کاروانسرای کنارگرد نگینی از عصر صفوی
به گزارش مجله سرگرمی، از مهم ترین یادگارهای گران قدر تاریخ معماری ایران کاروانسرا است که پیدایش و موجودیت آن در سرزمین پهناور ایران، از گذشته بسیار دور شروع شده و طی قرون متمادی به دلایل گوناگون مالی، سیاسی، نظامی و مذهبی به تدریج توسعه و تکامل یافته است. در کشور ایران به علت قرار داشتن در راستا پیوند شرق به غرب از دیرباز به ایجاد راه های بازرگانی، نظامی و همچنین ساختن پل های متعدد و تأمین امنیت کاروان و کاروانیان به دیدۀ عنایت نگریسته شده است. براساس شواهد مبتنی بر اسناد تاریخی، ایران در احداث جاده و کاروانسرا و ایجاد سیستم ارتباطات و خبررسانی پیش قدم بوده است.
آنچه مسلم است این پدیدۀ با ارزش معماری در رابطه با رونق تجارت شکل گرفته و عوامل دیگری نظیر کاربرد نظامی، اطلاع رسانی در توسعه و تکامل آن نقش داشته اند. به هر حال، احداث کاروانسرا در ایران سابقه ای بسیار طولانی داشته و ساخت آن در جاده های کاروان رو به منظور استراحتگاه و سرپناه در ادوار مختلف بویژه دورۀ اسلامی، از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
در دوره صفویه معماری کاروانسراها از دیدگاه سبک و تنوع نقشه ها به اوج شکوفائی رسیده و در راستا شهرها و روستاها، معابر کوهستانی و نواحی کویری، کاروانسرا و رباط های برون شهری و در مراکز مالی و راسته بازارها، کاروانسراهای درون شهری با ویژگیهای متفاوت کاربردی احداث شده اند.
ری در عصر صفوی به دلیل قرار داشتن در راستا راه های اصلی کشور دارای کاروانسراهای متعدد بیرون شهری و درون شهری بوده که کاروانسرای کنارگرد در بخش فشافویه یکی از این کاروانسراهای است.
پلان این بنا چهار ایوانی بوده و ایوان ها در چهار وجه اصلی کاروانسرا قرار گرفته است که اصطبل و غلام نشین و رواق ها و آب انبار از چهار گوشه حیاط قابل دسترسی می باشد.
احداث بنای چهارایوانی با حیاط باز مرکزی، سابقه ای طولانی در معماری ایران داشته است. در ادوار اسلامی، از پلان 4 ایرانی برای بنیاد بناهای مذهبی و غیر مذهبی مانند مدارس، مقابر، مساجد و کاروانسراها استفاده گشت و تقریبا این پلان نقشه ثابتی برای احداث این گونه بناها شد. بخصوص از دوره سلجوقی به بعد، کاروانسراهای زیادی با پلان چهارایوانی احداث گشت که آثار آن در تمامی ایران پراکنده است.
کاروانسرای کنارگرد علاوه بر ارزش های هنری، از دیدگاه مسائل اجتماعی نیز حایز اهمیت فراوان بوده و شایستۀ مطالعه ای ری شناسان است. بسا که طی قرون سپری برون شهری که بارانداز و استراحت گاه کاروان ها و کاروانیان اقصی نقاط معمور آن روزگاران به شمار می آمدند، محل تعاطی و تعامل اندیشه ها و تبادل و تقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف بودند و بی تردید این تماس و تلاقی انسان ها و اندیشه های گوناگون، تأثیری شگرف در معرفی فرهنگ ری در طول تاریخ داشته است.
کاروانسرای کنارگرد امروز در کناره جاده قدیم تهران به قم در شهر حسن آباد فشافویه واقع شده است و علت نام گذاری این مکان به کنارگرد روستایی به نام کنارگرد است که در نزدیکی این کاروانسرا واقع است.
منبع: گردشبانsilverseven.ir: سیلور 7 | مجله فناوری های رایانه ای، علوم کامپیوتری
slimfa.ir: اسلیم فا | مجله دوخت و دوز، طراحی لباس و انتخاب لباس
tafatton.ir: تفطن، گردشگری، تور لحظه آخری ارزان قیمت، بلیط، ویزا، هتل