام یا پتانسیل برای اینکه یک کالا به عنوان تهدید تلقی شود را در اولویت قرار می‌دهند، حتی اگر بی‌ضرر باشد. این "احتیاط بیش از حد" می‌تواند منجر به ضبط اقلامی شود که مسافران را متعجب می‌کند. پرسنل امنیتی باید ارزیابی‌های سریعی انجام دهند. یک تفنگ اسباب‌بازی با ظاهر واقعی می‌تواند باعث هشدار شود یا برای ایجاد یک موقعیت تهدیدآمیز استفاده شود، صرف نظر از قابلیت واقعی آن. به طور مشابه، کالایی که شبیه یک ابزار ممنوعه به نظر می‌رسد ممکن است به همین ترتیب با آن برخورد شود تا از خطاهای قضاوت تحت فشار جلوگیری شود. اصل امنیتی حذف هر کالایی است که ممکن است با سلاح اشتباه گرفته شود یا به عنوان سلاح استفاده شود، یا ممکن است باعث وحشت شود، که فرآیند تصمیم‌گیری را برای بازرسان ساده کرده و ریسک را به حداقل می‌رساند، حتی اگر برای مسافر بیش از حد محتاطانه به نظر برسد.

قوانین خاص ایرلاین‌های داخلی و خارجی منتخب

گرچه چارچوب کلی قوانین حمل بار توسط نهادهای بین‌المللی مانند یاتا و ایکائو (سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی) تعیین می‌شود، هر شرکت هواپیمایی می‌تواند مقررات خاص و گاهی سختگیرانه‌تری را برای خود وضع کند. بنابراین، بررسی دقیق قوانین ایرلاینی که با آن سفر می‌کنید، همواره ضروری است.

• مروری بر قوانین بار شرکت‌های هواپیمایی ایرانی (مثال‌ها از S1, S2):

  • هواپیمایی ماهان: برای مسافران بیزنس کلاس یا فرست کلاس، حمل بار دستی تا 15 کیلوگرم مجاز است. بار تحویلی مجاز برای مسافر بیزنس کلاس 40 کیلوگرم و برای مسافر کلاس اکونومی در سفرهای خارجی 30 کیلوگرم است. مجموع ابعاد چمدان تحویلی نباید بیش از 158 سانتی‌متر باشد.
  • هواپیمایی آسمان: بار دستی مجاز برای پرواز داخلی یک بسته 5 کیلوگرمی و برای پرواز خارجی یک بسته 7 کیلوگرمی است. ابعاد چمدان داخل کابین نباید بیشتر از 25×45×56 سانتی‌متر باشد. بار تحویلی مجاز در پروازهای خارجی برای کلاس اکونومی 30 کیلوگرم و برای پرواز داخلی 20 تا 25 کیلوگرم است. مسافران با خرید صندلی اضافه می‌توانند تا 75 کیلوگرم بار همراه داشته باشند.
  • ایران ایر تور: بار دستی مجاز حداکثر 7 کیلوگرم است. بار تحویلی مجاز در پرواز داخلی برای کلاس اکونومی 20 کیلوگرم و برای کلاس بیزنس 30 کیلوگرم است. در پرواز خارجی، این مقادیر به ترتیب 30 و 40 کیلوگرم برای کلاس‌های اکونومی و بیزنس می‌باشد. بار مجاز نوزاد (چه داخلی و چه خارجی) 10 کیلوگرم است.
  • ایران ایر: وزن چمدان همراه داخل کابین باید کمتر از 5 کیلوگرم باشد (در برخی پروازهای اروپایی ممکن است این میزان تا 10 کیلوگرم بار اضافه رایگان نیز افزایش یابد). بار تحویلی مجاز برای بلیط اکونومی 30 کیلوگرم (فقط یک چمدان)، برای بلیط بیزینس 40 کیلوگرم (تا دو چمدان) و برای بلیط فرست کلاس 50 کیلوگرم (تا دو چمدان) است. لازم به ذکر است حداکثر وزن هر چمدان نباید از 23 کیلوگرم بیشتر شود.
  • یزد ایر: بار دستی مجاز حداکثر 5 کیلوگرم و ابعاد چمدان داخل کابین نباید بیشتر از 25×55×35 سانتی‌متر باشد. بار تحویلی مجاز برای پرواز داخلی 20 و 25 کیلوگرم است. بار مجاز نوزاد برای پروازهای داخلی و خارجی 10 کیلوگرم محاسبه می‌شود.
  • معراج: بار تحویلی مجاز در پروازهای داخلی برای کلاس اکونومی 20 کیلوگرم و برای کلاس بیزنس 30 کیلوگرم در نظر گرفته می‌شود.

