تفاوت خاکبرداری و گودبرداری در چیست و چگونگی اجرای آن ها؟ - مجله سرگرمی

خاکبرداری چیست؟

عملیات خاکبرداری درواقع به هموار و هم شیب کردن بخشی از زمین گفته می گردد که در آن برآمدگی ها برداشته می گردد و فرورفتگی ها با سطح زمین هم تراز می گردد. به عبارتی تمامی پستی و بلندی های زمین اصلاح می گردد. در عملیات خاکبرداری حداکثر تا عمق 60 سانتی متری حفر انجام می گردد. خاکبرداری با توجه به نوع زمین که در ادامه به آن هم اشاره خواهد شد؛ با دست یا با استفاده از ابزارهای ماشینی عظیم یا کوچک صورت می گیرد.

گودبرداری چیست؟

عملیات گودبرداری به هموار و هم تراز کردن بخشی از زمین گفته می گردد که در آن ها عملیات حفاری تا بیش از عمق 60 سانتی متری انجام می گردد. عملیات گودبرداری همانند عملیات خاکبرداری با توجه به جنس زمین با استفاده از دست یا ماشین آلات ساختمانی انجام می گردد.

تفاوت میان خاکبرداری و گودبرداری

به طور کلی همان طور که در بالا نیز به آن اشاره شد در عملیات خاکبرداری تنها به هم سطح سازی برآمدگی ها و فرورفتگی ها اقدام می گردد و عمق کنده کاری کمتر از 60 سانتی متر است ولی در عملیات گودبرداری اگرچه هم سطح سازی پستی و بلندی ها همانند با خاکبرداری صورت می گیرد اما عمق حفاری به بیش از 60 سانتی متر و در بعضی پروژه های عظیم به چند ده متر می رسد.

شباهت میان خاکبرداری و گودبرداری

با توجه به بحث هایی که تا به اینجا انجام شده است شباهت های این دو عملیات را می توان در چند مورد زیر خلاصه کرد.

• خاکبرداری و گودبرداری هر دو از اولین عملیات های ساختمانی هستند.
• مسطح سازی به روش دستی یا ماشینی در هر دوی این عملیات ها صورت می گیرد.
• این دو عملیات هم به صورت دستی و هم ماشینی صورت می گیرد.
• روش اجرای این عملیات ها تا حدود زیادی به جنس زمین بستگی دارد.

مراحل خاکبرداری و گودبرداری کدام اند؟

مانند هر عملیات ساختمانی، گودبرداری و خاکبرداری هم مراحلی دارند که در ادامه به معرفی مختصر آن ها می پردازیم.

پس از اخذ مجوزهای لازم برای ساخت سازه، یکی از اولین مراحل ساخت شامل خاکبرداری و گودبرداری می گردد و در آن باید نقشه های تهیه شده، آزمایشات مکانیک خاک، سطح آب های زیرزمینی، شرایط سازه های همسایه در نظر گرفته گردد و مجوز های لازم از سازمان های مربوطه مانند سازمان آب و فاضلاب، برق، گاز، مخابرات، آتش نشانی و کلانتری محل اخذ گردد.

دانستن راستا لوله ها و تأسیسات شهری مانند لوله ها و کابل ها بسته به پروژه، لازم است. پس از این مراحل عملیات گودبرداری شروع می گردد و حفاری تا عمق معین شده در نقشه ها صورت می گیرد.

عملیات گودبرداری تا عمق معین شده در نقشه و تا زمانی که به خاک سفت نرسیده باشیم باید ادامه پیدا کند و اگر مابه التفاوت آن تا 15 سانتی متر باشد، خاک ریخته و آن را با استفاده از کمپکتور فشرده می کنیم و اگر بیش از 70 سانتی متر بود مابه التفاوت را با سنگ و سیمان پر می کنیم تا به ارتفاع نقشه برسانیم. به عبارتی اگر مجبور شدیم که گودبرداری را تا عمق هایی بیشتر از مقدار معین شده تا رسیدن به خاک سفت ادامه دهیم باید مقدار اضافی گودبرداری شده را به نحوی جبران کنیم.

پس از حفاری بهتر است سطح کنده شده با ملات ماسه و سیمان پوشیده گردد تا از هجوم عوامل تغییر دهنده مانند آفتاب، باران، برف و … در امان باشد. در صورت بروز حوادث طبیعی مانند برف، باران، طوفان و … جمع شدن آب در حفره، باید عملیات زهکشی انجام گردد.

در صورت ناپایداری دیواره های گود از راه های پایدار کننده و مهاربندها استفاده می کنیم. از انواع مهاربندها می توان به اجرای فونداسیون در کف، نیلینگ، سازه نگهبان، سپرکوبی، دیواره دیافراگمی، اجرای خرپا، اجرای پلکانی و ترانشه محیطی اشاره نمود.

بیشتر بخوانید: تفاوت نیلینگ و انکراژ چیست؟ + کاربردها و فواید هر روش

در ساخت سازه های عظیم و کوچک چه نیازی به گودبرداری است؟

به طور کلی گودبرداری پیش از ساخت هر نوع سازه ای انجام می گردد تا مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی مانند زلزله بهتر گردد و کمترین خسارت به آن و اهالی آن وارد گردد.

