اگر سر دل تان سنگین است، بخوانید! - مجله سرگرمی

اگر سر دل تان سنگین است، بخوانید!

تبادل نظر با دکتر پیمان ادیبی، فوق تخصص بیماری های گوارشی

دستگاه گوارش برخی ها با آنها مهربان نیست؛ یعنی اذیت شان می نماید، از نفخ و آروغ زدن های مکرر گرفته تا رودل کردن و سوزش سر دل. اما پزشکان نظر دیگری دارند. آنها می گویند دستگاه گوارش ما یکی از سیستم های بسیار هوشمند بدن ماست که بسیاری از ناراحتی ها و ناخوشی های خودش را به شکل این قبیل اعتراض ها نشان می دهد. دکتر پیمان ادیبی، فوق تخصص گوارش و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان این موضوع را برای ما بیشتر شرح می دهد.

آقای دکتر! خیلی از مردم از رودل کردن های مکرر شاکی اند؟

شما می دانید رودل کردن دقیقا به چه معنی است.

من دوست دارم از شما بپرسم.

بسیار خوب؛ رودل کردن مجموعه ای از علایم را دربرمی گیرد؛ مثل همین چیزهایی که معمولا از آن شکایت می گردد. بهتر است شرح ام را کامل کنم. رودل کردن در واقع با سنگینی سردل، نفخ، تهوع و آروغ معین می گردد. ما به آن می گوییم سوءهاضمه نفاخ یا سوءهاضمه همراه با اختلال حرکت.

و دلیل آن چیست؟

در طب گوارش، بهتر است به جای آنکه دنبال دلیل ها باشیم بیشتر دنبال علامت ها باشیم و بر مبنای علایم تدابیر درمانی را تنظیم کنیم. یعنی وقتی بیماری می گوید که احساس می کنم غذا سر دل ام مانده، باید توجه کرد که زمان آن خیلی مهم است؛ یعنی از کی چنین حالتی به وجود آمده. در واقع رودل کردن حاد با رودل کردن مزمن تفاوت دارد. بسیاری از ما ممکن است در پی خوردن غذا به مدت 24 تا 48 ساعت دچار سنگینی سردل یا استفراغ بشویم و بعدش بهبود پیدا می کنیم.

یعنی همان مسمومیت؟

مسمومیت با باکتری های موجود در غذاهایی مثل برنج سرد یا سالاد الویه یکی از دلایل آن است. علاوه بر مسمومیت با باکتری ها، سایر عوامل مانند استفاده از غذاهای سرشار از ادویه های تحریک نماینده یا مصرف قهوه همراه با غذا ممکن است بیمار را به صورت حاد دچار احساس رودل یا سنگینی سردل کند.

رودل کردن از کی مزمن می گردد؟

وقتی که بیمار به مدت طولانی برای روزها، هفته ها یا ماه ها به صورت مکرر یا متناوب دچار سنگینی سردل یا احساس رودل می گردد، آن وقت می توان اصطلاح فشار یا ناخوشی بعد از صرف غذا را برای وی به کار برد.

که اصل مطلب هم همین است! اصلا چرا ما به طور مزمن رودل می کنیم؟

وقتی یک بیمار به ما می گوید من بعد از خوردن غذا نفخ می کنم یا آروغ می زنم یا غذا مثل سنگ سردل ام می ماند، متوجه می شویم که دستگاه گوارش این بیمار نشانه های شبه حرکتی دارد، یعنی به اسم مثال می توانیم فرض کنیم انگار معده این بیمار حرکت نمی نماید و غذا را به سمت پایین نمی راند. البته این یک فرض است و برای همین هم می گوییم نشانه های شبه حرکتی. دلیل های مختلفی موجب ایجاد این شرایط می شوند؛ مثل شیوه غذا خوردن یا انواع غذاهایی که می خوریم.

همین جا یک مکثی داشته باشیم لطفا. اگر ممکن است، این مشکل را که مشکل شایعی هم هست، بیشتر شرح بدهید.

