اضطراب امتحانات؛ عوامل و راه های مقابله با آن - مجله سرگرمی

گروه استان های خبرگزاری خبرنگاران، اضطراب حالتی است که تقریبا در همه انسان ها در طول زندگی و به درجات مختلف بروز می نماید؛ اضطرابی که وجود حد معقول آن گاه مفید و موجب انگیزه برای دست یابی به موفقیت می گردد؛ اما معمولاً وجود بیش از حد آن در فرد، بروز بسیاری از ناهنجاری ها و ناتوانی در خواسته ها را موجب می گردد.

تأثیرگذاری اضطراب امتحان بر دانشجویان و دانش آموزان

یکی از اضطراب های شناخته شده در تعلیم و تربیت، اضطراب امتحان است. اضطراب امتحان، نوع شایعی از اضطراب عملکردی است که سالانه میلیون ها دانش آموز و دانشجو را در سراسر دنیا تحت تاثیر قرار می دهد.

داشتن کمی اضطراب و دلهره در ایام امتـحانات امری طبیعی و معقـول است؛ چراکه مـوجب حرکت و انگیـزه برای یادگیری و موفقیت می گردد؛ اما اگر این نگرانی به حدی برسد که تأثیر منفی بر فرایند آموزش روزانه خبرنگارانن بگذارد و مانعی برای پیشرفت آنها گردد، غیرطبیعی و نامعقول است.

علت تشویش بیش از اندازه گروهی از دانشجویان، استفاده نادرست خبرنگارانن نیروی فکری - ذهنی شان است. خبرنگارانن می توانند با کمی کوشش، برنامه ریزی و به کارگیری روش های گوناگون کاهش اضطراب موفقیت خود را در امتحان ها تضمین نمایند.

عواملی که اضطراب را کاهش می دهد

پژوهشگران، عوامل متعددی را درباره نقش اضطراب در کاهش توانایی فرد مطرح نموده اند. عده ای معتقدند که وقتی سطح اضطراب بالا باشد توجه شخص هم به متغیرهای مربوط به خود و هم متغیرهای مربوط به امتحان معطوف می گردد که این امر موجبات نگرانی او را در خلال امتحان فراهم می آورد و در نتیجه نمره امتحان پایین می آید؛ اما اگر سطح اضطراب امتحان پایین باشد، توجه فرد بیش تر به متغیرهای امتحان معطوف می گردد و از عهده امتحان بهتر برمی آید.

عده ای دیگر اضطراب امتحان را ناشی از توجه نکردن و دقت فرد نسبت به کاری که انجام می دهد، می دانند. در این نظریه، فرض این است که نگرانی یا تجلیات شناختی اضطراب، توجه فرد را از کاری که بر عهده دارد منحرف می نماید و به این ترتیب، کارآمدی او را تحت تأثیر قرار می دهد.

گروهی از محققان بر عواملی مانند فقدان مهارت های مطالعه تأکید نموده اند، یعنی چون فرد نمی داند چگونه و با چه شیوه ای مطالعه کند، مطالب را خوب دریافت نمی نماید و در نتیجه هنگام امتحان مضطرب می گردد.

مجموعه این تحقیقات نشان می دهد که صرف معین سطح کلی اضطراب در موقعیت های ارزش یابی یا امتحان کافی نیست و ضروری است عوامل خاص اضطرابی که در این میان نقش اصلی را ایفا می نمایند نیز معین شوند.

بخش عمده این عوامل را مواردی مانند ترس از فراموش کردن مطالب خوانده شده، سخت گیری مدرسین در طی سال تحصیلی، انتظار بیش از حد والدین، نداشتن خود باوری، نامعین بودن سئوالات و حتی اضطراب های متفرقه شامل می گردد که با شناخت و تمرکز بر روی هر یک از این عوامل غلبه بر آن آسان تر خواهد شد.

برای درمان و به کارگیری روش های کاهش استرس قبل از امتحان، توجه به نکاتی ساده اما کلیدی مانند توجه به خصوصیات فردی، استراحت، تغذیه و ورزش از اهمیت خاصی برخوردار است.

