بدن اسکات کلی بعد از یک سال حضور در فضا با چه تغییراتی روبرو شد؟ - مجله سرگرمی

اسکات کلی در طول دوران حضورش در فضا از خون و ادرارش نمونه برداری کرد، با انجام بازی های کامپیوتری حافظه و سرعت عکس العملش را سنجید و ظاهر چشمانش را مورد آنالیز قرار داد.

360 کیلومتر پایین تر از او، مارک کلی (Mark Kelly)، برادر دوقلوی همسانش، در روی زمین آزمایش های مشابه را انجام می داد. مقایسه شرایط بدنی این دو برادر دوقلو اطلاعات ارزشمندی را درباره تاثیرات حضور طولانی مدت در فضا در اختیار دانشمندان گذاشته است.

نتایج این پژوهش اکنون و پس از گذشت سه سال از بازگشت اسکات کلی به زمین منتشر شده است. پژوهشگران ناسا اعلام نموده اند که بدن اسکات کلی در دوران حضورش در فضا با تغییرات زیادی روبرو شده است. جهش های ژنتیکی در بعضی سلول ها، تغییرات در سیستم ایمنی و گونه های جدید باکتری در میکروبیوم (زیست بوم میکروبی) او بخشی از این تغییرات هستند.

بسیاری از این تغییرات زیستی مشکل خاصی را ایجاد نمی نمایند و پس از بازگشت به زمین به حالت عادی بازمی گردند. اما بعضی از تغییرات، همچون جهش های ژنتیکی و افت عملکرد در تست های شناختی، پس از بازگشت به زمین اصلاح نشدند. مسئله ای که موجب نگرانی بعضی از دانشمندان شده است.

بعضی از پژوهشگران عقیده دارند این خطرات را می توان مدیریت و کنترل کرد. در حالی که گروهی دیگر نگران سلامتی فضانوردان در ماموریت های طولانی، همچون سفر به مریخ، هستند. پاسخ نهایی اما به مطالعات بیشتر روی تعداد بیشتری از فضانوردان بستگی دارد.

با وجود این که حدود شش دهه از شروع سفرهای انسان به فضا می گذرد هنوز مسائل حل نشده زیادی درباره زندگی در فضا وجود دارد. پژوهش های مشابه به یافتن پاسخ برای این سوالات یاری زیادی می نماید.

نکته جالب درباره این پروژه ناسا این است که در ابتدا قرار بود این مطالعه تنها روی تغییرات زیستی بدن اسکات کلی انجام گردد. اما با پیشنهاد اسکات کلی برادر دوقلوی او نیز وارد این پژوهش شد تا پروژه مطالعه دوقلوهای ناسا شکل بگیرد. مارک کلی در گذشته فضانورد ناسا بوده و در سال 2011 بازنشسته شده است.

بخشی از اهمیت نتایج این مطالعه به این دلیل است که با توجه به این که مارک و اسکات دوقلوهای همسان هستند می توان گفت که تقریبا هر تغییر ژنتیکی که در بدن اسکات اتفاق افتاده بر اثر حضور در فضا بوده است.

سنجش های زیادی نشان دادند که تغییرات در بدن اسکات کلی تقریبا هم اندازه تغییرات در بدن فضانوردانی بوده که حدود شش ماه را در فضا گذرانده اند. به این ترتیب به نظر می رسد سرعت تغییرات زیستی پس از مدتی کم شده است. انگار که بدن در فضا به تعادل جدیدی رسیده است.

با این حال تغییرات دور از انتظاری نیز در بدن اسکات کلی اتفاق افتاده است.

یکی از آن ها تغییرات در تلومرها بود. تلومرها در انتهای کروموزوم ها قرار دارند و از آن ها محافظت می نمایند. با افزایش سن طول تلومرها کاهش می یابد. اما به طرز عجیبی متوسط طول تلومرهای سلول های اسکات کلی در فضا افزایش یافت. انگار که سلول های او جوان تر شده اند.

تمرینات ورزشی منظم و رژیم غذایی سالم شاید بخشی از دلیل این اتفاق باشد. اما از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که تلومرهای سلول های بدن او افزایش طول را تجربه ننموده باشند. بلکه به جای آن ممکن است بدن اسکات سلول های جوانی را با تلومرهای بلندتر فراوری نموده باشد.

