جرم کهکشان راه شیری چقدر است؟ - مجله سرگرمی

گوئندولین ایدی فیزیکدانی است که زمینه مطالعاتی اش محاسبه جرم کل کهکشان است.

قطعا وظیفه ایدی بسیار سخت است، اما بر اساس آخرین تخمین های این دانشمند، ما در حال حاضر مقدار جدیدی را برای جرم کهکشان راه شیری در اختیار داریم؛ یک عدد بسیار بزرگ. بر اساس محاسبات ایدی، کهکشان راه شیری جرمی برابر با جرم خورشیدی دارد. به عبارت دیگر جرم کهکشان راه شیری 700 میلیارد برابر جرم خورشید است و به گفته ایدی، کهکشان ما حتی بزرگترین کهکشان دنیا هستی نیست.

برای شرح بیش تر باید بگوییم که جرم خورشید در حدود 330 هزار برابر جرم زمین، یا 2 نانیلیون کیلوگرم است (یک 2 به همراه 30 تا صفر!). اگرچه این اعداد بسیار دیوانه نماینده هستند، اما فرآیند تخمین جرم نجومی مثل این مورد، بخش مهمی از روند درک چگونگی پیدایش کهکشان راه شیری و پیش بینی آینده آن دارد.

ایدی، دانشجوی دکتری دانشگاه مک مستر کانادا به وب سایت نشنال جئوگرافی می گوید: درک جرم کهکشان ما، آن را در زمینه کیهان شناسی بهتری قرار می دهد. افرادی که تکامل کهکشان ها را مطالعه می نمایند، معمولا چگونگی ارتباط جرم کهکشان با تکامل آن را آنالیز می نمایند. اگر ما دید بهتری در خصوص میزان جرم کهکشان راه شیری داشته باشیم، می توانیم چگونگی شکل گیری و تکامل این کهکشان و کهکشان های دیگر را درک کنیم.

موارد بسیاری وجود دارد که باید در این محاسبات در نظر گرفته شوند. جرم یک کهکشان شامل تمام ستاره ها، سیارات، قمرها، گازها، گرد و غبار و دیگر مواد کیهانی می گردد. این ها صرفا مواد مرئی بودند، نباید ماده تاریک را از قلم انداخت، ماده ای که هنوز هم اطلاعات کمی در خصوص آن داریم، اما دانشمندان بر این باورند که این ماده یک نیروی گرانشی بر تمام مواد غیر تاریک مجاور خود اعمال می نماید.

گفتنی است، بدست آوردن اطلاعات در خصوص اجرام مرئی و قابل مشاهده، بسیار پیچیده است، چرا که ما در میان اجرامی قرار گرفته ایم که سعی در سنجش جرم آن ها داریم.

ایدی به روزنامه گاردین می گوید: خود این واقعیت که ما در داخل کهکشان هستیم، پدید آورنده سختی هایی است، دید ما به شکل خورشید مرکزی است: ما همه چیز را از منظر موقعیت (و حرکت) خورشید در کهکشان، مشاهده می کنیم. نکته حائز اهمیت این است که حرکت و موقعیت خورشید در سنجش حرکات و موقعیت سایر اجرام کهکشان راه شیری، به حساب آوریم.

ایدی با همکاری ویلیام هریس، سرپرست و ناظر خود، روش جدیدی را برای محاسبه حرکت و سرعت خوشه های ستاره ای کروی (گروه های کروی از ستاره ها که مانند ماهواره ای در حال چرخش حول هسته کهکشانی باشند)، ابداع نموده است.

تکنیک جدید، علاوه بر آنکه در پر کردن خلاء اطلاعاتی موجود در خصوص سرعت بعضی از خوشه های ستاره ای کروی سودمند است، به اعتقاد پژوهشگران دقیق ترین تخمین حال حاضر را در خصوص مجموع جرم کیهانی نیز ارائه می دهد. پیش از آنکه جرم کهکشان راه شیری معادل 700 میلیارد برابر جرم خورشید محاسبه گردد، اعداد تخمین زده شده در بازه 100 میلیارد تا 1 تریلیون جرم خورشیدی قرار می گرفتند.

ایدی به روزنامه گاردین می گوید: همچنین می توانیم جرم کل تخمین زده شده را با جرم ماده مرئی قابل رویت در کهکشان راه شیری مقایسه کنیم و به این ترتیب مقدار جرم ماده تاریک را نیز پیش بینی کنیم، بر اساس برآوردهای ما، به نظر می رسد که حدود 88 درصد از جرم کهکشان راه شیری را ماده تاریک شکل می دهد.

این یافته ها در نشست سالانه انجمن نجوم کانادا ارائه شد و به ژورنال اخترفیزیک (The Astrophysical Journal) نیز ارسال شده است. نتایج این پژوهش در حال حاضر برای انتشار پذیرفته نشده است، بنابراین برای اضافه کردن آن به کتب درسی تا زمان به انجام رسیدن بازنگری همتراز منتظر بمانیم، اما هم اکنون نیز از سوی جامعه اخترفیزیک مورد توجه قرار گرفته است.

الن مک کاناکی از موسسه اخترفیزیک هرزبرگ در کانادا (وی در این تحقیق نقشی نداشته است)، به وب سایت نشنال جئوگرافی می گوید: سنجش سرعت و جهت حرکت خوشه های ستاره ای کروی بسیار سخت است. ترکیب تمام این داده ها با هم در یک مدل سازگار برای کهکشان راه شیری، یک چالش بزرگ محسوب می گردد. این پژوهش، یک گام بزرگ و رو به جلو در جهت قادر شدن به توصیف وسعت کهکشانمان است.