سرانجام غربت آثار تاریخی - مجله سرگرمی

هدف از تاسیس این انجمن ها، به گفته اعضا، حفظ هویت فرهنگی و تاریخی استان است. آنها معتقدند از آنجا که سازمان میراث فرهنگی تاکنون نتوانسته است به تنهایی از عهده حفاظت کامل از میراث برآید، ضروری است تا مردم هم دست به کار شوند و همه از میراث فرهنگی ایران حراست نمایند.

هم اکنون انجمن های میراث فرهنگی در بیش از 60 بخش از استان خراسان رضوی در حال فعالیتند. یکی از مهم ترین نقش های یک انجمن میراث فرهنگی، آموزش و آگاهی بخشی است. به گفته کارشناسان، نیمی از صدمات ناشی از حفاری های غیرمجاز که به آثار تاریخی وارد می گردد و یا آسیب هایی که اهالی یا گردشگران به آثار تاریخی وارد می نمایند، به خاطر ناآگاهی است.

• نقش کلیدی انجمن های میراث فرهنگی

احیای انجمن های میراث فرهنگی یکی از راه های مؤثر برای حفاظت بیشتر از آثار تاریخی است. مدیر انجمن های میراث فرهنگی خراسان رضوی با بیان این مطلب به خبرنگاران می گوید: براساس اساسنامه ای که در این خصوص تعریف شده، هر مکانی که یک اثر تاریخی داشته باشد واجد شرایط تشکیل انجمن میراث فرهنگی است. مهدی علیپور محمّدیه می افزاید: تاکنون انجمن های میراث فرهنگی در بیش از 60 بخش استان خراسان رضوی تشکیل شده است. انجمن های میراث فرهنگی در بخش ها، توسط بخشدار و در روستاها توسط دهیاران مدیریت می شوند.

وی با اعلام این که از 4 هزار روستا در استان خراسان رضوی در 1026 روستا شرایط تشکیل انجمن های میراث فرهنگی وجود دارد، بیان می نماید: در هر کدام از این روستاها، یک یا چند اثر تاریخی ثبتی و یا شناسایی شده داریم. مدیر انجمن های میراث فرهنگی خراسان رضوی می گوید: کوشش شده از ظرفیت انجمن های میراث فرهنگی علاوه بر حوزه میراث فرهنگی، در بخش های صنایع دستی و گردشگری نیز استفاده گردد که به همین دلیل در روستاهای هدف صنایع دستی و گردشگری، این انجمن ها تشکیل شده و یا در دستور کار قرار گرفته است.

وی با اشاره به این که چون در شهرستان ها و بخش ها انجمن میراث فرهنگی تشکیل شده، اولویت امسال با روستاهاست، اظهار می نماید: تا انتها امسال در تمام این 1026 روستا انجمن های میراث فرهنگی تشکیل می گردد. علیپور عنوان می نماید: انجمن های میراث فرهنگی ضمن شناسایی آثار تاریخی موجود در روستا باید به آداب و رسوم، بازی های محلی و موسیقی منطقه توجه داشته باشند و به تهیه گزارش برای احیای مراسم قدیمی موجود در روستاها، شناسایی هنرمندان صنایع دستی و نیازهای آنها و احیای رشته های منسوخ شده بپردازند.

وی با بیان این که شناسنامه روستا در 3 حوزه تخصصی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهیه می گردد، به اهمیت برگزاری کلاس های آموزش صنایع دستی اشاره می نماید و می گوید: با توجه به این که بیش از 100 رشته صنایع دستی در استان خراسان رضوی داریم، اگر در هر روستا 15 نفر از اهالی اعلام آمادگی نمایند، کلاس های آموزشی صنایع دستی را برگزار خواهیم کرد و ضمن دریافت گواهینامه آموزشی و مهارت، می توانند از تسهیلات مشاغل خرد و خانگی استفاده نمایند.

مدیر انجمن های میراث فرهنگی خراسان رضوی همچنین در مورد وضعیت گردشگری در روستاها اظهار می نماید: با توجه به این که براساس آمارهای اعلام شده سالانه 20 تا 25 میلیون مسافر و زائر وارد استان خراسان رضوی می شوند، باید با فراهم شدن زمینه های لازم، روستاها هم بتوانند سهم خود را از ورود این تعداد مسافر بگیرند.