در سازه های کوچک مانند آپارتمان های سه طبقه به بالا برای پایداری بیشتر سازه و ایجاد فضای بیشتر برای پارکینگ و انباری گودبرداری انجام می گردد. با توجه به قوانین شهرداری ها مربوط به مجوز ساخت تعداد محدودی طبقه و یا ارتفاع محدود سازه، کارفرمایان برای ایجاد فضای بیشتر مجبور به احداث پارکینگ و انباری در طبقات زیرزمین می شوند و به طبع آن گودبرداری صورت می گیرد.

در سازه های عظیم مانند برج ها و پل ها در درجه اول گودبرداری به منظور افزایش پایداری سازه در برابر نیروی کششی زمین لرزه و پایین آوردن نقطه ثقل سازه، گودبرداری انجام می گردد. البته در برج های ساختمانی هم ساخت پارکینگ از دلایل گودبرداری است.

گودبرداری تا چه عمقی انجام می گردد؟

اصولاً در عملیات گودبرداری نوع خاک بسیار مورد توجه است و میزان گودبرداری و روش های انجام آن بستگی زیادی به نوع خاک دارد. به طور کلی گودبرداری در زمین های مقاوم به میزان درخواست کارفرما بستگی دارد و انجام می گردد و این عملیات در زمین های غیر مقاوم بیشتر تا رسیدن به زمین مقاوم و بکر برای سازه های عظیم مانند برج ها انجام می گردد.

انواع زمین در عملیات های گودبرداری و خاکبرداری

زمین ها یا خاک ها از نظر عملیات گودبرداری و خاکبرداری به پنج نوعی کلی زمین دستی، زمین لجنی، زمین کلنگی، زمین دج و زمین سنگی تقسیم می شوند که در ادامه به صور مختصر به هر کدام می پردازیم.

زمین دستی

به زمین های نرم که قابلیت کنده شدن با دست به یاری بیل یا هر گونه ابزار دستی را دارند زمین دستی یا بیلی گفته می گردد.

زمین لجنی

زمینی است که از خاک نرم ریزدانه مانند رس تشکیل شده است. این زمین به این دلیلی لجنی خوانده می گردد که خاک رس آن با جذب آب حالت الاستیک به خود می گیرد و گیر افتادن ماشین آلات حفاری را باعث می گردد و کار گودبرداری را با مشکل روبرو می سازد.

زمین کلنگی

زمین کلنگی زمینی است که خاک با کلنگ و بیل برداشته می گردد و از دو زمین دستی و لجنی سخت تر است ولی آن چنان سخت نیست که جای کلنگ در آن بماند.

زمین دج

دج وسیله ای است که در گذشته برای حفاری مورد استفاده قرار می گرفت زمین هایی که سخت هستند و در هنگام کندن رد کلنگ در آن باقی می ماند، زمین دج می گویند.

زمین سنگی

این زمین در رده سخت ترین زمین ها است و به طور یکپارچه از سنگ تشکیل شده است. عملیات گودبرداری این نوع زمین ها با استفاده از ماشین آلات حفاری انجام می گردد.

گودبرداری و خاکبرداری در زمین های کوچک و عظیم

به طور کلی در زمین های کوچک گودبرداری و خاکبرداری به صورت دستی در صورت نبود فضا برای حضور ماشین آلات حفاری و یا با استفاده از بیل مکانیکی انجام می گردد. زمین ها کوچک معمولاً در درون شهر ها هستند و همجوارانی دارند که محافظت از سازه همجوار هم از وظایف مسئولان عملیات گودبرداری به شمار می رود. برای این منظور حتماً باید از یکی از روش های مهاربندی استفاده گردد.

ولی این دو عملیات در زمین های عظیم که معمولاً هم بدون همجوار هستند به شیوه دیگر و با استفاده از ماشین آلات حفاری سنگین انجام می گیرد. در این گونه گودبرداری ها ابتدا با لودر اقدام به حفر یک سطح شیب دار می گردد که محلی برای ورود به محل گود خود لودر و ماشین های حمل خاک است. در گودبرداری و خاکبرداری زمین های عظیم اگر زمین سست باشد از مهاربند استفاده می گردد و اگر زمین سفت باشد و زاویه اصطکاک خاک آن کم باشد نیازی به مهاربند نیست و عملیات ساخت و ساز پس از گودبرداری شروع می گردد.

سخن آخر

خاکبرداری و گودبرداری دو عملیات مشابه در مرحله اول ساخت سازه هستند و با هم تفاوت هایی دارند که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد. پیش از خاکبرداری اقداماتی برای دانستن زیرسازی شهری باید انجام گیرد و مجوزهای لازم اخذ گردد. پس از گودبرداری نیز در زمین های سست و دارای همجوار اجرای مهاربندی لازم و لازم است. پوشش محل گود پس از گودبرداری باید به سرعت انجام گردد تا محل گود در برابر عوامل تغییر دهنده ماند آفتاب، باران و … قرار نگیرد.

مجله دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

مهسان بلاگ: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای مهسان