هیپاتیا؛ اولین ریاضیدان زن یونانی - مجله سرگرمی

به گزارش روز شنبه خبرنگار علمی خبرنگاران، هجدهمین دوره مسابقات واترلوی کانادا که روز آدینه همزمان در ایران و 80 کشور جهان برگزار گردید به ترتیب شامل آزمون فرایر برای مقطع نهم، گالوا برای مقطع دهم و هیپاتیا برای مقطع یازدهم بود که دانشگاه واترلو کانادا به دانش آموزان شرکت کننده در این آزمون، گواهی حضور و به دانش آموزان برتر، گواهی فزونی و به نفرات اول، مدال اهدا می نماید.

ریاضی، مادر علم هاست و در تمامی رشته ها و جهت زندگی کارایی عمیق دارد اما متاسفانه به دلیل مجهول واقع شدن و کاهش ارزش واقعی ریاضی در سطح جامعه و برجسته شدن رشته های علوم تجربی به دلیل آینده شغلی، از میزان استقبال به علوم پایه بخصوص در میان زنان کاسته شده است.

شاید بتوان گفت عدم شناخت از نحوه رشد و نمو این رشته و اندیشمندانی که در این حوزه، زحمت کشیده اند و زیرساخت های توسعه آن را فراهم نموده اند یکی دیگر از دلایل بی توجهی و در نتیجه افول اقبال رشته ریاضی باشد.

موضوعی که ضرورت معرفی ریاضی دانان مشهور زن را دوچندان نموده است تا توانمندی آنان چراغ راه راهنمایی زنان در جهت دانش باشد. در این راستا، پرداختن به احوال هیپاتیا به عنوان نخستین زن ریاضی دان قرن چهارم میلادی که یکی از بخش های مسابقات بین المللی ریاضی را به نام او نامگذاری نموده اند، خالی از لطف نیست.

**هیپاتیا، نخستین ریاضی دان زن نامدار و ماندگار

هیپاتیا، زنی یونانی است که به عنوان نخستین زن برجسته ریاضی دان شناخته می گردد. او یکی از قهرمانانی است که جان خود را برسر عقاید و آراء خود از دست داد.

وی که قرن چهارم میلادی در خانواده ای ریاضی دان به جهان آمد، ریاضیات و فلسفه را تحت تعالیم پدر آموخت و با استعداد فوق العاده ای که داشت از یک سو به عنوان مشهورترین ریاضیدان زن درمیان دانشمندان یونان باستان و از سویی دیگر نخستین ریاضیدان زن شناخته شد.

هیپاتیا به جهت کار و مطالعه و داشتن نبوغ گسترده، به تدریس در دانشگاه اسکندریه در رشته فلسفه و ریاضیات دعوت شد، مقامی که تا آن موقع فقط به مردان تعلق داشت. همه مورخان از محبوبیت عجیب و فراوان هیپاتیا در میان مردم، علما و دانشجویان سخن گفته اند. او معلم محبوبی بود و به دلیل تبحرش در هنر سخنوری، سخنرانی هایش هواداران بسیاری داشت آن هم زمانی که حضور یک زن به عنوان ریاضی دان غیر قابل تحمل بود.

همین امر سبب شد که در یکی از روزهای ماه مارس 415 میلادی، هنگامی که وی ازکتابخانه مرکزی اسکندریه باز می گشت، توسط گروهی از جمعیت خشمگین و خرافاتی به قتل رسید. نفوذ و قدرت کلیسا در آن موقع مانع پیگرد و مجازات قاتلان هیپاتیا شد اما بعدها هیپاتیا را به عنوان یک قدیسه شهید معرفی کرد.

هیپاتیا رساله های فراوانی در زمینه ریاضیات نوشت که بسیاری از آن ها در زمان یورش مردم به معبد سراپیس اسکندریه از بین رفت. او در حل مسائل جبر و هندسه راه چاره های جدیدی ارائه کرد آن چنان که شناخت مخروط ها تا قرن هفدهم از آن چه او تدریس می کرد پیش تر نرفت. او مخترع غلظت سنج است که برای مشخص غلظت مواد حل شده در مایعات به کار می رود.

همچنین او از نخستین کسانی بود که از طریق ای برای راه یابی دریانوردان اندیشید و اسطرلاب(نوعی قطب نما) اختراعی او تا قرن هجدهم مورد استفاده دریانوردان بود.

**هیپاتیا دختر خورشید فرزند زمین

زندگینامه و سرنوشت این بانوی بزرگ ریاضیدان را می توان در کتاب هیپاتیا؛ دختر خورشید فرزند زمین که به قلم بهرنگ داوری به رشته تحریر درآمده است دنبال کرد. بزرگ بانویی که اگر نبود، ریاضیات امروز تفاوتی بسیاری با آنچه اکنون هست، داشت.

به اعتقاد ناشر در این کتاب ریاضی و فلسفه با چاشنی ادبیات به روایت زندگی نخستین زن ریاضی دان جهان پرداخته و کتاب در 5 فصل با عناوین فصل صفرم، فصل کاشت، فصل داشت، فصل برداشت و فصل نهایی تدوین شده است.

این کتاب حقایق خاک خورده تاریخ قرون وسطی و داستان زندگی بانویی برجسته به نام هیپاتیاست که در فضای میانی چند حوزه ادبیات، فلسفه و ریاضی شناور است و خواننده با مطالعه این کتاب و مطالعه ادبیاتی شاعرانه وارد هزارتوی ایده ها، فرمول ها و استدلال های ریاضی و فلسفی می گردد. ضمن اینکه از دریچه ادبیات، با ریاضی و فلسفه برایش جذاب جلوه می نماید.

در بخشی از این کتاب می خوانیم: روزی برای دخترانی که طالب و شیفته علم آموزی بودند سخن می گفت و آنها را به تحمل سختیها و دانش آموختن دعوت کرد. خواهران من، یتیم کسی نیست که پدر و مادرش از دردهای زندگی رهایی یافته و او را تنها و حقیرمانده، بلکه یتیم کسی است که دست از یادگیری و دانش اندوختن بردارد...

ناگفته نماند که این کتاب باتوجه به اینکه نخستین رمان ریاضی از سرگذشت هیپاتیاست، منبع اطلاعاتی موثقی برای مطالعه درباره بانو هیپاتیا به حساب می آید.

علمی*9294*1485

nagh.ir: ناق | مجله گردشگری و مسافرتی ناق

huli.ir: هولی | مجله فناوری و تکنولوژی های مدرن

inman.ir: اینمن | مجله ایمنی صنعتی، اخبار و مقالات صنایع