وی با تاکید بر این که انجمن های میراث فرهنگی در روستاها باید بتوانند آثار و جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی خود را معرفی نمایند، عنوان می نماید: اگر این اتفاق بیفتد، ضمن توسعه بوم گردی، زمینه حضور گردشگران و مسافران در روستاها فراهم می گردد. علیپور با بیان این که انجمن های میراث فرهنگی نقش موثری در رونق اقتصاد و یاری به توسعه روستاها دارند، اظهار می نماید: استفاده از ظرفیت های مردمی از سالیان گذشته در دستور کار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است و استان خراسان رضوی نیز در این زمینه جزو استان های پیشرو است.

• بهترین نسخه برای حفاظت از آثار تاریخی

یکی از کارشناسان میراث فرهنگی می گوید: به رغم این که اساسنامه انجمن های میراث فرهنگی در دهه 70 به تصویب شورای عالی میراث فرهنگی رسید، فعالیتشان به دلایل مختلف متوقف شد. بعد از مدتی در راستای اهداف میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با ساختار منسجم و قانونی فعالیت خود را از سر گرفتند. در سال 1395 شورای عالی میراث فرهنگی این اساسنامه را بازنگری و تصویب کرد و به موجب این اساسنامه، انجمن های میراث فرهنگی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی توسط افرادی مسئول در استان، شهرستان، بخش و روستا تشکیل می شوند.

رضا یوسفی عنوان می نماید: اولین انجمن میراث فرهنگی کشور در سازمان حفاظت آثار باستانی دوره پهلوی در شهرستان نیشابور تشکیل شد و اکنون این شهرستان در تشکیل انجمن های میراث فرهنگی استان خراسان رضوی رتبه یک را دارد. وی بیان می نماید: اگر بتوانیم بر روی رسالت های انجمن میراث فرهنگی به معنای واقعی تمرکز کنیم، شاهد اتفاقات خوبی در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواهیم بود. این کارشناس با بیان این که چون در گذشته نگاه تخصصی به انجمن های میراث فرهنگی نبود به اهداف مد نظر کمتر رسیده ایم، اظهار می نماید: به رغم این که دهیاران به عنوان مسئول انجمن ها انتخاب می شوند، اما حتما نباید اینگونه باشد.

یوسفی با اشاره به این که بهترین نسخه برای حفاظت از آثار تاریخی و معرفی مناطق گردشگری و صنایع دستی در روستاها انجمن های میراث فرهنگی هستند، می گوید: انجمن میراث فرهنگی نباید برای هر کاری فقط به دنبال اعتبار باشد، بلکه با برگزاری بعضی نشست های تخصصی و سخنرانی ها در مساجد می تواند از توان مردمی یاری بگیرد.

وی با اعلام این که باید دوره های آموزشی در روستاهای مختلف برگزار گردد تا با قوانین و اهمیت میراث فرهنگی آشنا شوند، می افزاید: حضور انجمن ها باید ملموس تر شده و صرفا نامشان بر روی کاغذ نباشد. انجمن های میراث فرهنگی باید دارای نشان هایی باشند تا مردم آنها را ببینند. باید در روستاها تابلوی انجمن های میراث فرهنگی نصب گردد. هر کسی می تواند عضو این انجمن ها باشد. یوسفی با تاکید بر این که باید حفظ آثار تاریخی و صنایع دستی به یک دغدغه و مطالبه در جامعه تبدیل گردد، می افزاید: بدون شک حفظ آثار تاریخی در روستاها به تنهایی از عهده دهیاران و اعضای شورا برنمی آید.

این کارشناس با بیان این که انجمن های میراث فرهنگی برای جدیت بخشیدن به یک سری مسائلی هستند که بعضی مواقع از کنار آنها به سادگی عبور می کنیم، می گوید: انجمن های میراث فرهنگی باید در حفظ بافت های روستایی و شهری، میراث طبیعی و ناملموس و بنای تاریخی کوشش نمایند. وی ناآگاهی از وظایف را از جمله آسیب های انجمن های میراث فرهنگی می داند و اظهار می نماید: آموزش رکن اساسی برطرف این مسائل است.

تعطیلات رو: تعطیلات رو | مجله گردشگری، سفر و تور اروپا

طفره: طفره | نگاه نقادانه به اخبار و رویدادهای روزانه

مجله سرگرمی و تفریحی: مجله سرگرمی و تفریحی | مجله سفر، گردشگری و مسافرتی