توجه به خصوصیات فردی و تغییرات فیزیکی بدن مانند عرق کردن کف دست، افزایش ضربان قلب، برافروختگی صورت، تنگی نفس و تغییرات روانی حاصل از اضطراب مانند کاهش توجه و تمرکز، حواس پرتی و احساس تشویش و نگرانی، می تواند فرد را نسبت به پاسخ های روانی - جسمانی خود هوشیار کند.

او می تواند با توجه به حالت های عاطفی - هیجانی خود درصدد کنترل آنها برآید و آن را به استرس مثبت (انرژی زا) تبدیل کند. برای مثال، توانایی های خود را باور داشته باشد، خود را با دیگری مقایسه نکند، سعی نکند نفر نخست باشد (نفر نخست، همواره یک نفر است)، نسبت به خود قضاوت مثبت داشته باشد، مسائل را درونی نکند و...

خواب کافی

اغلب دانشجویان به حداقل 6 و 7 ساعت خواب در طول شبانه روز احتیاج دارند و اگر آنها کمتر از این میزان بخوابند، بدنشان مستعد و آماده آسیب های روحی - جسمی خواهد شد، هر گونه بی نظمی در برنامه خواب یا کم خوابی موجب کاهش کارایی مغز و افزایش استرس می گردد.

تغذیه مناسب

تحقیقات و پژوهش های مختلف نشان می دهند رژیم های غذایی ناسالم و ناکافی، تاثیری منفی بر قابلیت فراگیری فرد، تمرکز حواس و هوشیاری وی می گذارد. همان طور که می دانید بعضی از غذاها آرامش بخش تر از سایر غذاها هستند.

ورزش

ورزش منظم و سبک موجب افزایش گردش خون در بدن (به ویژه در مغز) و کاهش هورمون های استرس زا می گردد. پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری، شنا و هر ورزش دیگری که موجب فعالیت بدنی و تحرک جسمانی گردد می تواند همین تأثیر را داشته باشد، توجه به روش های برطرف استرس در روز امتحان از اهمیت بسزایی برخوردار است که در ادامه به بعضی از این موارد اشاره ای اجمالی می گردد:

سعی کنید زودتر از ساعت معین شده امتحان، در محل باشید.

وسایل مورد احتیاجتان را به همراه داشته باشید.

در صورت احتیاج یک بطری کوچک آب به همراه داشته باشید.

یادداشت های خود را که شامل نکات مهم درس، فرمول ها، تاریخ ها، نام های خاص و... است با خود همراه داشته باشید تا بتوانید پیش از امتحان مرور کنید.

ساعت مچی خود را همراه ببرید تا متوجه مرور زمان بشوید.

زمانی که مدرس یا مراقبان درباره نحوه چگونگی امتحان صحبت می نمایند، خوب گوش کنید. وقتی ورقه سؤال ها را گرفتید، ابتدا نفس عمیقی بکشید و آن گاه تمام سؤالات را بخوانید و سپس با در نظر دریافت زمان امتحان، آغاز به نوشتن پاسخ ها - از آسان به سخت - کنید. این کار به شما یاری می نماید تا برآوردی از زمان و بخش های مختلف سؤالات امتحانی داشته باشید. اگر نکته ای را نمی فهمید، نگران نشوید، همان ابتدای امتحان - قبل از آنکه آغاز به پاسخگویی کنید - از استاد خود بپرسید.

اگر آن قدر عصبی و مضطرب هستید که احساس می کنید هیچ چیز را به خاطر نمی آورید، بهتر است یکی دو دقیقه کاملاً آرام بنشینید و به موضوعات آرام بخش فکر کنید. پس از چند دقیقه که توانستید به حالت عادی برگردید، مطمئناً تمرکز و توجه بهتری برای پاسخگویی به سؤالات خواهید داشت.

محبوبه سادات فدوی استاد رشته مدیریت آموزش عالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)

4117/4062/

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری