نسخه اتاق فکر مجلس برای بازار خودرو در ایام کرونا! - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران در این گزارش همچنین به ظرفیت های کشور برای مقابله با اثرگذاری شیوع کرونا بر بخش های موردنظر از جمله خودروسازی نیز پرداخته و راه چارههایی هم در راستای کاهش اثرات آن ارائه شده است.

در بخش مربوط به خودروسازی این گزارش، ضمن اشاره به اثرات شیوع کرونا بر کاهش تقاضای خودرو، تبعاتی که این ویروس درحوزه تامین قطعات و فراوری داشته نیز مورد آنالیز قرار گرفته است. در نهایت نیز چند راه چاره کلی برای مقابله با اثرات کرونا در بخش های مختلف اقتصادی پیشنهاد شده که بعضی از آنها می تواند شامل خودروسازی نیز بگردد.

کرونا با خودروسازی چه کرد؟

پیش از آنکه گزارش مرکز پژوهش های مجلس را مرور کنیم، ابتدا نگاهی می اندازیم به اتفاقاتی که در اثر شیوع کرونا برای صنعت و بازار خودرو ایران رخ داد. پس از اعلام رسمی ورود کرونا به ایران، فرایند حضور مشتریان در بازار خودرو نیز شکلی نزولی به خود گرفت. در واقع هر چه جلوتر رفت، ایرانی ها بیشتر کرونا را جدی دریافتد و در این بین، خیلی ها نیز که قصد خرید و فروش خودرو داشتند، ترجیح دادند آن را به آینده موکول نمایند. این موضوع سبب شد تقاضا افت نموده و بازار شب عید خودرو عملا شکل نگیرد. از آن سو فراوری خودرو هم در اواخر اسفند ماه فرایندی نزولی به خود گرفت و هفته آخر نیز خودروسازان خطوط فراوریشان را متوقف کردند. این توقف فراوری، هم مستقیم و هم غیرمستقیم با ماجرای کرونا در ارتباط بود. از یک سو خودروسازان و قطعه سازان مجبور شدند برای جلوگیری از همه گیری کرونا، خطوط فراوری را زودتر از موعد همیشگی تعطیل نمایند و از سوی دیگر، تامین قطعات نیز مختل شد. این اختلال از آن جهت رخ داد که برای جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا در کشور، پروازها به مقصد و از مبدأ چین قطع شد. ازآنجاکه پس از تحریم، چین به اصلی ترین و شاید تنها مرکز تامین قطعات و مواد اولیه موردنیاز صنایع خودرو و قطعه کشور تبدیل شده بود، قطع پروازها از مبدأ و مقصد این کشور، فراوری قطعات و خودرو در کشور را کند و ناقص کرد.

تعطیلی زودتر از موعد خطوط فراوری خودروسازی و قطعه سازی در اسفند ماه، تنها اتفاق ناخوشایند ناشی از شیوع کرونا در کشور نبود و به جز آن، فراوری در سال جدید نیز با تاخیر شروع و همچنین داستان محصولات ناقص باز هم تکرار شد. به دلیل آنکه در فروردین ماه سال جاری کشور به شدت درگیر ویروس کرونا بود، خودروسازان و قطعه سازان نتوانسته سر وقت عادی (هفته سوم فروردین) فراوری خود را از سر بگیرند. در نتیجه، شروع به کار آنها عملا به اواخر فروردین موکول شد. نکته دیگر اینجا بود که به دلیل کمبود و نبود قطعات (ناشی از اختلال لجستیکی در فرایند تامین قطعات و مواد اولیه) بیشتر محصولات فراوریی خودروسازان با کسری قطعات روبرو و به صورت ناقص فراوری شد. این فرایند ناقص همچنان نیز که ایران خودرو و سایپا جمعا روزی چهار هزار دستگاه محصول فراوری می نمایند (بنا به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت)، ادامه دارد و به نظر می رسد تا مشکل تامین از چین حل نگردد، این وضع تداوم خواهد داشت.