• نکات مهم در مورد ایرلاین‌های بین‌المللی (مثال‌ها از S5, S17, S18, S21-S26):

  • ترکیش ایرلاینز (مثال از S5): حداکثر بار مجاز تحویلی برای پرواز تجاری (بیزینس کلاس) 30 کیلوگرم و برای پرواز اکونومی 20 کیلوگرم است. (توجه: این اطلاعات ممکن است برای مسیرها یا کلاس‌های خاصی باشد و یا نیاز به به‌روزرسانی داشته باشد. همیشه قوانین دقیق را از وب‌سایت رسمی ترکیش ایرلاینز بررسی کنید، زیرا ایرلاین‌های بزرگ بین‌المللی معمولاً ساختار پیچیده‌تری برای بار مجاز دارند).
  • امارات، لوفت‌هانزا، یونایتد و سایر ایرلاین‌های بزرگ: این شرکت‌های هواپیمایی معمولاً لیست‌های بسیار دقیق و جامعی از کالاهای خطرناک و ممنوعه را در وب‌سایت‌های خود منتشر می‌کنند. این لیست‌ها عمدتاً با مقررات یاتا هماهنگ هستند اما ممکن است تفاوت‌های جزئی، تاکیدات خاص (مثلاً یونایتد در مورد انواع باتری‌ها و دستگاه‌های الکترونیکی خاص جزئیات زیادی ارائه می‌دهد) یا حتی محدودیت‌های سختگیرانه‌تری داشته باشند.
  • روند ابعاد بار دستی: همانطور که پیشتر اشاره شد، ایرلاین‌های بزرگی چون امریکن ایرلاینز و دلتا به سمت استانداردسازی ابعاد بار دستی در حدود 22 × 14 × 9 اینچ (56 × 35 × 23 سانتی‌متر) حرکت کرده‌اند. این روند احتمالاً توسط سایر ایرلاین‌ها نیز دنبال خواهد شد.

• اهمیت بررسی مقررات خاص هر ایرلاین پیش از سفر: این نکته را نمی‌توان به اندازه کافی تکرار کرد: قوانین حمل بار می‌توانند بر اساس شرکت هواپیمایی، کشور مبدأ و مقصد، نوع هواپیما، کلاس پروازی و حتی تاریخ سفر تغییر کنند. همیشه، همیشه و همیشه، وب‌سایت رسمی شرکت هواپیمایی که با آن پرواز می‌کنید، معتبرترین و به‌روزترین منبع اطلاعات در مورد قوانین بار است. اگر سفر شما شامل چند شرکت هواپیمایی مختلف است، باید قوانین هر یک را جداگانه بررسی کنید.

