روزهای خوش در انتظار ارگ علیشاه تبریز - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، حکایت ساخت پارکینگ برای مصلی در حریم بنای تاریخی ارگ علیشاه تبریز که در دو دهه قبل ساخته شده بود، دیگر یک حکایت تکراریست، اتفاقی که باعث شد میراث فرهنگی به فکر کاوش و آنالیز لایه های زیرین این محوطه تاریخی بیفتد، آن هم با این پیش فرض که لایه های زیرین ارگ آثار تاریخی در دل خود دارد، فرضی که با انجام عملیات ژئوفیزیک در منطقه احتمال آن بیشتر شده است.

این پارکینگ علاوه بر اینکه در حریم درجه یک ارگ تاریخی است، در عرصه خانه تاریخی فتح اله یِف نهاده شده است و ساخت این پارکینگ می تواند به هر دو اثر آسیب جدی وارد کند. این در حالیست که مدیرعامل بنیادی که متولی ساخت این پارکینگ طبقاتی در حریم ارگ تاریخی علیشاه تبریز است، علی رغم تماس های مکرر خبرنگار خبرنگاران، حاضر به جوابگویی در این باره نشد و بهانه هایی نظیر مراجعه حضوری به دفترش را عنوان کرد!

پیش تر نیز معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به خبرنگاران گفته بود: براساس مطالعات ژئوفیزیک، محتمل است آثاری در منطقه وجود داشته باشد و باید هرچه زودتر کارِ باستان شناسی در محوطه تاریخی انجام گردد. با اعلام نظر باستان شناسان ژئوفیزیک، در نامه ای به مجموعه مدیریتی استان آذربایجان شرقی و رونوشت آن، اعلام نمودیم که این محوطه باستانی است، بنابراین نباید هیچ اقدامی انجام گردد و امکان ایجاد پارکینگ در این محوطه نیز وجود ندارد.

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر اساس قانون موظف به انجام آنالیز ها و اعلام نتایج در چنین مواردی است و برهمین اساس هفته گذشته مجوز کاوش در محوطه ارگ علیشاه تبریز صادر شد، در این عملیات، کاوش ادامه بخش دیوار ارگ اصلی علیشاه که از بین رفته بود باید پیگیری گردد، بعلاوه بخش جلوی خانه فتح الله یِف که تخریب شده بود و سیستم آبرسانی و کانال های آب که در عملیات خاک برداری برای پارکینگ شکسته بودند، باید کاوش شوند تا سطح شبکه آبرسانی را معین نمایند و همه بخش هایی که در عملیات های احداث پارکینگ در محوطه ارگ علیشاه تبریز مورد حفاری نهاده شده بود، باید به طور کامل آنالیز و کاوش شوند.

ساخت پارکینگ در محوطه ارگ علیشاه غیرقانونی و بدون مجوز است

هرچند مرتضی آبدار بخشایش، مدیرکل اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی در این زمینه اعلام نمود که بعد از آنالیز کارشناسان ژئوفیزیک، معین شد که در این ناحیه آثاری وجود دارد، البته هنوز معین نشده است که این آثار مربوط به کدام دوره هستند.

او اضافه کرد: احداث پارکینگ در این محوطه ممنوع است، هر نوع دخل و تصرفی نیز باید با مجوز میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باشد.

مدیرکل اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی ادامه داد: انتهای جلسه ای که درباره مرمت خانه فتح اله یِف تشکیل شده بود، بحث احداث پارکینگ در این محل مطرح شد، کارشناسان ما اعلام نمودند باید بنیاد مصلی درخواست خود را برای انجام کار کارشناسی به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی ارسال نمایند.

او اضافه کرد: نه تنها هیچ مدرکی ارسال نشد، بلکه کار ساخت وساز غیرقانونی و بدون مجوز میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شروع شد.

یک خبر خوب برای ارگ تبریز

به گزارش خبرنگاران، با وجود این شرایط و جوابگو نبودن مسئولان بنیاد مصلی به خبرنگاران پایتخت، بهرام آجرلو، سرپرست هیأت کاوش در ارگ علیشاه تبریز اعلام نمود: درستی نتایج حاصل از فعالیت های ژئوفیزیک در ارگ علیشاه به انجام کاوش اضطراری در این محوطه موکول شد که در روزهای آینده شروع می گردد .

او با بیان این که ارگ علیشاه در دی ماه سال 1310 به شماره 170 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و حریم های قانونی آن در سال 1357 مشخص و ابلاغ شده است، تاکید نمود: تا سال 1350 در این محوطه هیچگونه کاوشی صورت نگرفته بود، اما در آن سال علی اکبر سرفراز از مرکز باستان شناسی وقت در این محوطه کاوش انجام داد که نتایج قابل ملاحظه ای را دریافت کرد .

