افتتاحیه های توخالی؛ سیاسی کاری ها به بهانه فراوری!
به گزارش مجله سرگرمی، تصمیمات غلط و نداشتن استراتژی صنعتی در کشور، باعث ایجاد ظرفیت های صنعتی بِلااستفاده و نابودی سرمایه ملی بر سر افتتاح های بی ثمر شده است.

به گزارش خبرنگار ، صنایع کشور ما میراث دار ظرفیت های عظیمی است که به غلط بنا گذاری شده است؛ تصمیم هایی که اغلب به جای رنگ و بوی مالی، رنگ سیاسی به خود می گیرند، میلیارد ها تومان هزینه و هزاران وعده و وعید در یک پروژه صنعتی جا خوش می نماید تا در آن مقطع زمانی جو سیاسی را به سمتی که باید راهنمایی کند.
ارائه مجوز ساخت پتروشیمی برای استان گیلان؛ شهرستانی که برای گازرسانی معمول خود دچار اختلال می گردد، مجوز ساخت پتروشیمی دریافت می نماید که شاید نظر مثبت نمایندگان استان گیلان در مجلس قبل را به خود جلب کند تا کمتر به مسئولان حوزه نفت و گاز سختگیری نمایند. هزاران میلیارد هزینه از جیب مردم برای احداث خط فراوری سایپا و ایران خودرو در خارج از کشور صرف می گردد، اما حتی یک خودرو از آن ها خارج نمی گردد و به فروش نمی رسد. هزاران مورد شبیه به طرح های صنعتی را می توان در داخل و خارج کشور پیدا کرد که نه برای یاری به اقتصاد، بلکه برای تفکرات سیاسی راه اندازی شده است.
حسین مدرس خیابانی سرپرست سابق وزارت صمت در آخرین روز های حضورش در این وزارت خانه اظهار داشت که فقط نیمی از ظرفیت های فراوریی صنایع کشور استفاده می گردد و گفت: اکنون فقط از 52 درصد ظرفیت های فراوریی صنایع کشور استفاده می گردد و هدف گذاری سال جاری ما ارتقای آن به 65 درصد است. اکنون چهار هزار طرح بالای 80 درصد پیشرفت فیزیکی در کشور وجود دارد که تا مردادماه 1400 با پویش فراوری، تداوم امید چند مورد از این طرح ها تکمیل شده و به بهره برداری می رسد.
او بیان نمود: از بین چهار هزار طرح یاد شده، 200 فقره آن ها طرح های عظیم صنعتی و معدنی است که 70 هزار میلیارد تومان حجم سرمایه گذاری آن ها بوده، 50 هزار نفر را به طور مستقیم و بیش از نیم میلیون نفر را به صورت غیرمستقیم مشغول به کار خواهند کرد.
استفاده از 48 درصد توان فراوریی کشور را می توان به زبانی ساده یک فاجعه قلمداد کرد. بودجه های کلانی از جیب مردم و برای احداث کارخانه هایی هزینه شده است که هیچ کاربردی ندارد. بسیاری از این ظرفیت ها در حالی ایجاد شده است که بنا نیست هیچ گاه به کار گرفته گردد. به عبارتی ساده تر حجم زیادی از بودجه کشور، در سال های سخت مالی، نابودشده است و هیچ کس حتی حاضر به ارزیابی و پاسخگویی درباره آن نیست.
مهدی صادقی نیارکی معاون صنایع وزارت صمت در گفت وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه مالی خبرنگاران، درباره اظهارات سرپرست سابق وزارت صمت مبنی بر به کارگیری 52 درصد از ظرفیت صنایع کشور، بیان نمود: طی سال های گذشته در حوزه نصب ظرفیت اقدامات زیادی صورت گرفته است و در حقیقت ما میراث دار ظرفیت هایی هستیم که پیش از این به صورت مازاد ایجاد شده است. آرد را به عنوان یک مثال عینی در نظر بگیرید، حدود 20 میلیون تن ظرفیت در کارخانجات آرد داریم، اما میزان آردی که برای اصناف و صنایع احتیاج داریم حدود 10 میلیون تن است. پس 50 درصد از ظرفیت فراوری آرد در کشور فعال نخواهد شد چرا که احتیاج کشور به این میزان نیست.
او بیان نمود: بخشی از صنایع احتیاج و تقاضا در داخل یا خارج کشور وجود دارد، اما توان تامین مواد اولیه آن را نداریم؛ برای مثال حدود 15 میلیون تن ظرفیت فراوری در صنایع پلاستیک در کشور داریم، اما مجموع پلیمری که در کشور فراوری می گردد حدود 6 میلیون تن است. از این 6 میلیون تن 4 میلیون تن در بورس عرضه شده و مابقی اقلامی مثل پلی اتیلن، که مازاد احتیاج داخل محسوب می گردد صادر می گردد، با این حساب مابقی ظرفیت فراوری به کار گرفته نشده و خالی خواهد ماند.
صادقی نیارکی درباره به کارگیری این ظرفیت ها گفت: در صندلی های مختلف ممکن است احتیاج به فعالیت صنایع وجود نداشته باشد و یا گلوگاه هایی مثل فراوری مواد اولیه در صنایع بالا دست فعالیت واحد های صنعتی را محدود کند که در نتیجه ان بخشی از ظرفیت ها در این حوزه برای مدت های طولانی به کار گرفته نمی گردد.