  در حالی که شرکت‌های هواپیمایی داخلی در یک کشور ممکن است میزان بار مجاز پایه نسبتاً مشابهی داشته باشند (به عنوان مثال، برای بار تحویلی کلاس اکونومی)، شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی، به ویژه شرکت‌های قدیمی‌تر، اغلب ساختارهای پیچیده‌تری برای میزان بار مجاز دارند که تحت تأثیر مسیر، کلاس کرایه و وضعیت مسافر در برنامه‌های وفاداری (Frequent Flyer) قرار می‌گیرد و این امر باعث می‌شود که مفروضات کلی پرخطر باشند. مسیرهای داخلی اغلب کوتاه‌تر و با ساختارهای کرایه ساده‌تری هستند. رقابت ممکن است منجر به میزان بار مجاز پایه تا حدودی استاندارد شود (مثلاً 20-30 کیلوگرم بار تحویلی در کلاس اکونومی برای شرکت‌های هواپیمایی ایرانی). مسیرهای بین‌المللی از نظر طول، نوع هواپیما و چشم‌انداز رقابتی بسیار متفاوت هستند. شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی قدیمی از میزان بار مجاز به عنوان عامل تمایز بین کلاس‌های متعدد کرایه (اکونومی پایه، پرمیوم اکونومی، بیزینس، فرست) و به عنوان یک امتیاز برای اعضای برنامه‌های وفاداری استفاده می‌کنند. بنابراین، مسافری که در یک شرکت هواپیمایی بزرگ به صورت بین‌المللی پرواز می‌کند، احتمالاً با سیستم میزان بار مجاز طبقه‌بندی‌شده‌تر و بالقوه گیج‌کننده‌تری نسبت به یک پرواز داخلی معمولی مواجه خواهد شد. بررسی قوانین خاص کرایه حتی حیاتی‌تر می‌شود.

  قانون "حداکثر وزن هر چمدان" (مثلاً 23 کیلوگرم برای ایران ایر، یا اغلب 32 کیلوگرم در سطح بین‌المللی قبل از اعمال هزینه‌های اضافه بار) اغلب توسط مقررات بهداشت و ایمنی شغلی برای کارگران حمل بار تعیین می‌شود، نه فقط محدودیت‌های وزنی هواپیما. این بدان معناست که حتی اگر کل میزان بار مجاز شما بالا باشد (مثلاً 40 کیلوگرم در کلاس بیزینس)، ممکن است همچنان به دو چمدان سبک‌تر به جای یک چمدان بسیار سنگین نیاز داشته باشید. S6 اشاره می‌کند که حمل چمدان‌های بیش از 30 کیلوگرم برای کارکنان فرودگاه خطرناک است. مقررات بین‌المللی کار و سیاست‌های داخلی شرکت‌های هواپیمایی اغلب محدودیت‌هایی را برای میزان باری که یک کارگر باید بلند کند برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی تعیین می‌کنند. هواپیماها محدودیت‌های کلی وزن و تعادل دارند، اما محدودیت هر قطعه اغلب بیشتر مربوط به ایمنی کارگر است. بنابراین، مسافری با میزان بار مجاز 40 کیلوگرم ممکن است در صورتی که چمدان 35 کیلوگرمی‌اش علامت‌گذاری شود، متعجب شود، زیرا ممکن است نیاز به بسته‌بندی مجدد در دو چمدان داشته باشد که هر کدام زیر حد مجاز هر قطعه باشند، حتی اگر در مجموع در محدوده وزنی مجاز خود باشند. این یک جزئیات عملی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود.

آخرین تغییرات و قوانین جدید حمل بار در سفرهای هوایی (نگاهی به 2024-2025 و فراتر)

صنعت هوانوردی همواره در حال تحول است و قوانین حمل بار نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در سال‌های اخیر و با نگاه به آینده، چندین روند و تغییر قابل توجه در این حوزه مشاهده می‌شود:

• روند جهانی در مورد ابعاد بار دستی و اجرای دقیق‌تر قوانین:

  • همانطور که پیشتر اشاره شد، بسیاری از خطوط هوایی بزرگ، به‌ویژه در آمریکا و اروپا، در حال استانداردسازی و اجرای سختگیرانه‌تر محدودیت‌های اندازه بار دستی هستند. این به معنای استفاده بیشتر از قالب‌های اندازه‌گیری (Sizers) در گیت‌های پذیرش و سوار شدن به هواپیما است.
  • ابعاد رایج جدید برای بار دستی که به عنوان یک استاندارد غیررسمی در حال شکل‌گیری است، حدود 22 × 14 × 9 اینچ (تقریباً 56 × 35 × 23 سانتی‌متر) است که شامل چرخ‌ها و دستگیره‌ها نیز می‌شود.
  • وسایل شخصی (Personal items) مانند کوله‌پشتی کوچک، کیف لپ‌تاپ یا کیف دستی زنانه نیز باید ابعاد مشخصی داشته باشند (مثلاً 18 × 14 × 8 اینچ یا 45 × 35 × 20 سانتی‌متر) و باید به راحتی زیر صندلی جلویی مسافر جا شوند.
  • دلایل این تغییرات: هدف اصلی این اقدامات، کاهش هرج و مرج و رقابت برای فضای محدود محفظه‌های بالای سر، تسریع در فرآیند سوار و پیاده شدن مسافران، و در نهایت بهبود کارایی و زمان‌بندی پروازها است.

