خانه های تاریخی یزد در فراموشی قاب تصویر - مجله سرگرمی

این شهر در 18تیر1396 به عنوان اولین شهرایرانی توانست در یونسکو به ثبت جهانی برسد. یزد جاذبه های گردشگری و تاریخی فراوانی دارد که می توان با ایجاد زیرساخت های مناسب، این طرفیت ها را شکوفا کرد. امروزه سریال های تاریخی میان مخاطبان تلویزیون صندلی خاصی دارد. مخاطب امروزی دیگر تمایل چندانی برای دیدن سریال های آپارتمانی ندارد و گرایش مخاطب بیشتر به سمت سریال های تاریخی و کارهایی است که در فضاهای غیرشهری به تصویر کشیده می گردد و دراین بین شهر یزد و خانه های تاریخی آن می تواند یکی از بکرترین وطبیعی ترین مکان ها برای ساخت فیلم ها و سریال های تاریخی باشد؛ ولی متاسفانه بیشتر فیلمسازان از این نکته غافل بوده و با صرف هزینه زیاد، بناهای تاریخی را در قالب دکور بازسازی وکار خود را در فضاهای مصنوعی آغاز می نمایند، در حالی کار در فضاهای طبیعی و تاریخی، اثرگذاری بیشتری بر مخاطب دارد.

در سال های گذشته، کمتر فیلمسازی بافت تاریخی یزد را به عنوان مکان ساخت فیلم درنظر گرفته است و تنها دو سریال تلویزیونی سر دلبران و هانیه درسال های گذشته در بافت تاریخی یزد به تصویر کشیده شده اند که با استقبال خوب مخاطبان رسانه ملی نیز روبرو شد. اکنون بافت تاریخی یزد با ثبت جهانی یزد می تواند یکی از فضاهای بکر فیلمسازی تاریخی باشد.

در اینجا ما به معرفی چهار خانه معروف یزد پرداخته و این خانه ها را به سازندگان فیلم های تاریخی پیشنهاد می کنیم تا در آثار تاریخی خود از این بناهای ارزشمند فرهنگی غاقل نشوند.

خانه لاری ها

یکی از معروف ترین خانه های تاریخی یزد که از آثار ارزشمند دوره قاجاریه به شمار می رود را می توان خانه لاری های یزد دانست. این خانه سال 1286 قمری بنا شده و در 1375 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است. مساحت خانه لاری ها در حدود 1700 متر بوده و زیربنای آن معادل 1200 متر است.

معماری و طراحی خانه لاری ها بسیار ویژه بوده و از خصوصیات منحصر به فردی همانند احترام به حریم خصوصی، حفظ حریم خانه از نگاه نامحرم، ارتباط فضاهای مختلف و سایر موارد برخوردار است.

خانه لاری های یزد دارای سه حیاط و شش باب خانه بوده و از مجموعه ایوان ها، تالارها، اتاق ها و یک سردر و هشتی تشکیل شده است. یکی از ویژگی های جالب و جذاب این خانه تاریخی را می توان در چهارفصل بودن آن دانست، زیرا هر ضلع از آن برای فصل خاصی مورد استفاده قرار می گیرد. یک بادگیر بلند و چند بادگیر کوتاه در قسمت های مختلف این خانه تاریخی قرار گرفته اند که به خنک کردن محیط یاری بسزایی خواهند کرد.

در حیاط دوم یا میانی خانه لاری ها، اتاق های سه دری، پنج دری و هفت دری واقع شده اند که هر کدام از آنها برای افراد و شرایط خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. اتاق های سه دری مخصوص بچه ها بوده و اتاق های پنج دری به اهالی خانه تعلق دارد. همچنین اتاق های هفت دری هم برای افراد والا مقام در نظر گرفته شده است.

حیاط سوم این خانه که از دو حیاط دیگر کوچک تر است، مقداری بالاتر از حیاط دوم قرار گرفته و دارای فضای بسیار دنج و باصفایی است. به نظر می رسد این حیاط یک خلوتگاه برای اهالی خانه به شمار می رفته، زیرا آرامش وصف ناپذیری را در اختیار افراد قرار می دهد. در نظر داشته باشید موزه اسناد تاریخی یزد هم در خانه لاری ها وجود دارد، بنابراین می توانید علاوه بر تماشای معماری زیبا و سنتی این خانه تاریخی، از موزه اسناد آن هم دیدن کنید.