ببینید؛ این بحث به صورت کلی در مبحثی به نام بهداشت دستگاه گوارش تعریف می گردد. ما وظیفه داریم بهداشت دستگاه گوارش خود را کنترل کنیم تا از ابتلا به بیماری های گوارشی در درازمدت به نحو مطلوب و موثری پیشگیری نماییم. برای رعایت بهداشت دستگاه گوارش باید در گام اول شیوه غذا خوردن صحیحی داشته باشیم. غذا را به آهستگی بخوریم و خوب بجویم. کسانی که سریع غذا می خورند مجبورند برای پایین فرستادن لقمه غذا پشت سر هم آب بنوشند. تند غذا خوردن باعث بلع متناوب هوا و در پی آن آروغ زدن و سوءهاضمه یا همان رودل کردن می گردد. به علاوه، جالب است بدانید که معده ما طوری طراحی شده که یک نوع غذا را راحت تر هضم می نماید؛ یعنی غذایی که می خوریم باید یا جامد باشد یا مایع و اگر غذای ما مخلوط مایع و جامد باشد، در واقع، معده خودمان را دچار نوعی حالت سردرگمی در برخورد با غذا و ترشح شیره های گوارشی نموده ایم.

کلا چه نوع غذاهایی باعث رودل کردن می شوند؟

این در واقع بخش دوم همان بحث بهداشت دستگاه گوارش است. پرخوری باعث رودل کردن می گردد. این یک اصل است، یعنی بدون توجه به محتوای غذا، پرخوری به اسم یک عامل ایجادنماینده سنگینی سردل عمل می نماید. علاوه بر آن، غذاهای چرب یا غذاهای همراه با ادویه هم می توانند باعث رودل کردن بشوند.

مثل چه ادویه هایی؟

مثل فلفل یا پودر کاری. البته زیره چه به صورت دم نموده چه همراه با غذا اثر مفید و مثبتی روی دستگاه گوارش دارد.

می گویند روغن موجود در غذای سرخ نموده با شدت بیشتری باعث ایجاد حالت رودل می گردد. درست است؟

نه، این یک تصور اشتباه است. ما داریم در خصوص رودل کردن یا سوءهاضمه نفاخ صحبت می کنیم. در این مورد فرقی ندارد که روغن موجود در غذا، روغن سرخ کردنی باشد یا مثلا روغن استفاده شده در خورش.

حبوبات چه طور؟

حبوبات منبع غذایی مفید از جهت تامین فیبر برای دستگاه گوارش و تامین پروتئین به حساب می آیند و از اجزای مهم یک رژیم غذایی سالم محسوب می شوند اما مشکل، این است که متاسفانه برخی افراد حبوبات را خوب هضم نمی نمایند و برخی ها به آن حساس هستند. این به آن دلیل است که در اثر تخمیر حبوبات به وسیله باکتری های روده گاز به وجود می آید.

یعنی اینها باید حبوبات نخورند؟

نه! راهکار دیگری دارد. توصیه من به چنین افرادی این است که حجم حبوبات مصرفی را کاهش دهند یا اینکه یک روز قبل از پختن حبوبات را در آب کاملا بخیسانند. می توان از حبوبات پوست کنده استفاده کرد یا اینکه لعاب پس داده شده به وسیله حبوبات را دور ریخت. همه اینها یاری می نماید که از بار سوءهاضمه ناشی از حبوبات کاسته گردد.

غیر از شیوه و نوع غذاهای مصرفی چه عواملی را در سنگینی سردل دخیل می دانید؟

عفونت های میکروبی هم در درازمدت ممکن است باعث سوءهاضمه مزمن شوند. بعلاوه بعد از یک اختلال حاد جسمی مثل یک سرماخوردگی شدید یا یک عفونت ویروسی شدید هم معمولا بیماران حالت نفخ یا سوءهاضمه را احساس می نمایند.

