یادداشت، آیا انتخابات 2020 آمریکا روابط آنکارا- واشنگتن را متحول می کند؟ - مجله سرگرمی

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران ٬ هنوز اندکی بیش از 3 ماه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا زمان باقی مانده است و سیب سیاست در این مدت٬ هزاران چرخ خواهد خورد تا به زمین برسد. اما در هر حال٬ بررسی تاثیر انتخابات مزبور بر روابط بین الملل٬ توجه بسکمک از کارشناسان را به وی خود جلب کرده است. آن هم در شرایطی که دونالد ترامپ٬ خلعت ناشی ترین و ناتوان ترین رئیس جمهور تاریخ کشورش را دریافت می کند.

در چند سال اخیر٬ روابط ترکیه و آمریکا تحت تاثیر رویدادهای متعددی قرار گرفته و علاوه بر نزدیک شدن آنکارا به مسکو٬ رویکردهای تندی از سوی هر دو جناح دموکرات و جمهوری خواه در قبال ترکیه مشاهده شده است. لذا برای ترکیه نیز مهم است که از حالا خود را مهیا کند تا با نتایج انتخابات آتی٬ کنار بیاید.

آیا آنکارا خواهان پیروزی ترامپ است؟

مقامات سیاسی ترکیه تلاش می کنند تا شیفتگی خود در قبال برخی رفتارها و رویکردهای ترامپ را پنهان کرده و خود را بی طرف نشان دهند٬ اما در چند سال اخیر٬ نانسی پلوسی و دیگر دموکرات های برجسته کنگره آمریکا٬ چنان مواضع سفت و سختی علیه ترکیه گرفته اند که تیم اردوغان به این جمع بندی روشن رسیده است: برخی تهدیدات و رفتارهای غیرقابل پیش بینی ترامپ را می توان تحمل کرد اما دموکرات ها از او هم بدتر خواهند بود.

تیم اردوغان٬ ترامپ را یک سیاست مدار اهل معامله می داند و بریده هایی از کتاب خاطرات جان بولتون نیز نشان می دهد که ترامپ٬ علاقه ویژه ای به اردوغان دارد.

شاید اگر در آمریکا٬ یک رئیس جمهور دموکرات بر سر کار بود٬ اجازه نمیداد در این چند حوزه دست و پای ترکیه باز باشد: 1.اتفاق نظر و همراهی جدی سیاسی٬ دفاعی و اقتصادی با روسیه. 2.حملات متعدد به شمال سوریه و اشغال بخش هایی از این کشور. 3.مداخله آشکار در لیبی. 4.قدرت نمایی در شرق مدیترانه.

بنابراین می توان این واقعیت را به وضوح مشاهده کرد که آنکارا ترجیح می دهد٬ آن که سرمست و پیروز از رینگ 2020 بیرون می آید٬ دونالد موطلایی باشد و نه رقیب او.

ترکیه و بایدن

جو بایدن به مدت 36 سال تمام سناتور بوده و در این دوران طولانی٬ به عنوان عضو و بعدها رئیس کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده آمریکا٬ با مسائل سیاسی و نظامی مرتبط با ترکیه به شکل جدی درگیر بوده و شناخت خوبی از این کشور دارد.

او همواره از مخالفین سرسخت سیاست های ترکیه در مورد جمهوری ترک قبرس شاقتصادی بوده و رفاقت نزدیکی با لابی های یونانی و رومی مخالف ترکیه دارد و علاوه بر این٬ از مدافعین طرح ادعاهای تاریخی لابی ارامنه در مورد رویدادهای 1915 میلادی بوده و هست. در سال 1999 میلادی و در زمانی که رئیس کمیته روابط خارجی سنا بود٬ اعطای کمک 5 میلیارد دلاری برای ترمیم اقتصاد ترکیه را وتو کرد.

بایدن در مقام معاونت ریاست جمهوری آمریکا٬ جمعاً 3 بار به ترکیه سفر کرده و جمعاً 2 بار به خاطر اظهارات تند علیه اردوغان٬ ناچار به عذرخواهی شده است.

بایدن٬ اوباما را اقناع کرد که در ماجرای سوریه٬ زیر بار خواسته های اردوغان نرود و شاید این مهم ترین خاطره تلخ و گلایه و کینه آنکارا از این سیاست مدار قدیمی برخاسته از ایالت دلاویر است.