در مجموع، شرایط اتفاق افتاده برای خودروسازی و قطعه سازی کشور، بروز مسائل اقتصادی در این صنایع را نیز به دنبال داشته است. این درحالی است که هم شرکت های خودروساز و هم قطعه سازان، بدهی هایی به نهادهای مختلف از سیستم بانکی گرفته تا اداره اقتصادیات دارند. طبعا در چنین شرایطی و با در نظر دریافت سایر مسائل از جمله قیمت گذاری دستوری (که به نوبه خود تاثیر زیادی در ضعف بنیه اقتصادی صنایع خودرو و قطعه دارد)، استمهال بدهی خودروسازان و قطعه سازان و اعطای تسهیلات اقتصادی، می تواند یاری عظیمی به آنها در این عصر کرونایی باشد.

رشد تقاضا پس از کرونا

نگاهی اما به گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی بیندازیم و ببینیم طبق آن، کرونا با خودروسازی چه نموده و چه راه چارههایی برای کاهش اثرات شیوع این ویروس، بر دومین صنعت عظیم کشور مطرح است.

آن طور که در گزارش منتشره آمده، شیوع ویروس کرونا موجب کاهش تقاضای خودرو در مقطع فعلی شده است. طبعا ازآنجاکه بخش قابل توجهی از شهفرایندان طرح فاصله گذاری اجتماعی را جدی گرفته اند، مراجعه به بازار خودرو نیز کاهش و به تبع آن، تقاضا افت نموده است. هرچند این کاهش تقاضا از حیث اینکه تیراژ نیز شرایط مناسبی ندارد، نکته مثبتی (از منظر احتمال کنترل قیمت) به شمار می رود، اما مرکز پژوهش های مجلس پیش بینی نموده که وضع تقاضا با کاهش شیوع کرونا تغییر خواهد نمود. طبق پیش بینی مرکز پژوهش های مجلس، با فروکش کردن شیوع کرونا در انتهای فصل بهار و افزایش تمایل شهفرایندان برای خرید خودرو در راستای سفرهای تابستانی، تقاضا در بازار خودرو رشد خواهد نمود. در واقع رشد حضور مشتریان در بازار خودرو از دو ناحیه رخ خواهد داد؛ نخست اینکه با فروکش کردن ماجرای کرونا در اواخر خرداد، مراجعه به بازار خودرو افزایش خواهد یافت و این موضوع به رشد تقاضا می انجامد. از سوی دیگر، طبق روال هر سال، با نزدیک شدن به تیر ماه و شروع مسافرت های تابستانی، تقاضا در بازار خودرو بالا خواهد رفت، البته مشروط بر آنکه شیوع کرونا واقعا در انتها بهار فروکش کند. هرچه هست، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با فرض فروکش کردن کرونا در انتها بهار و رشد تقاضا در بازار خودرو، تاکید نموده که باید برای جلوگیری از ایجاد بحران در پساکرونا، تمهیداتی (در راستای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای خودرو) اندیشیده گردد. این تمهیدات طبعا با موضوع فراوری در ارتباط هستند، چه آنکه مرکز پژوهش ها تاکید نموده باید به واسطه اقداماتی مانند تخفیف و استمهال بدهی شرکت ها و همچنین پرداخت تسهیلات بلندمدت کم بهره، هوای فراورینمایندگان را در این دوران سخت داشت.

