آنالیز سلامت غذاهایی که منشا حیوانی دارند
به گزارش مجله سرگرمی، زندگی آنلاین/ تغذیه از مواد غذایی با منشأ دامی صندلی ویژه ای در فرهنگ مردم ایران دارد. فرآورده های با منشأ دامی حاوی پروتئین، چربی، ویتامین ها و مواد معدنی مورد احتیاج بدن می باشند.
یکی از موارد توصیه شده در تغذیه بهینه توسط کارشناسان و متخصصین علم تغذیه، مصرف گوشت و لبنیات است. همچنین فرآورده های گوشتی صندلی ویژه ای در تفریحات بیرون از خانه دارند. در بیشتر طبیعت گردی ها مردم با همراه بردن گوشت، کباب درست می نمایند و در رستوران ها و فست فود ها نیز انتخاب غذای گوشتی ارجح می باشد. سلامت غذاهای با منشأ دامی بستگی به عوامل وسیعی از چرخه فراوری تا عرضه دارد، بدین معنی که عوامل بسیاری از محل دامداری تا کارخانه و در آخر مراکز عرضه و فروش، بر سلامت و کیفیت این محصولات تأثیر دارند. درکنار این توجه و علاقه ویژه، بحث های فراوانی نیز در سطح جامعه در خصوص سلامت این محصولات وجود دارد. شناخت عوامل خطرزا و مؤثر در سلامت و کیفیت این گونه محصولات می تواند دید بهتری هنگام خرید و مصرف این گونه محصولات به مصرف نمایندگان بدهد.
عوامل مؤثر در محل دامداری
عوامل مؤثر بر سلامت دام و محصولات دامی در محل دامداری شامل سلامت آب و غذای دام، کنترل بیماری های دامی، کنترل مصرف داروها و تقویت نماینده های رشد دام و کنترل آلاینده های شیمیایی محیط دامداری می باشد. خوراک دام و طیور از محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی تأمین می گردد، بنابراین سلامت این مواد به سلامت دام مصرف نماینده این غذاها و در نهایت سلامت محصولات با منشأ دامی منتهی می گردد. معمولاً فراورینمایندگانی که به دلیل دارابودن گواهی های سلامت به این موضوع اهمیت می دهند، فقط از مزارع مورد تأیید، غذای دام های خود را تهیه می نمایند یا شیر و گوشت مورد احتیاج جهت فراوری فراورده های بعدی را فقط از دامداری های معتبر تهیه می نمایند.
آنتی بیوتیک ها، ضدالتهاب ها، محرک های رشد و ضدانگل ها از جمله داروهایی هستند که در دام ها مصرف می شوند و عوارض به جامانده دارو در محصولات دامی متوجه انسان می گردد. مصرف دارو بدون مجوز دامپزشک یا بیشتر از حد توصیه شده و عدم گذر از دوره انتظار از فاکتورهای اصلی مشکل زا می باشند. دوره انتظار به دوره ای گفته می گردد که پس از تجویز یک دارو برای دام بیمار، باید از مصرف شیر و گوشت آن اجتناب کرد. فراوری سویه های باکتریایی مقاوم به آنتی بیوتیک، مسمومیت و واکنش های آنافیلاکتیک از جمله نگرانی های مورد توجه می باشند. استفاده از آنتی بیوتیک ها سبب تسریع ظهور سویه های بیماری زای مقاوم به آنتی بیوتیک می گردد که درمان انسان و حیوان را می تواند پیچیده تر نماید.
استفاده از آنتی بیوتیک ها سبب تسریع ظهور سویه های باکتری های بیماری زای مقاوم به آنتی بیوتیک می گردد که درمان انسان و حیوان را می تواند پیچیده تر نماید. مرغداری ها از جمله مراکزی هستند که بیشترین احتمال مصرف داروهای دامی در آنها وجود دارد. در صورتی که بیماری در مرغداری شایع گردد، به دلیل همه گیری سریع و خسارت مالی فراوان عملاً فرصتی جهت جبران وجود ندارد، بنابراین به طور پیش فرض از ابتدای دوره جوجه ریزی تا سرانجام دوره که معمولاً کمتر از دو ماه طول می کشد، داروهای مختلفی در مرغداری مصرف می گردد. با توجه به اینکه کبد وظیفه سم زدایی در بدن را به عهده دارد، توصیه می گردد از مصرف جگر مرغ جدا پرهیز گردد. در سرانجام دوره و هنگام ذبح طیور در کشتارگاه، دکتر دامپزشک بر سلامت مرغ ها نظارت می کند و در صورتی که گوشت عرضه شده سلامت مصرف نماینده را به خطر اندازد، از عرضه آن در بازار جلوگیری می کند.
