آشنایی با دُکُّر (دُهُلَک) - مجله سرگرمی

دُکُّر یا دُهُلَک در تمام نواحی بلوچستان از شمال تا جنوب متداول است. این ساز اندازۀ ثابتی ندارد، اما وجه اشتراک همۀ دُکُّرها در اندازۀ آنها در مقایسه با دهل بلوچی است و به همین دلیل، به آن دهلک، یعنی دهل کوچک، می گویند.

دُکُّر استوانۀ چوبی یکپارچه و گاهی فلزی ای است که بر سر آن پوست کشیده می گردد. پوست را در هر طرف ابتدا دور طوقه ای می کشند و طوقۀ همراه پوست را با طناب به شکل خاصی به بدنه متصل می نمایند.

اگرچه دست های چپ و راست در نواختن تکنیک های اجرایی دُکُّر و اندازۀ بزرگ ترش با هم تفاوتی ندارند، اما صدای پوست سمت راست، هم به خاطر نحوۀ نواختن و هم به خاطر بزرگ تر بودن دهانه و وسعت بیشتر پوست در نمونه هایی که دهانه های هم اندازه ندارند بم تر است. هنگام نواختن بر پوست سمت راست بیشتر از پاشنۀ دست (قسمت داخلی مچ)، کف و انگشت های دست راست استفاده می گردد. پوست سمت چپ معمولاً صدای زیرتری دارد و با کف و بیشتر انگشت های دست چپ نواخته می گردد. دُکُّر را هنگام نواختن به صورت افقی روی زمین می گذارند و در حالت نشسته می نوازند.

این پوست صدا ساز را گروه های موسیقی بلوچی به ویژه در سَوت (ترانه های شاد بلوچی) در مجالس عروسی و شادی استفاده می نمایند.

بدنۀ دُکُّر از چوب توت یا فلز، پوست از پوست بز یا آهو و طناب از موی بز یا بند نخی است.

منبع:سازشناسی ایرانی، ارفع اطرایی و محمدرضا درویشی، ماهور، چاپ سوم: 1396

safariro.ir: سافاری رو: مجله گردشگری و مسافرتی به همه جای دنیا

mosaferatro.ir: مسافرت رو: مجله گردشگری و مسافرتی