داروها چه طور؟

هم داروها و هم اعمال جراحی اجرا شده روی بیمار ممکن است موجب ایجاد چنین شرایطی بشوند. به خصوص در مواردی که برای بیمار دارویی که تا به امروز مصرف ننموده است آغاز می گردد. همین جا ضروری است شرح بدهم که نباید برای ریشه کن کردن هلیکوباکترپیلوری به صورت خودسر دارو مصرف نمود. چون این باکتری نقش کمی در ایجاد علایم سوءهاضمه در کوتاه مدت دارد و مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک هم می تواند به نوبه خود موجب ایجاد سنگینی سردل گردد

مصرف چای بهتر است به چه صورتی باشد؟

مصرف چای، قهوه یا به طور کل نوشیدنی های همراه با شکلات باید با احتیاط صورت بگیرد. باید آنها را با فاصله 20 تا 30 دقیقه از زمان غذا خوردن مصرف کرد. این نوشیدنی ها به طور کلی نفخ و تهوع را بیشتر می نماید. بنابراین گفته می گردد که مصرف چای بیشتر از 3 تا 4 استکان نباشد.

ارتباط ناراحتی های روحی روانی با سوءهاضمه به چه صورتی است؟

خیلی از بیماران معقتدند که در حالت اضطراب یا حرص خوردن یا ناراحت شدن دچار ناراحتی گوارشی می شوند. این یک اعتقاد درست است. در واقع حالت های روحی افراد در یک محور یا حالت ها و شکایت های گوارشی آنها مرتبط است.

یعنی بالاخره مشکل روحی روانی او مهم تر است یا مشکل جسمی؟

هم مسائل روحی روانی می توانند باعث ایجاد یا تشدید ناراحتی گوارشی شوند و هم عکس آن صادق است؛ یعنی در فردی که زمینه روانی مستعد دارد مسائل گوارشی می توانند باعث تشدید این زمینه شوند. اما باید توجه گردد حتی اگر اختلالات روحی مطرح باشند باید ابتدا مسایل خطرناک و مهم جسمی آنالیز گردد. در صورت منتفی شدن مسائل جسمی، به حالات روحی روانی بیمار می پردازیم.

مثلا ارجاع به روان پزشک؟

درست است. اختلالات روان تنی باید به وسیله همکاران روان پزشک درمان گردد.

اختلالات روان تنی؟

بله! یعنی همان تاثیر متقابل علایم و شکایت های جسمی و روانی.

ولی خیلی از مردم روان پزشک را برای حل این مسائل نمی پذیرند.

این یک اشتباه عظیم است. باید به آنها آموزش داد که در کنار تکنیک های برخورد با اضطراب یا مدیریت استرس ممکن است به استفاده از داروهای اعصاب و روان احتیاج باشد. همان طور که در بیماری فشارخون، یک قرص به کاهش فشارخون یاری می نماید، در بیماری اضطراب هم تجویز یک قرص می تواند بیمار را نجات بدهد. در واقع یاری گرفتن از روان پزشک نشان دهنده سلامت عقل است، نه زوال عقل!

پس بالاخره رودل کردن چیز مهمی هست یا نیست؟

ببینید؛ در کسانی که به طور مزمن دچار سنگینی سردل هستند، اصلاح شیوه های کلی غذا خوردن، اصلاح نوع غذاها و اتخاذ یک نگرش صحیح و سالم به زندگی اهمیت دارد. در مجموع و به یاری شرحاتی که عرض کردم باید بهداشت گوارشی را رعایت کرد.

و به اسم آخرین سوال، چه زمانی باید از نظر گوارشی احساس خطر کنیم؟

هر وقت بهداشت گوارش را رعایت نکنیم، باید منتظر عواقب آن باشیم (با خنده) و مطمئن باشید که در درازمدت (اگر نه کوتاه مدت) بیماری های خطرناکی به سراغ مان می آید. اما به صورت حاد، بیمارانی که بالای 45 تا 50 سال هستند، هم زمان با علایم گوارشی دچار کاهش وزن، استفراغ خونی یا دفع مدفوع خونی یا سیاهرنگ (به رنگ قیر) شده اند یا زردی و استفراغ طولانی مدت را در مجموعه علایم خود دارند، باید فورا به پزشک مراجعه نمایند چون ممکن است بیماری خطرناکی در پشت سوءهاضمه آنها پنهان شده باشد.

منبع:www.salamat.com

/ج

malayro.ir: تور مالزی ارزان، سفر به کوالالامپور، پنانگ و لنکاوی در نوروز و دیگر ایام سال

ayrokh.ir: آیرخ: مجله زیبایی و سلامتی