• طرح جامع جهانی یاتا (IATA) برای مدرن‌سازی فرآیندهای مرتبط با بار مسافر: انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) در ماه می 2025 یک "نقشه راه جهانی بار" (Global Baggage Roadmap) ده ساله را با هدف مدرن‌سازی عملیات بار در سطح جهان راه‌اندازی کرده است. این طرح با همکاری شرکت‌های هواپیمایی، فرودگاه‌ها و سایر شرکای صنعتی توسعه یافته است.

  • اهداف اصلی این نقشه راه عبارتند از:
    • تبادل اطلاعات بار و استانداردسازی داده‌ها: جایگزینی سیستم‌های قدیمی و پراکنده پیام‌رسانی (مانند تله‌تایپ) با استانداردهای مدرن و مبتنی بر API برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات بار بین تمامی ذینفعان. این امر منجر به تطبیق سریع‌تر و دقیق‌تر بار با مسافر، کاهش تأخیرات ناشی از خطاهای داده، و ارائه خدمات بازیابی بار قابل اطمینان‌تر در صورت بروز مشکل خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود این تغییر، هزینه‌های سالانه صنعت هوانوردی را که صرف سیستم‌های قدیمی می‌شود، به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
    • ردیابی بار و اتوماسیون: فراهم کردن قابلیت مشاهده و ردیابی بار در تمام طول سفر برای مسافران. این شامل ترویج استفاده از تگ‌های الکترونیکی بار (Electronic Bag Tags)، سیستم‌های ردیابی مبتنی بر GPS، و به‌کارگیری رباتیک در فرآیندهای جابجایی بار است. نظرسنجی اخیر یاتا نشان می‌دهد که 81٪ مسافران خواهان ردیابی بهتر بار خود هستند و 74٪ انتظار دارند به‌روزرسانی‌های آنی را روی تلفن همراه خود دریافت کنند.
    • بهبود فرآیند ادعای خسارت بار: ساده‌سازی و تسریع فرآیند رسیدگی به ادعاهای خسارت یا مفقودی بار، مبارزه با تقلب‌های مرتبط با بار، و در نهایت افزایش رضایت مشتریان.

• احتمال افزایش هزینه‌های مربوط به بار اضافی یا بار دستی در برخی خطوط هوایی:

  • برخی شرکت‌های هواپیمایی، به‌ویژه برای بلیط‌های کلاس اکونومی پایه (Basic Economy fares)، شروع به دریافت هزینه برای حمل بار دستی استاندارد (علاوه بر وسیله شخصی کوچک) کرده‌اند یا هزینه‌های مربوط به بار اضافی را افزایش داده‌اند. به عنوان مثال، ایر کانادا بسته به زمان پرداخت، تا 65 دلار آمریکا برای بار دستی هزینه دریافت می‌کند.
  • این روند ممکن است به عنوان راهی برای افزایش درآمد خطوط هوایی که با حاشیه سود کم مواجه هستند، در آینده ادامه یابد و گسترش پیدا کند.

• تأثیر مقررات جدید اتحادیه اروپا: از اول سپتامبر 2024، استانداردهای جدیدی برای بار دستی در فرودگاه‌های اتحادیه اروپا اجرایی شده است. این تغییرات می‌تواند بر مسافرانی که از اروپا به سایر نقاط جهان، از جمله آمریکا، سفر می‌کنند تأثیر بگذارد و باعث ایجاد سردرگمی در مورد ابعاد و تعداد مجاز بار دستی شود. شرکت‌های هواپیمایی غیر اروپایی نیز در حال تطبیق سیاست‌های خود با این تغییرات برای پروازهای ورودی و خروجی از اروپا هستند.