اساس مرغداری بر پایه سود و صرفه مالی است و انجام هرکاری از جمله تجویز دارو به طیور با درنظر دریافت جنبه های مالی آن صورت می پذیرد. در کشور ما هورمون جهت استفاده در مرغ های گوشتی، وارد یا فراوری نمی گردد و فقط ممکن است از بعضی هورمون ها در مرغ تخم گذار استفاده گردد. به دلیل عمر بالای مرغ تخم گذار و عدم عرضه گوشت آن در بازار بلافاصله پس از مصرف هورمون، خطری متوجه مصرف نماینده نمی باشد. هزینه بالای خرید هورمون ها، احتیاج به زنجیره سرد حمل و نقل هورمون ها و سختی های تزریق هورمون به گله های طیور چند هزار تایی از دلایل عدم استفاده از این داروها در صنعت مرغ گوشتی می باشد، بنابراین هنگام استفاده از گوشت مرغ نگران وجود هورمون نباشید. معمولاً به مصرف نماینده مرغ توصیه می گردد از مصرف گردن و چربی های آن خودداری گردد، چراکه به جامانده مواد همراه واکسن های تزریقی یا بعضی داروها ممکن است در این قسمت وجود داشته باشد. هورمون های مورد استفاده در دام ها شامل هورمون هایی است که در بدن توسط هیپوتالاموس، هیپوفیز و ارگان های دستگاه فراوری مثل ترشح می شوند. این هورمون ها برای درمان اختلالات تخمدان ها، مسائل رحم، زایمان، تنظیم سیکل فراوری مثل و دیگر موارد مامایی به کار می فرایند. از آنجا که استفاده از این داروها زمانی در دام صورت می گیرد که دامدار تصمیمی برای ذبح دام ندارد و این هورمون ها به سرعت از بدن دفع می شوند، نگرانی برای مصرف محصولات دامی وجود ندارد. به نظر می رسد توجه به وجود به جامانده آنتی بیوتیک، مواد سمی فراوریی توسط قارچ ها در غذای دام و طیور و سموم حشره کش در گوشت دام و طیور و تخم مرغ از اهمیت بیشتری نسبت به این مطلب برخوردار است..
توصیه ها
اگر از مراکز مجاز و معتبر فروش محصولات دامی خرید می کنید و هرگز، حتی در سفر به مناطق روستایی، از لبنیات غیر پاستوریزه استفاده نمی کنید، نگران آسیب به سلامتی خود نباشید. دامپزشک مسئول کشتارگاه قبل و بعد از ذبح دام حیوانات را معاینه و لاشه آنها را آنالیز می کند و درصورت احتیاج گوشت ناسالم را ضبط یا اصلاح می کند. به دلیل تغییر pH گوشت در مدت 24 ساعت بعد از ذبح، بسیاری از عوامل میکروبی موجود در آن از بین می فرایند، بنابراین اگر ظاهر لاشه تیره، مرطوب غیر طبیعی و زرد نباشد یا کیست در کبد و ریه وجود نداشته باشد، احتمالاً گوشت سالم است. در خصوص لبنیات پاستوریزه به شرط نگهداری در یخچال احتمال وجود آلودگی میکروبی بسیار پایین است، بنابراین هنگام خرید ضمن آنالیز ظاهر مواد غذایی به شرایط نگهداری در محل فروش توجه نمایید.
احتمال ناسالم بودن فرآورده های دامی عرضه شده در مراکز غیرمجاز و عمدتاً به نام سنتی و روستایی بیشتر از فرآورده های عرضه شده صنعتی و دارای پروانه ساخت از وزارت بهداشت یا تحت نظارت سازمان دامپزشکی می باشد.