ژن های فعال شده

سفر به فضا باعث شد هزاران ژن در بدن اسکات کلی که پیش از سفر به فضا غیرفعال بودند فعال شوند. تعداد این ژن ها با طولانی شدن مدت سفر افزایش یافتند. بعضی از این ژن ها با ایجاد پروتئین هایی به ترمیم DNA آسیب دیده یاری می نمایند. با توجه به میزان تابش ها در ایستگاه فضایی بین المللی فعال شدن این ژن ها منطقی به نظر می رسد.

بدن اسکات کلی 48 برابر بیشتر از افراد روی زمین در معرض تابش بوده است. بنابراین احتمالا سلول های بدن او مشغول ترمیم آسیب هایی بوده اند که بر اثر این تابش ها ایجاد شدند.

تعداد دیگری از ژن های فعال شده به سیستم ایمنی مربوط هستند. این که دقیقا چه چیز باعث ایجاد این تغییرات شده هنوز معین نیست. هر چند که فرضیه هایی برای شرح این مسئله وجود دارد.

بازگشت به زمین

بازگشت اسکات کلی به زمین در سال 2016 از مهم ترین لحظات این ماموریت بود. بدن او نشانه هایی از استرس شدید داشت. به نظر بعضی دانشمندان واکنش بدن او طبیعی نبوده است. یکی از پژوهشگران نیز احتمال عفونت ویروسی را مطرح نموده است.

اما جدا از این مسئله بدن اسکات کلی تقریبا به شرایط پیش از پرواز بازگشت. بعضی از گونه های باکتری که در زمان حضور او در فضا افزایش یافته بودند دوباره به حالت عادی بازگشتند. افزایش طول تلومرها نیز تنها در کمتر از 48 ساعت پس از بازگشت به زمین متوقف شد. و جالب تر این که پژوهشگران سلول های فراوانی را یافتند که تلومرهای آن ها نسبت به زمان پیش از سفر اسکات کلی به فضا کوتاه تر بود.

تغییرات ماندگار

اما بعضی از تغییرات سر جای خود باقی ماندند. شش ماه پس از بازگشت به زمین 8/7 درصد از ژن ها کماکان رفتار متفاوتی داشتند.

از سویی دیگر اسکات کلی در تست های شناختی نیز به خوبی گذشته نبود. سرعت و دقت او در این تست ها کاهش یافته بود.

ممکن است بعضی از تغییرات زیستی دلیل این اتفاق باشد. اما یکی از پژوهشگران از احتمال تاثیر برنامه روزانه شلوغ اسکات کلی پس از بازگشت به زمین سخن گفته است. بازنشستگی و انگیزه کمتر او نیز ممکن است در این مسئله تاثیرگذار بوده باشد.

اسکات کلی نیز نظری مشابه دارد. به گفته او تمرکز کردن در زمانی که احساس خوبی ندارید سخت است.

بعضی از جهش های ژنتیکی نیز پس از بازگشت به زمین ادامه پیدا کردند. افزایش تابش باعث ایجاد نوعی از جهش ها می گردد که ممکن است در فرآیند تقسیم سلول جهش های بیشتری را هم پدید آورد. در نهایت ممکن است سلول ها به طور غیر قابل کنترلی رشد پیدا نمایند که می توان آن را قدم برداشتن در راه سرطان دانست.

این دو مسئله، یعنی تغییرات ژنتیکی و شناختی، گروهی از دانشمندان را از خطرات سفر های طولانی مدت به فضا نگران نموده است.

پس از طی جهت طولانی به مقصد مریخ و فرود در سیاره سرخ فضانوردان احتمالا باید به سرعت فعالیت های دقیق و مهمی را انجام دهند. کاهش سرعت پردازش ذهن و مسائل در تعادل و هماهنگی چشم و سر می تواند باعث بروز مسائلی در این زمینه گردد.

از سوی دیگر جهش های ژنتیکی خطر فوری برای فضانوردان ایجاد نمی نماید اما ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در آن ها افزایش دهد. مسئله دیگر این است که در سفر به مریخ فضانوردان هشت برابر بیشتر از اسکات کلی در معرض تابش قرار می گیرند.

گروهی دیگر از پژوهشگران اما خوشبین هستند و امیدوارند با پژوهش های بیشتر راه های مقابله با این خطرات را پیدا نمایند. مطالعه دوقلوهای ناسا را می توان اولین گام جدی در این زمینه دانست که باید برای حفظ سلامتی فضانوردان و سنجش شرایط ادامه پیدا کند.

منبع: New York Times

karnikan.ir: مجله کارنیکان: وبلاگ خبری و تحلیلی