خانه کلاهدوزها

خانه کلاهدوزها یا موزه آب را می توان یکی از خانه های منحصر به فرد یزد دانست که به دوران قاجاریه مربوط می گردد. این خانه تاریخی سال 1269 هجری شمسی توسط حاج سیدعلی اکبر کلاهدوز در پنج طبقه ساخته شد. نام موزه آب از وجود دو قنات به نام های رحیم آباد و زارچ در زیر این خانه نشات گرفته که هم اکنون تنها قنات زارچ زیر آن جاری است.

طبقه سوم این خانه تاریخی را اتاق ها و دالان هایی که در تابستان مورد استفاده قرار می گیرند، تشکیل داده اند و طبقه چهارم آن محل قرارگیری اتاق های پنج دری، تالار، اتاق ارسی و آشپزخانه است، همچنین در طبقه پنجم این بنای تاریخی، پشت بام واقع شده است که توسط چاه امکان جابه جایی آب را برای افرادی که در طبقه همکف قرار دارند، فراهم می نماید.

بد نیست بدانید به طبقه پنجم خانه کلاهدوزها، چاه خانه هم گفته می گردد. اگر مجموعه آب خانه کلاهدوزها را کنار بگذاریم، باز هم این خانه از نظر سبک معماری بسیار زیبا، گچکاری ها و آینه کاری های خاص، یکی از خانه های معروف یزد به شمار می رود. زیباترین و خاص ترین قسمت خانه تاریخی کلاهدوزها را می توان تالار آینه آن به حساب آورد.

خانه ملک زاده

یکی دیگر از خانه های معروف یزد که هر ساله مسافران و گردشگران بسیاری را به سمت خود می کشاند، خانه ملک زاده است.

این خانه تاریخی مربوط به دوره قاجاریه بوده و سال 1379 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. قدمت این خانه تاریخی چیزی حدود 150 الی 160سال بوده و بانی آن شخصی به نام حاج محمد صادق عرب است.

خانه باستانی ملک زاده به عنوان یکی از بهترین خانه های تاریخی یزد، از خشت و گل ساخته شده و حیاط آن پس از گذراندن یک هشتی کوچک پدیدار خواهد شد. در سه ضلع حیاط این خانه، ساختمان واقع شده و در ضلع شرقی آن برای هماهنگی با سه ضلع دیگر، طاق و طاقچه قرار گرفته است. در قسمت شمالی خانه ملک زاده یک پنج دری زیبا که کاملا گچ کاری و آینه کاری شده است، قرار گرفته و در قسمت شرقی آن سه اتاق سه دری وجود دارد.

در حیاط اصلی این خانه و پشت تالار، یک حیاط کوچک واقع شده است که توسط راهروهایی باریک با یکدیگر در ارتباط هستند. توجه داشته باشید یکی از قسمت های خانه ملک زاده یزد به خانه هنر یزد تعلق داشته و شامل کافه، گالری، فروشگاه صنایع دستی و پشت بام می گردد.

خانه ملک التجار

یکی از خانه های قدیمی بسیار زیبا و منحصر به فرد شهر یزد که علاوه بر معماری خاص از سبک بسیار فوق العاده ای هم بهره گرفته، خانه ملک التجار است.

قدمت این خانه تاریخی حدود 120سال بوده و مربوط به دوره قاجاریه می گردد. مساحت خانه ملک التجار 540 متر است و معماری همه قسمت های آن بسیار خاص و زیبا به شمار می رود.

خانه ملک التجار توسط شخصی به نام حاج علی عسکر شیرازی بنا قرار گرفت و پادشاه آن موقع یعنی ناصرالدین شاه به دلیل آن که این شخص یک تاجر پیروز در زمینه فرش بود، نام ملک التجار را به او اختصاص داد.

در سقف یکی از این اتاق ها به نام آدم و حوا، یک نقاشی بی بدیل از فرش توسط یک نقاش شیرازی با استفاده از رنگ های گیاهی نقش بسته است. بد نیست بدانید این نقاشی به دلیل علاقه زیاد ملک التجار به فرش کشیده شد و شاید باورکردنی نباشد، اما پس از گذشت این همه سال هنوز هم بسیار زیبا و خیره نماینده است.

منبع: سمیه شرف دینی / روزنامه خبرنگاران

1com.ir: مجله کامپیوتر | مجله کاربردی فناوری در صنعت گردشگری

3ye.ir: مجله سایه | مجله خانه و خانواده، اطلاعات عمومی، اخبار روز

abuzariyon.ir: مجله ابوذریون | نگاهی اجمالی به رویدادهای روز ایران و جهان