وی ادامه داد: براساس نتایج به دست آمده از این کاوش، ارگ علیشاه دارای دو دوره معماری بوده است؛ یکی مربوط به دوره قاجاری که طبق آن پادگان عباس میرزا در جنگ های ایران و روس، کارگاه توپ ریزی و باروت سازی در این مکان قرار داشته است.

این باستان شناس، دوره دوم را مربوط به دوره ایلخانی دانست که نتایج جالب تری داشته و براساس آن، آنچه امروز به عنوان ارگ علیشاه می شناسیم، شبستان اصلی مسجد علیشاه نیست؛ بلکه شبستان در جبهه شرقی بنای کنونی قرار داشته است .

او اظهار کرد: در سال 1360 فرهاد فخار تهرانی در ارگ علیشاه عملیات حفاظت و مرمت انجام داد، ولی متأسفانه چند ماه بعد از تکمیل و انتها این پروژه دیوارهای شرق و غرب ارگ علیشاه تخریب شد.

آجرلو اعلام کرد: در جریان تخریب سال 1360 متأسفانه کتیبه گچ بری شده به خط کوفی که در آن عبارت الصلاة معراج المومن حک شده و یک شاهکاربی نظیر دوره اسلامی به شمار می رفت تخریب شد .

سرپرست هیأت کاوش در ارگ علیشاه با اشاره به خاکبرداری و گودبرداری های اجرا شده در سال 1376در جبهه شرقی ارگ علیشاه اعلام کرد: این مکان درست همانجایی بود که سرفراز به اعتبار کتیبه کوفی آنجا را مسجد ارگ علیشاه می دانست و مصلی فعلی تبریز در آنجا ساخته شد .

وجود سازه های معماری در زیر خاک محرز است

او با اشاره به تصمیم برای ساخت پارکینگ طبقاتی در گوشه شمال غربی محدوده و حریم ارگ علیشاه توضیح داد : محل ساخت این پارکینگ درست در محل تلاقی حریم ارگ علیشاه و عمارت تاریخی فتح الله یف است که سال 1384 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .

وی با بیان اینکه عملیات گودبرداری بدون هماهنگی و اجازه اداره میراث فرهنگی اجرا شده است اظهار کرد: با مذاکرات اجرا شده بین مدیر کل اداره میراث استان و مدیران بنیاد مصلی فعلا عملیات متوقف شده است .

آجرلو با بیان این که آنالیز های اجرا شده توسط کارشناسان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و انجام عملیات ژئوفیزیک با هماهنگی معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری ادامه داد: بر طبق نقشه های ژئوفیزیک وجود سازه های معماری در زیر خاک برای کارشناسان محرز شده است .

او اضافه کرد: برای آگاهی از ماهیت، قدمت و کم و کیف سازه های معماری بر طبق نظر ریاست پژوهشکده باستان شناسی و تعامل مدیرکل میراث استان و مدیریت بنیاد مصلی انجام کاوش اضطراری در محدوده ارگ علیشاه در اولویت نهاده شد .

مصلی به میراث فرهنگی هشدار داد

او گفت: مدیریت بنیاد مصلی در نامه ای به مدیرکل میراث استان اعلام نموده که اگر تا تاریخ 10 دی ماه کاوش شروع نگردد، با پیش فرض اینکه در ارگ علیشاه آثار تاریخی وجود ندارد کارِ ساخت پارکینگ طبقاتی را شروع خواهد نمود .

به گفته این باستان شناس، این در حالیست که شورای عالی معماری و شهرسازی آذرماه سال جاری مصوبه ای را تصویب کرد که طبق آن ساخت هرگونه پارکینگ در محدوده ارگ علیشاه غیرقانونی است.

آجرلو با بیان اینکه براساس مکاتبه اجرا شده میان مدیرکل استان و ریاست پژوهشکده باستان شناسی، تأمین اعتبار و تجهیز کارگاه به عهده مدیریت استان گذاشته شده از این رو برای شروع عملیات کاوش در انتظار مساعدت اداره کل میراث استان هستیم .

وی هدف از انجام کاوش باستان شناسی در محوطه ارگ علیشاه را در مرحله نخست نجات بخشی اثر ودر مرحله بعد تکمیل کاوش های سال 1350عنوان کرد که نا تمام مانده است .

او در پاسخ به این پرسش که انجام عملیات کاوش نجات بخشی چه تأثیری در موقعیت و حفظ ارگ علیشاه دارد ؟ همه چیز را به نتایج کاوش وابسته دانست و توضیح داد :براساس قانون سال 1309 ؛اگر آثار قدمت بالای صد سال داشته باشند و این بنا متعلق به دوره ایلخانی و یا پادگان عباس میرزا باشد باید حفظ و نگهداری گردد .

براساس این گزارش، مجوز انجام کاوش اضطراری در ارگ علیشاه تبریز توسط رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است .

مجله عکس: مجله عکس: آشنایی با هنر عکاسی و تصویربرداری

آسمان تو: آسمان تو: با ما سفر را تجربه کنید