آجر جوش چیست؟ تاریخچه، کاربرد، مزایا و معایب آن
به گزارش مجله سرگرمی، برای سازندگان خلاق و معماران که انرژی بصری و زیبایی طبیعی را در ساختار خاص آجرها پیدا می نمایند، آجر جوش یا آجر کلینکر (Clinker Brick) می تواند برای آن ها یک موهبت الهی باشد. این آجر که یکی دیگر از انواع آجرهای ساختمانی است، به ندرت در بناهای متعارف امروزی مورد استفاده قرار می گیرد.

از نحوه فراوری گرفته تا کاربردها، آجر جوش ویژگی های مختص به خود را دارد که باعث می گردد کاربردهای متفاوتی داشته باشد. با این حال، ما در این مقاله به تفصیل درباره آجر کلینکر صحبت خواهیم کرد؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.
تاریخچه آجر جوش
کوره های آجری از اوایل قرن بیستم که به آن کوره های زنبور عسل می گفتند، در همه قسمت های خود به طور مساوی گرم نمی شدند و آجرهایی که خیلی نزدیک آتش قرار داشتند، سخت تر و مقاوم تر بودند و رنگ های قرمز تا سیاه داشتند. در ابتدا، این کلینکرها به عنوان نقص در پخت، دور انداخته می شدند.
اما در حدود سال 1900، این آجرها توسط معماران نجات یافتند؛ به نظر می رسید آنها قابل استفاده، متمایز و ظاهر جذابی دارند. آجرهای کلینکر بسیار مورد تحسین هواداران جنبش هنر و صنایع دستی نهاده شد که در کشورهای غربی و ایران برای بناهای با معماری خاص و سفال گری به وفور مورد استفاده نهاده شد.
آجر کلینکر چیست؟
گرمای شدید کوره های سنتی آجر پزی، محصولی سخت و بادوام فراوری می نمایند که اغلب به رنگ قرمز، زرد، قهوه ای تا سیاه هستند. آجر جوش حاصله از این فرآیند، در گرمای بیش از 1000 درجه پخته می گردد. به این صورت که در این دما، دانه های خاک عرق نموده و به هم بچسبند تا آجر را به وجود آورند. نکته مهم این است که این آجر نباید در گرمای کوره خمیر گردد و باید بین درجه عرق کردن و خمیر شدن خاک، تفاوت زیادی وجود داشته باشد.
قبل از پختن آجرها باید از به هم پیوستن خشت ها در طول فرآیند پخت جلوگیری گردد، این کار با خشک کردن اصولی انجام پذیر است. اغلب آجرها در نزدیکی شعله کوره های آجرپزی به یکدیگر می چسبند. آجرها در این محل معمولاً ذوب می شوند و شکل هندسی خود را از دست می دهند. حتی با چسبیدن آجرها می توان انتظار یک محصول بسیار مقاوم را داشت.
برای آنکه آجر کم عرق کند، به آن گدازآوری به نام اکسید آهن می زنند. با اضافه کردن اکسید آهن و حرارت دهی در دمای بین 1000 تا 1200 درجه، آجر حاصله به رنگ قرمز تا سیاه فراوری می گردد. به طور کلی، یک آجر جوش خوب باید خصوصیات زیر را دارا باشد:
- سخت باشد.
- لاشه نگردد.
- ترد نباشد.
- ترک نداشته باشد.
- در برابر ضربه مقاوم باشد.
- لب پر نگردد.
- کم ساییده گردد.
- زبر باشد.
- سطح شکسته شده آن شیشه ای نباشد.
- دانه دانه باشد.
- در برابر یخبندان و مواد شیمیایی پایدار باشد.
نکته: اگر بعد از پخت اولیه و سرد شدن، دوباره این آجر پخته گردد، به آن آجر دو جوش گفته می گردد. اگر از این آجر در پی ساختمان استفاده گردد، روی آن را باید با ماسه و آهک استفاده گردد. این کار برای افزایش مقاومت در برابر رطوبت انجام می گردد.