تلاش برای نوسازی بار (نقشه راه یاتا) و قوانین سختگیرانه‌تر بار دستی به هم مرتبط هستند. داده‌های دیجیتال استاندارد شده و ردیابی (هدف یاتا) زمانی مؤثرتر و ضروری‌تر می‌شوند که پارامترهای فیزیکی چمدان (اندازه، تعداد) نیز استانداردتر و کنترل‌شده‌تر باشند. نقشه راه یاتا بر جریان یکپارچه اطلاعات دیجیتال در مورد بار تأکید دارد که شامل ردیابی و اتوماسیون است. قوانین سختگیرانه‌تر فیزیکی بار دستی با هدف مدیریت فضای فیزیکی محدود در کابین‌ها و کاهش تأخیر در سوار شدن انجام می‌شود. اگر شرکت‌های هواپیمایی داده‌های بهتری در مورد تعداد چمدان‌ها از چه نوعی (دستی در مقابل تحویلی) برای هر پرواز داشته باشند (که توسط سیستم‌های دیجیتال تسهیل می‌شود)، می‌توانند منابعی مانند فضای محفظه و عملیات تحویل بار در گیت را بهتر مدیریت کنند. علاوه بر این، اگر چمدان‌های بیشتری تحویل داده شوند (به دلیل قوانین سختگیرانه‌تر بار دستی یا هزینه‌ها)، ردیابی قوی و جابجایی کارآمد برای این چمدان‌های تحویلی (همانطور که یاتا پیش‌بینی کرده است) برای رضایت مسافران حتی حیاتی‌تر می‌شود. بنابراین، تحول دیجیتال در جابجایی بار و محدودیت‌های فیزیکی بر بار دستی دو روی یک سکه هستند: کارایی شرکت هواپیمایی و (در نهایت، امیدواریم) بهبود تجربه مسافر.

"نقشه راه جهانی بار" یاتا، در حالی که بر کارایی و تجربه مسافر متمرکز است، همچنین زمینه را برای ساختارهای پیچیده‌تر هزینه‌های بار و فرصت‌های درآمد جانبی برای شرکت‌های هواپیمایی در دراز مدت فراهم می‌کند. این نقشه راه بر استانداردسازی داده‌ها و ردیابی در زمان واقعی تأکید دارد. داده‌ها و ردیابی بهتر به شرکت‌های هواپیمایی اجازه می‌دهد خدمات طبقه‌بندی‌شده (مانند جابجایی ممتاز، تضمین اولین چمدان روی نوار نقاله، اعلان‌های تحویل خاص) را با دریافت هزینه ارائه دهند. تگ‌های الکترونیکی چمدان (که 67٪ مسافران مایل به استفاده از آن‌ها هستند) می‌توانند به پروفایل مسافران و وضعیت آن‌ها در برنامه‌های وفاداری مرتبط شوند و امکان پیشنهادات شخصی‌سازی‌شده یا قیمت‌گذاری پویا برای خدمات بار را فراهم کنند. در حالی که اهداف فوری عملیاتی هستند، زیرساخت دیجیتال تقویت‌شده به ناچار راه‌های جدیدی را برای شرکت‌های هواپیمایی برای ایجاد درآمد جانبی فراتر از هزینه‌های سنتی اضافه بار، با ارائه خدمات ارزش افزوده بار، ایجاد خواهد کرد.