آیا بایدن٬ ترکیه ستیز است؟

تحلیل گران ترکیه بر این باورند که جو بایدن در سنا٬ همواره عیله ترکیه اقدام کرده و دیدگاهی منفی در مورد تحرکات ترکیه در منطقه دارد. با این حال٬ باراک اوباما٬ به خاطر دانش و تجربه دیپلماتیک٬ رابطه با ترکیه را تماماً به بایدن واگذار کرد و به همین خاطر در چهار سال دوم دوران اقتدار اوباما٬ رابطه آنکارا - واشنگتن٬ تحت هدایت خاص جو بایدن٬ به شکلی پیش رفت که مطلقاً باب دل اردوغان و داوود اوغلو نبود و با وجود تمام تلاش هایی که برای اقناع و جلب توجه هیلاری کلینتون و سران سیا صورت گرفت٬ باز هم قدرت بایدن از هر دو نهاد مهم وزارت امور خارجه و سازمان جاسوسی سیا بیشتر بود و اجازه نداد که اردوغان در پروژ ه های منطقه ای خود٬ از امتیاز همراهی آمریکا٬ برخوردار شود.

دکتر آدام مک کانل٬ مورخ و استاد دانشگاه در حوزه تاریخ معاصر ترکیه و سیر روابط آنکارا - واشنگتن٬ در این مورد معتقد است:جو بایدن در دورانی که پست معاونت ریاست جمهوری را در اختیار داشت٬ از ظرفیت های خاصی برای تنظیم روابط خارجی بهره می گرفت و بیانات و رویکردهای او و نیز رابطه خاصی که با کلینتون ها و برخی صاحب نظران ایدئولوژیک حزب دموکرات دارد٬ در مجموع علامت خوبی برای ترکیه نیست و اگر رئیس جمهور شود٬ افق روشنی در روابط بین واشنگتن و آنکارا دیده نخواهد شد.

جو بایدن در سال 2019 میلادی در مصاحبه با نیویورک تایمز٬ مواضعی اتخاذ کرد که به خوبی نشان می دهد دل خوشی از دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه ندارد.

خبرنگار نیویورک تایمز- که معمولاً مطالب ترکیه ستیزانه منتشر می کند- از او پرسید: با توجه به رفتارهای اردوغان و حملات او به شرق فرات٬ آیا از این که هنوز هم کلاهک های هسته ای ما در ترکیه قرار دارند٬ نگران نیستید؟ بایدن در پاسخ گفت:من هنوز هم معتقدم که برای کنترل او (اردوغان)٬ باید به شکل جدی از مخالفین حمایت کرد. آنها باید بفهمند که ما به روال فعلی بازی نخواهیم کرد. ما متفقین خود را جمع میکنیم و به آنها می گوییم که او (ردوغان) نباید به منابع نفت و گاز شرق مدیترانه دست پیدا کند. دیدید که حزب او در استانبول چگونه شکست خورد. ما باید به مخالفین بگوییم٬ اردوغان را شکست دهید. اما نه با کودتا٬ بلکه با انتخابات. باید از کردها هم حمایت کرد و نشان داد که ظرفیت بالایی دارند.

سهم و جایگاه ترکیه معلوم است؟

برخی از تحلیل گران معتقدند که نقش و جایگاه ترکیه در منطقه و جهان از منظر منافع ملی و دیدگاه های امنیتی واشنگتن روشن است و قرار نیست اتفاق خاص و جدیدی روی دهد که میزان یا کیفیت رابطه را تغییر دهد.

به عبارتی دیگر آنها بر این مسئله تأکید می کنند که در ساختار قدرت و روابط بین الملل در خاورمیانه و جهان٬ سهم و جایگاه ترکیه از منظر واشنگتن معلوم است و سران آنکارا نباید انتظارات عجیب و غریبی داشته باشند.

اما در مقابل٬ تحلیل گران و کارشناسان دیگری نیز بر این باورند که در دوران اقتدار و مسئولیت ترامپ٬ سنگ بر روی سنگ بند نشد و جای همه چیز عوض شد. از جمله جای بسکمک از دیپلمات ها٬ ماموران امنیتی٬ اقتصاددانان٬ استراتژیست های مرتبط با ناتو و خاورمیانه و خیلی از حوزه های دیگر که با منافع ترکیه نیز در ارتباط است.

لذا اگر قرار باشد یک بار دیگر قدرت به دست دموکرات ها بیفتد٬ ترکیه باید در کوتاه مدت٬ خود را با برخی از جابه جایی های سریع وفق دهد. در هر حال٬ واقعیت این است که تاثیر نتایج انتخابات 2020 آمریکا بر روابط آنکارا - واشنگتن٬ یک موضوع پیچیده و ذو ابعاد است که از بسکمک جهات بر چند و چون رویکردها و تصمیم گری ها تاثیرگذار خواهد بود و نمی توان نقش چنین اتفاق مهمی را نادیده گرفت.

محمد علی دستاقتصادی کارشناس مسائل سیاسی ترکیه

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا