آش با طعم زندگی - مجله سرگرمی

هنرشان آشپزی است و از همین راه امرار معاش می نمایند. هر روز از ساعت11 بساطشان را کنار حوض وسط پارک دانشجو پهن می نمایند و کاسه آش دست مشتری ها می دهند تا نانی درآورند و سر سفره خانواده شان ببرند. این روایت زنان آش فروش پارک دانشجو است که صورتشان را با سیلی سرخ نگه می دارند اما مردانه کوشش می نمایند تا به گفته خودشان محتاج نامردان نشوند. آشی که می پزند یک وجب روغن ندارد، اما طعم زندگی می دهد و مشتری ها هم تأیید می نمایند که غذای این کدبانوها خوشمزه است و طعم دستپخت مادران را دارد.

چهارراه ولی عصر(عج)، کمی بالاتر از ورودی شماره یک ایستگاه مترو جنب حوض مرکزی پارک دانشجو، پاتوق زنان آش فروش است. زنانی که بار زندگی را به دوش می کشند اما با صلابت می ایستند و در برابر مسائل قد خم نمی نمایند. یک قابلمه، چند ظرف و قاشق یکبارمصرف، ظرفی پر از پیاز داغ و سیر داغ و نعنا داغ و یک ظرف کشک و البته در کنارش گاز پیک نیکی و کیسه ای برای جمع آوری ظروف مصرف شده، همه سرمایه و بساط کسب و کارشان است. همگی از ساعت 11 صبح می آیند و اطراف حوض، درست در 20 قدمی یکدیگر، بساطشان را پهن می نمایند.

حضورشان را نه تنها مانع کسب و کار دیگری نمی دانند بلکه باور دارند این موضوع سبب ایجاد رقابت بینشان می گردد و به همین دلیل کوشش می نمایند با دقت بیشتر و کیفیت بالاتر مشتری های بیشتری جذب نمایند.

• کار زیر سقف آسمان

خودش را مریم معرفی می نماید. همین طور که آش را داخل کاسه می ریزد و دست مشتری می دهد، می گوید: آش فروشی مانند هر کار دیگری یک شغل است و عیبی هم ندارد. ما هم مانند سایر مردان و زنان برای تأمین مخارج زندگی خانواده کوشش می کنیم و هیچ کسی حق ندارد به ما ترحم کند. باد می وزد. مقابل شعله های گاز می ایستد تا هم گرم گردد و هم از خاموش شدن شعله گاز جلوگیری کند. همین وزش باد بهانه ای می گردد تا از مسائل کارش بگوید: سرما و گرما اذیت مان می نماید اما هر کاری سختی های خود را دارد و انسان باید در برابر سختی ها مقاوم باشد.

خداراشکر که سلامت هستم و می توانم کار کنم. شیرینی کار ما این است که در فضای باز و زیر سقف آسمان باشد. اگر کارمان از شکل فعلی خارج و به فضای بسته یا غرفه محدود گردد، جذابیت کارمان از بین می رود. مردم دوست دارند در فضای باز و دلچسب بوستان آش بخورند و از تماشای مناظر زیبای بوستان لذت ببرند. بنابراین بهتر است مسئولان به جای اینکه ما را در فضاهای بسته محدود نمایند، کاری به کارمان نداشته باشند و اجازه دهند همین جا و کنار همین حوض، به کارمان ادامه دهیم.

• کسب و کار با سرمایه اندک

مشتری ها دورش حلقه زده اند و با همان مهر مادری از آنها میزبانی می نماید. صورتش با نوازش باد سرد سرخ شده است، اما لبخند می زند. نامش امینه است و 3 فرزند دارد. کاسه های استفاده شده را داخل پلاستیک زباله می ریزد و می گوید: آش فروشی کاری است که احتیاج به سرمایه اندکی دارد. هرکاری حتی دستفروشی، سرمایه زیادی می خواهد که من نداشتم و به همین دلیل با اندک پس اندازم بساط آش فروشی به راه انداختم و خداراشکر سود خوبی هم به دست آوردم و ادامه دادم. الان 2 سالی است که اینجا آش می فروشم.