نکات کلیدی برای سفری بدون دغدغه از نظر بار و چمدان

رعایت چند نکته ساده می‌تواند به شما کمک کند تا از مشکلات مربوط به بار در سفر هوایی جلوگیری کرده و سفری آرام و بدون دغدغه داشته باشید:

• بسته‌بندی هوشمندانه:
  • پیش از شروع بسته‌بندی، لیست اقلام مجاز و ممنوعه شرکت هواپیمایی خود را به دقت مرور کنید.
  • مایعات، ژل‌ها و اسپری‌ها را طبق قانون 100 میلی‌لیتر (در ظروف جداگانه حداکثر 100 میلی‌لیتری و همگی در یک کیسه پلاستیکی شفاف زیپ‌دار یک لیتری) بسته‌بندی کنید.
  • باتری‌های لیتیومی یدکی و پاوربانک‌ها را حتماً در بار دستی خود قرار دهید و پایانه‌های آن‌ها را برای جلوگیری از اتصال کوتاه محافظت کنید. هرگز آن‌ها را در چمدان تحویلی نگذارید.
  • اشیاء قیمتی (مانند جواهرات، پول نقد)، مدارک مهم (گذرنامه، ویزا، بلیط)، داروهای ضروری و وسایل الکترونیکی حساس (لپ‌تاپ، دوربین) را همیشه در بار دستی خود حمل کنید.
  • سعی کنید از وزن و ابعاد مجاز بار خود تجاوز نکنید. بهتر است چمدان خود را قبل از رفتن به فرودگاه وزن کنید تا در صورت نیاز، فرصت کافی برای اصلاح آن داشته باشید.
• بررسی وب‌سایت ایرلاین و فرودگاه:
  • همیشه آخرین و دقیق‌ترین قوانین مربوط به بار را از وب‌سایت رسمی شرکت هواپیمایی که با آن سفر می‌کنید، بررسی نمایید. این امر به‌ویژه اگر سفر شما شامل پرواز با چند ایرلاین مختلف است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
  • به خاطر داشته باشید که برخی فرودگاه‌ها نیز ممکن است محدودیت‌های امنیتی خاص خود را داشته باشند که مستقل از قوانین ایرلاین است.
• اقدامات لازم در صورت داشتن بار خاص یا اضافه بار:
  • اگر بار شما بیش از حد مجاز است (چه از نظر وزن و چه از نظر تعداد)، از قبل با شرکت هواپیمایی تماس گرفته و در مورد گزینه‌های موجود مانند پرداخت هزینه اضافه بار یا ارسال آن به عنوان باربری (فریت بار) اطلاعات کسب کنید. هزینه اضافه بار معمولاً گران است و پرداخت آن در فرودگاه می‌تواند زمان‌بر باشد.
  • برای حمل وسایل ورزشی بزرگ (مانند دوچرخه، تجهیزات اسکی، تخته موج‌سواری) یا آلات موسیقی حجیم، حتماً از قبل با شرکت هواپیمایی هماهنگ کرده و از شرایط و هزینه‌های مربوط به حمل آن‌ها مطلع شوید.
• برچسب‌گذاری مناسب چمدان‌ها: نام کامل، آدرس (شامل کشور)، شماره تلفن (با کد کشور) و آدرس ایمیل خود را به وضوح هم در داخل و هم در خارج از تمامی چمدان‌های خود (چه دستی و چه تحویلی) قرار دهید. این کار در صورت مفقود شدن یا ارسال اشتباهی چمدان، به پیدا شدن و بازگرداندن سریع‌تر آن کمک شایانی می‌کند.
• آمادگی برای بازرسی امنیتی: در گیت بازرسی امنیتی، آماده باشید تا وسایل الکترونیکی بزرگ (لپ‌تاپ، تبلت) و کیسه پلاستیکی حاوی مایعات خود را برای اسکن جداگانه از کیف خارج کنید. پوشیدن لباس و کفش راحت که به‌آسانی قابل درآوردن و پوشیدن باشد نیز می‌تواند فرآیند بازرسی را تسریع کند.
• عدم ترک بار بدون مراقبت: در هیچ‌کجای محوطه فرودگاه، حتی برای لحظه‌ای کوتاه، بار و چمدان خود را بدون مراقبت رها نکنید. این کار هم به دلایل امنیتی و هم برای جلوگیری از سرقت اهمیت دارد. استفاده از قفل مناسب برای چمدان‌ها نیز توصیه می‌شود.