استفاده از شیرهای با کیفیت پایین و آلودگی میکروبی بالا یا گوشت های آلوده در تهیه فراورده های گوشتی، عرضه نمایندگان را وادار به استفاده از انواع نگهدارنده می کند. ممکن است تا به امروز شیری خریده باشید که حتی بیرون از یخچال بیش از تاریخ ماندگاری مندرج روی بسته بندی آن، سالم مانده و ترش نشده است. استفاده از انواع افزودنی ها و نگهدارنده ها در محصولات غذایی با منشأ دامی رایج بوده و برای مصرف نماینده مضرات زیادی دارد. محدودیت استفاده از افزودنی ها و نگهدارنده ها در استانداردهای ملی ایران به دقت مورد توجه قرار گرفته است. تصور اینکه افزودن نگهدارنده ها فقط در مراکز صنعتی امکان پذیر است و مراکز سنتی از افزودن نگهدارنده ها ناتوان هستند یا به دلیل عرضه محصولات سالم تر احتیاجی به این کار ندارند، از پایه اشتباه است. توجه کنید که آنالیز وجود مشکل در مواد غذایی نباید جای خود را به وسواس و سوءظن های نابجا بدهد. بدیهی است که خواست مصرف نمایندگان عظیم ترین محدودیت را برای فراوری نمایندگان ایجاد می کند.
مراکز عرضه
تهیه مواد اولیه و شیر و گوشت از دامداری های مطمئن اولین قدم در تهیه و عرضه محصولات سالم می باشد. تقریباً بیشتر محصولات غذایی با منشأ دامی شرایط نگهداری خاص دارند. این محصولات برای سالم ماندن باید در یخچال یا فریزر و دور از نور آفتاب حمل و نگهداری شوند. حمل محصولات با منشأ دامی در ماشین های یخچال دار با یخچال روشن و نگهداری در شرایط توصیه شده توسط کارخانه بر روی برچسب بسته بندی و دور از نور آفتاب، در مراکز فروش، اهمیت زیادی در حفظ سلامت و کیفیت محصول و پیشگیری از فساد شیمیایی و میکروبی آن دارد. در بعضی موارد مشاهده شده است که شیرهای برگشتی از کارخانه های صنعتی به دلیل کیفیت پایین یا گوشت های دام های بیمار در مراکز غیربهداشتی و غیرمجاز عرضه می شوند. متاسفانه بسیاری از فروشندگان هیچ گونه مسئولیتی در قبال محصولات عرضه شده احساس نمی نمایند و اساساً اهمیتی به این موضوع نمی دهند، ولی خواست مصرف نمایندگان می تواند فروشندگان را مجبور به رعایت اصول بهداشتی نماید.
کنترل های بهداشتی
کنترل های بهداشتی، شامل تمام محصولات با منشأ دامی می گردد که به مصرف انسان می رسد، بنابراین تخم مرغ، محصولات دریایی و عسل نیز باید از نظر آلودگی های میکروبی، شیمیایی و به جامانده دارو و هورمون کنترل شوند. هر چند امروز کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی بیشتر از گذشته صورت می گیرد و دستورالعمل های مدون در این زمینه وجود دارد، ولی مسائل اجرایی و مصرف محصولات فراوری شده بدون مجوز، همچنان سلامت انسان را تهدید می کند.
کنترل امنیت غذا در کل زنجیره غذایی از مزرعه و دامداری تا میز غذا مبحث بسیار مهمی در تضمین بیشتر امنیت غذا برای مصرف نماینده می باشد. درحال حاضر بعضی از کارخانه ها گواهی HACCP اخذ و بر روی برچسب بسته بندی محصولات فراوریی خود درج نموده اند. HACCP سیستمی است برای شناسایی، ارزیابی و کنترل بحران در تمام مراحل فراوری و عرضه مواد غذایی و در واقع سعی می گردد با اجرای این سیستم خطرات شیمیایی، فیزیکی و میکروبی به حداقل ممکن برسد. توجه کنید گرچه نام های تجاری معتبر و محصولاتی که دارای گواهی HACCP بر روی برچسب بسته بندی می باشند، ممکن است سالم تر و با کیفیت تر از بقیه محصولات باشند، ولی این به معنی سلامت کامل این محصولات یا نقص در محصولات دیگر نمی باشد. هنگام خرید، توجه به شرایط نگهداری و عرضه محصول، آنالیز کیفیت ظاهری و رعایت نکات بهداشتی در تغذیه نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت شما دارد.
منبع: همگردیrugozar.ir: مجله روگذر: مجله اخبار گردشگری
fastnote.ir: یادداشت سریع: گلچین اخبار و مقالات روز