روزی 70 هزار تومان درآمد دارد: فرزندانم درس می خوانند و باید هزینه مدرسه و درس و مشقشان را تأمین کنم. همسرم بیمار است و احتیاج به دارو دارد. همه این مخارج را با فروش آش تأمین می کنم. ما زنان آش فروش پارک دانشجو، جایی بساط می کنیم که مزاحم کسی نشویم، اما مأموران و گاهی اوقات بساطی های دیگر اذیت می نمایند و بساط کارمان را به هم می ریزند و به ما ضرر می زنند. وقتی قابلمه آش اوراقی می گردد، مجبوریم هزینه کنیم و ظرف جدیدی بخریم. در این وضعیت آشفته مالی این هزینه ها برای امثال من کمرشکن است.

مسئولان شهرداری مدام از ساماندهی دستفروشان و جمع آوری حرف می زنند، اما فکر نمی نمایند دستفروشان یا ما زنانی که آش فروشی می کنیم، از روی سرخوشی به این کار روی نیاوردیم و احتیاج وادارمان نموده است. پس چرا هر روز برای ما دردسرهای جدیدی به وجود می آورند. او هم مانند دیگر زنان آش فروش پارک دانشجو، باوری به کار در غرفه ندارد و می گوید: صفای این کار به فضای باز پارک است. آش در همه فصول خریدار دارد و مردم دوست دارند کنار دوستانشان در فضای زیبای پارک آش بخورند. داشتن غرفه یا آش فروشی در بازارچه های سرپوشیده هیچ لذتی برای ما فروشنده ها و هیچ جذابیتی برای خریداران و هواداران آش ندارد.

• تبدیل هنر به درآمد

سن و سال زیادی ندارد و در بین هم صنفی هایش جوان ترین آش فروش پارک دانشجو است. ملیحه اهل ایلام است و همراه با همسر و فرزند 3 ساله اش در تهران زندگی می نماید. او می گوید: چند کلاس بیشتر درس نخوانده ام و سواد زیادی ندارم. همسرم کارگر ساده ساختمانی است. اوایل زندگی مان خوب بود اما با افزایش کرایه خانه ها دیگر حقوق همسرم کفاف زندگی را نمی داد. چون هنری جز آشپزی نداشتم، آغاز به آش فروشی کردم. به گفته خودش آشی که می فروشد هواداران زیادی دارد: آش رشته در همه جای کشور به یک روش پخته می گردد، اما در ایلام با حبوبات زیاد و یک نوع سبزی معطر تهیه می گردد.

من هم از این دستور پخت استفاده می کنم و به همین دلیل آشی که می فروشم متفاوت است و هواداران زیادی دارد. ملیحه مانند زنان آش فروش دیگر سرما و گرمای هوا را در فصول مختلف سال مانع کسب و کارش نمی داند و در حالی که از شدت سرما دستانش را به هم می فشارد می گوید: آش غذا نیست و مردم به عنوان پیش غذا می خورند. خوردن آش در فضای باز و بیرون از خانه لذتبخش است. سرمای زمستان و گرمای تابستان و بادهای پاییزی اذیت می نمایند اما در این فضا کار کردن را دوست دارم.

دیدن مردمی که کاسه آش به دست گرفته و دورتادور حوض نشسته و در حین صحبت کردن، قاشق قاشق آن را می خورند، حس خوبی است. وقتی مردم به هر قاشق آشی که می خورند لبخند رضایت می زنند و تشکر می نمایند خستگی از تنم بیرون می گردد. همین ارتباط نزدیک با مردم و مشتری ها، انگیزه می دهد تا با جدیت بیشتری کار کنم. او باور دارد کار کردن، زن و مرد ندارد و اعضای خانواده برای رزق و روزی و تأمین مخارج زندگی باید کوشش نمایند: بعضی از زنان گمان می نمایند کار کردن پشت میز نشستن و دستور دادن است. کار کردن یعنی کوشش برای به دست آوردن روزی حلال. من دانش و هنر نشستن پشت میز را ندارم اما هنر آشپزی دارم و آش های خوشمزه ای می پزم. از این کار لذت می برم و خجالت هم نمی کشم.