توصیه مکرر "با شرکت هواپیمایی خود بررسی کنید" فقط یک سلب مسئولیت نیست، بلکه یک ضرورت اساسی است، زیرا مقررات بین‌المللی (مانند مقررات یاتا) دستورالعمل هستند و شرکت‌های هواپیمایی اختیار عملیاتی نهایی را دارند و می‌توانند قوانین سختگیرانه‌تری را اعمال کنند. یاتا، FAA، CAA چارچوب‌ها و حداقل استانداردهای ایمنی را ارائه می‌دهند. شرکت‌های هواپیمایی نهادهای خصوصی هستند که مسئول ایمنی و عملیات پروازهای خود می‌باشند. آن‌ها می‌توانند، و اغلب این کار را می‌کنند، سیاست‌هایی را اجرا کنند که محدودکننده‌تر از دستورالعمل‌های پایه بین‌المللی باشند تا نیازهای عملیاتی خاص، انواع هواپیما یا ارزیابی‌های ریسک خود را مدیریت کنند. به عنوان مثال: یک شرکت هواپیمایی ممکن است محدودیت وزن بار دستی کمتری نسبت به آنچه به طور کلی پیشنهاد می‌شود داشته باشد، یا قوانین سختگیرانه‌تری در مورد برخی اقلام داشته باشد. S16 به صراحت بیان می‌کند که "میزان بار مجاز دستی می‌تواند بسته به شرکت هواپیمایی متفاوت باشد". بنابراین، اتکای صرف به قوانین کلی بین‌المللی کافی نیست. شرایط حمل خود شرکت هواپیمایی از نظر قراردادی الزام‌آور است و قوانین خاص آن‌ها را در اولویت قرار می‌دهد.

جدول نمونه: اقلام رایج و نحوه حمل مجاز آنها (کابین یا قسمت بار)

نتیجه‌گیری: آمادگی، کلید سفر آرام

آگاهی از قوانین و مقررات حمل بار در سفرهای هوایی، اگرچه ممکن است در ابتدا پیچیده به نظر برسد، اما نقش بسیار مهمی در تضمین سفری امن، راحت و بدون دغدغه ایفا می‌کند. همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، این قوانین از محدودیت‌های مربوط به ابعاد و وزن بار دستی و تحویلی گرفته تا لیست بلندبالایی از اقلام مجاز، مشروط و ممنوعه را شامل می‌شوند. توجه ویژه به مقررات حمل مایعات، وسایل الکترونیکی به‌ویژه باتری‌های لیتیومی و پاوربانک‌ها، و اشیاء تیز و برنده می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات در فرودگاه جلوگیری کند.

روندهای اخیر در صنعت هوانوردی، مانند استانداردسازی ابعاد بار دستی و تلاش‌های یاتا برای مدرن‌سازی فرآیندهای مرتبط با بار، همگی در جهت افزایش کارایی و بهبود تجربه مسافران (و البته گاهی با ملاحظات اقتصادی ایرلاین‌ها) صورت می‌گیرد. با این حال، مسئولیت نهایی برای آگاهی و رعایت این قوانین بر عهده مسافر است.

توصیه اکید می‌شود که پیش از هر سفر هوایی، زمانی را به بررسی دقیق آخرین قوانین و مقررات شرکت هواپیمایی که با آن پرواز می‌کنید، اختصاص دهید. وب‌سایت رسمی ایرلاین همواره معتبرترین منبع اطلاعات است. با بسته‌بندی هوشمندانه، رعایت محدودیت‌ها، و آمادگی برای فرآیندهای بازرسی، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که سفر شما با آرامش و بدون هیچ‌گونه مشکل ناخواسته‌ای در ارتباط با بار و چمدان‌هایتان آغاز و به پایان خواهد رسید. این مقاله تلاش کرد تا اطلاعات جامعی را در این زمینه ارائه دهد، اما یادآوری این نکته ضروری است که پویایی قوانین ایجاب می‌کند همواره به‌روز باشید.