مشخصات آجر جوش
ویژگی های آجر کلینکر به توضیح زیر هستند:
- تاب فشاری این آجر حداقل 35 نیوتون بر میلی مترمربع است، در نتیجه مقاومت مکانیکی بالایی دارد.
- مکش آب این آجر برای استفاده در ساختمان 6 درصد و جهت آجر فرش بیش از 4 درصد است.
- وزن مخصوص آجر جوش بیش از 1900 کیلوگرم در مترمکعب است.
- متراکم تر و سنگین تر از دیگر آجرها هستند.
- به دلیل استفاده از اکسید آهن، رنگ آن قرمز است.
- هر چه میزان آهک در این آجر بیشتر باشد، رنگ آن روشن تر است.
- به دلیل وجود آهک، این آجر جذب آب پایینی دارد.
- سطحی زبر دارد.
- بافت صاف و صیقلی دارد.
- تخلل کمی دارد.
کاربردهای آجر جوش
موارد استفاده از این آجر به توضیح زیر هستند:
- در پی سازی و یا زیرسازی ساختمان ها به دلیل مقاومت مکانیکی بالا
- در نماسازی ساختمان ها به دلیل ظاهر خاص و سبک زیباشناسی متفاوت
- استفاده در دیوارچینی بیرونی برای ساخت دیوار مقاوم و مستحکم
- برای فرش کف پیاده روها
- پوشش بدنه و کف آبروها
- مجراهای فاضلاب و تونل ها
- ساختن دودکش ها
- فرش کف کارخانه ها، انبارهای کشاورزی و سالن های دام داری و پرورش طیور و استخرهای صنعتی
- برای پوشش دیواره تونل ها و گنداب روها
مزایا و معایب آجر جوش
جوانب مثبت این آجر شامل موارد زیر هستند:
- تاب ضربه پذیری بالایی دارد.
- خیلی کم ساییده می گردد.
- دوام و طول عمر بالایی دارد.
- در برابر ضربه، مقاومت بالایی دارد.
- در برابر لب شدن مقاوم است.
- در برابر یخ زدن و مواد شیمیایی مقاوم است.
- آب کمی جذب می نماید.
- در برابر فرسایش و هوازدگی مقاوم است.
- برای محیط های مرطوب مناسب است.
- به دلیل تخلخل کم، در مقایسه با آجرهای معمولی عایق حرارتی مناسبی هستند.
- سبک زیباشناسی منحصربه فردی دارد.
- قابل بازیافت است.
جوانب منفی آجر جوش عبارتند از:
- به دلیل چگالی بالا، باعث افزایش بار مرده ساختمان می گردد.
- برای استفاده در ساختمان سازی به ملات مخصوص احتیاج دارد (چون آب کمی جذب می نماید).
- برای هر نوع پروژه عمرانی، قابل استفاده نیست.
کلام آخر
آجرهای کلینکر زمانی فراوری می شوند که خشت ها در طی فرآیند پخت، در معرض گرمای زیادی قرار می گیرند. دمای زیاد سطح آجر را ذوب نموده و یک پوشش براق و به رنگ تیره تشکیل می دهد. آجرهای کلینکر ظاهری قرمز تا سیاه داشته و اغلب شکل هندسی منظمی ندارند.
آجر جوش، متراکم، سنگین و نامنظم تر از آجرهای استاندارد است. این ماده ساختمانی همچنین ضد آب و بادوام بوده و راهنمایی حرارتی بالاتری نسبت به آجرهای قرمز متخلخل دارند. به هر روی، با شناخت بیشتر این آجر می توان از مزایای آن در کاربردهای مختلف ساختمان سازی بهره مند شد.
منبع: ویکی ساختمانمهسان بلاگ: مهسان بلاگ | سیستم مدیریت محتوای مهسان
تور مالزی ارزان قیمت: تور مالزی ارزان قیمت، تور پنانگ، کوالالامپور، لنکاوی، تور لحظه آخری مالزی
جعبه مهر: جعبه مهر | مجله اجتماعی مهرورزی و مهربانی