• دستپخت های خوشمزه

گروهی و انفرادی اطراف حوض نشسته اند و آش می خورند. رضا امیری از مشتری های ثابت است: محل کارم در خیابان انقلاب است. حداقل 2 تا 3 روز در هفته پس از تعطیلی محل کارم به اینجا می آیم و آش می خورم. در گذشته علاقه ای به این پیش غذا نداشتم. به اصرار یکی از دوستانم یکبار امتحان کردم و الان مشتری ثابت اینجا هستم. دستپخت همه خانم ها را امتحان نموده ام تفاوت زیادی بین آنها وجود ندارد.

همگی با عشق و مهر مادری آش درست می نمایند و با مهربانی دست مشتری می دهند. شاید اگر یک مرد، فروشنده آش بود، هیچ وقت خوردن غذایش را امتحان نمی کردم. وقتی می بینم این زنان با چه رفتار پسندیده ای به مشتری ها خدمات می دهند، به زنان سرزمینم افتخار می کنم. اینان زنانی هستند که برای ادامه زندگی، مردانه کوشش می نمایند و قابل ستایش و تقدیرند. کمی آن طرف تر گروه 4 نفری از دختران، کاسه های آش به دست نشسته اند و مشغول صحبت هستند. آنها هم برای چندین بار است که دستپخت زنان آش فروش پارک دانشجو را امتحان می نمایند و می گویند: ما در تهران دانشجو هستیم و فرصتی برای آشپزی نداریم. آشپزی این زنان بسیار خوب است و با خوردن آشی که می پزند یاد دستپخت مادرانمان می افتیم. آنها فقط فروشنده آش نیستند و با مشتری ها مانند فرزندانشان رفتار می نماید. همین عامل سبب شده هر روز به تعداد مشتری هایشان اضافه گردد.

• ایجاد فضای امن برای زنان دستفروش

دستفروشی زنان، پدیده روبه گسترش است و فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس درباره این پدیده می گوید: زنان و دختران جوانی که به ناچار و برای امرار معاش دستفروشی می نمایند، در سال های اخیر سبب ایجاد پدیده اشتغال غیررسمی شده اند که نه طرح جمع آوری آنان کار مناسبی است و نه فعالیت آنان در یک مکان عمومی کار قانونمندی است زهرا نژادبهرام عضو شورای شهر تهران و فعال حقوق زنان، دستفروشی زنان را چالش اجتماعی می داند و می گوید:

دستفروشی فرصتی برای تأمین معاش توسط زنان سرپرست خانوار است و چون حضورشان در جایی ثبت نمی گردد، آمار دقیقی از آنها موجود نیست. او باور دارد دستفروشان، شهروند هستند و شهرداری در کوشش است تا فضاهای عمومی بیشتر و بهتری را در اختیار آنها قرار دهد. نژادبهرام می گوید: شهرداری میخواهد با ایجاد مکان های امن برای حضور زنان دستفروش آنها را ساماندهی و بخشی از مسائل موجود را حل نماید. اما حل کامل این مسئله به اقدام های زیرساختی احتیاج دارد. به گفته او زنان دستفروش باید در معرض نظارت اجتماعی باشند چراکه یکی از موضوع هایی که زنان را تهدید می نماید، ناامن بودن اجتماع است: بنابراین امنیت اجتماعی به همراه نظارت موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد و وجود چنین فضای امنی موجب می گردد آسیب هایی که زنان را تهدید می نماید، کمتر گردد.

euroro.ir: اروپا: سفر به مهد فناوری و میراث دار تمدن باستانی روم و یونان

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری

dubairo.ir: دبی: زیباترین شهر حاشیه خلیج فارس و امارات