معاون صنایع وزارت صمت با اشاره به این که کشور احتیاجی به فراوری این ظرفیت های فعال ندارد، بیان نمود: البته اگر فرایند فراوری آرد را در 5 سال گذشته مقایسه کنید، احتیاج کشور متناسب با میزان فراوری آن است پس بعضی از این ظرفیت ها هیچ گاه بالفعل نخواهند شد.
در دوره های مختلف هر کس به هر بهانه ای سرمایه عظیمی را به کار گرفته تا ظرفیت های صنعتی زیادی را به غلط ایجاد نمایند. اهداف سیاسی، برنامه ریزی های غلط و در مجموع نداشتن استراتژی صنعتی است. دور گردون بین مسئولان کشور می چرخد و هیچ یک از آن ها اشتباهات خود در ایجاد ظرفیت های غلط را نمی پذیرند. هر کس رفتار وقت خود را در آن دوره صحیح می داند و برنامه جامعی برای کنترل اوضا وجود ندارد.
آرمان خالقی قائم مقام دبیرکل خانه صمت در گفت وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه مالی خبرنگاران، درباره ظرفیت هایی که به غلط در کشور ایجاد شده است، بیان نمود: در دوره های مختلف سرمایه گذاری هایی اتفاقاتی افتاد که می توان آن ها را به چند بخش تقسیم بندی کرد. بعضی از ظرفیت های راکد صنعتی توسط کسانی ایجاد شده که صاحب سرمایه بودند، اما دانش فنی کافی نداشتند. بعضی از این ظرفیت ها با انگیزه فعالیت در بازار های صادراتی فعال شدند؛ صنایعی مثل سیمان و کاشی با هدف تامین بازا رهای صادراتی ایجاد شدند، اما در نهایت پیروز به حفظ موقعیت خود در این بازار ها نشدند. در حال حاضر حدود 50 درصد صنعت سیمان کشور بلا استفاده مانده است.
- راهکارهای تامین مواد اولیه صنایع کوچک/ شهرک های صنعتی باید از صنایع کوچک تفکیک گردد
او توضیح داد: بعضی از این ظرفیت ها با سیاست ها و تفکرات فکری غلط ایجاد شده است. در صنایعی مثل خودروسازی و فولاد شاهد احداث ظرفیت های صنعتی در شهر ها و استان هایی هستیم که توجیه منطقی ندارد. اغلب نمایندگان مجلس و استاندار ها اصرار به ایجاد سایت مونتاژ خودرو در استان خود داشتند و اغلب آن ها محرومیت زدایی را دلیل آن می دانستند. نتیجه این اقدامات واحد هایی مثل ایران خودرو تبریز است که خودروساز را ملزم نموده تا بدنه ای را که جای دیگری ساخته شده به تبریز منتقل و مونتاژ نموده و بعد از فراوری از آن خارج کند. خطوط مونتاژی مثل پروتون لرستان، بعضی خطوط استان کرمان و خطوط سیناد در کیش هم نمونه مشابهی هستند که اغلب یا تعطیل شدند، یا با ظرفیت های بسیار پایین به کار گرفته می گردد.
قائم مقام دبیرکل خانه صمت اضافه کرد: کارخانجات نورد در جای جای نقاط کشور ایجاد شده و برای فعال نگه داشتن آن باید هزینه سنگینی صرف حمل و نقل و تامین مواد اولیه آن صرف گردد. در استان ها اعلام احتیاج می نمایند و مجوز ها بدون داشتن توجیه مالی صادر می گردد و در نهایت نتیجه ای جز زمین گیر شدن سرمایه کشور ندارد.
خالقی توضیح داد: خط پلی اتیلن غرب یکی از اقداماتی بود که نقدها زیادی به آن ارد شد، این خط احداث شد تا خوراک واحد های پتروشیمی را تامین کند و روی این خط، صنایع حوزه پتروشیمی ایجاد شوند در حالی که ایجاد این خط و ظرفیت های لازم در استان های مختلف بیش از اشتغال و ظرفیت ایجاد نموده هزینه به همراه داشت.
قائم مقام دبیرکل خانه صمت ادامه داد: سرانه سرمایه به اشتغال واحد های پتروشیمی بسیار پایین است یا به عبارتی ساده تر خود واحد های پتروشیمی اشتغال زایی چندانی ندارد پس باید صنایع اشتغال زاتر در استان های محروم ایجاد شوند. می توانستیم استان های جنوبی کشور مثل بوشهر می توانستند به مرکز پتروشیمی تبدیل نموده و صنایع پایین دست که اشتغال زایی بیشتری دارند را در سایر استان ها ایجاد کنیم. ریشه تمام مسائل مالی در آن است که ما استراتژی صنعت در کشور نداریم بنا بر این معین نمی گردد که باید در صنعتی و به چه میزان ورود کنیم.
نکته حائز اهمیت آنجاست این حجم از سرمایه ملی به دلیل تفکرات غلط مسئولان وقت و بی توجهی به توجیح مالی طرح ها، به باد رفته و حالا هیچ کس حتی درباره آن سوال نمی نماید. شاید بهتر باشد در چنین شرایطی بیش از گذشته به موضوع مالی طرح های صنعتی توجه نموده و استراتژی درست تری برای آینده صنعت کشور تعریف کنیم.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوانmalayro.ir: تور مالزی ارزان، سفر به کوالالامپور، پنانگ و لنکاوی در نوروز و دیگر ایام سال
ayrokh.ir: آیرخ: مجله زیبایی و سلامتی