اختلال کرونایی در فراوری

در گزارش مرکز پژوهش ها اما به مساله اختلال در تامین قطعات و مواد اولیه از چین اشاره شده است. نویسندگان این گزارش تاکید نموده اند که چین از مبادی اصلی تامین قطعات اصلی تجهیزات، به خصوص قطعات با فناوری پیشرفته برای شرکت های خودروسازی کشور است. از همین رو، محدودیت های اعمال شده در پروازهای با مبدأ و مقصد چین از یکسو و کاهش فراوری قطعات در این کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا از سوی دیگر، سبب اختلال در فرایند تامین شده است. این اختلال از نظر مرکز پژوهش های مجلس ممکن است فرایند تامین مواد اولیه و قطعات از چین را در ماه های ابتدایی سال جاری با چالشی عظیم روبرو کند. درحال حاضر که یک ماه و نیم از سال 99 گذشته، فرایند تامین قطعات و مواد اولیه از چین هنوز مختل است. بنابراین با توجه به تداوم بحران کرونا در ایران و دنیا، احتمال اینکه اختلال در تامین از چین کماکان ادامه داشته باشد، وجود دارد. در این صورت، شاهد کندی پایدار فرایند فراوری (فراوری کامل) در صنایع خودرو و قطعه کشور خواهیم بود، ضمن آنکه مونتاژ محصولات چینی نیز متوقف خواهد ماند. در آمار فروردین تعیین شد فراوری چند خودروی چینی متوقف شده، که ظاهرا دلیل اصلی آن همین اختلال در تامین قطعات از چین بوده است. بنابراین اگر این فرایند ادامه پیدا کند، فراوری این خودروها همچنان متوقف می ماند.

اما مساله دیگری که کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس به آن اشاره نموده اند، تداوم تحریم خودروسازی ایران همزمان با دردسرهای کرونا است. در گزارش مرکز پژوهش ها آمده محدودیت های ایجاد شده از ناحیه تحریم، سبب شده خودروسازان از ذخیره کافی قطعه برخوردار نباشند. در این گزارش با اشاره به اینکه عدم ذخیره کافی قطعات، نگرانی ها درباره فراوری خودرو در کشور را افزایش داده، تاکید شده این موضوع می تواند فرایند عادی فراوری را مختل کند. طبق پیش بینی مرکز پژوهش ها، اگر فرایند تامین قطعات و مواد اولیه از چین تسهیل نگردد، این احتمال وجود دارد که شرکت های خودروساز مجبور شوند بار دیگر فراوری خودروی ناقص را در دستور کار قرار دهند. این پیش بینی درحالی است که خودروسازان از هفته های انتهای سال گذشته فراوری خودروهای ناقص را پس از حدودا دو ماه، دوباره از سر گرفته اند. بنابراین بازگشت خودروهای ناقص عملا اتفاق افتاده، اما اینکه این فرایند متوقف گردد یا کماکان ادامه یابد، بستگی مستقیم به فرایند تامین قطعات به ویژه از چین دارد.

علاوه بر چالش تامین قطعات از چین اما فرایند فراوری قطعات در کشور نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا دچار اختلال و این موضوع در گزارش مرکز پژوهش های مجلس منعکس شده است. در این گزارش به شیوع کرونا در استان های صاحب صنعت قطعه اشاره و تاکید شده که این موضوع تاثیر منفی روی فراوری خودرو در کشور گذاشته و خواهد گذاشت. طبق گزارش منتشره، استان هایی ماند البرز، تهران و قم که از قطب های فراوری قطعات خودرو به شمار می فرایند، بیش از بعضی دیگر از استان ها با ویروس کرونا درگیر بوده اند و از همین رو به احتمال زیاد، تامین قطعات کماکان با مسائلی همراه خواهد بود. این پیش بینی مرکز پژوهش ها از آن جهت است که حجم زیادی از قطعات موردنیاز خودروسازی از این استان ها تامین می گردد. البته به جمع اینها باید استان هایی مانند قزوین و اصفهان را نیز اضافه نمود، چه آنکه آنها نیز از قطب های فراوری قطعات خودرو به شمار می فرایند و اتفاقا درگیری زیادی با کرونا داشته اند.

در نهایت اما مرکز پژوهش های مجلس به موضوع تسهیلات پنج هزار میلیارد تومانی که قرار بود سال گذشته در اختیار خودروسازان قرار گیرد نیز پرداخته و عدم تحقق آن را بحرانی دیگر برای صنایع خودرو و قطعه کشور در عصر کرونا دانسته است. مرکز پژوهش ها تاکید نموده که تاخیر در پرداخت تسهیلات موردنظر می تواند به بحران اتفاق افتاده در صنعت خودرو از ناحیه شیوع ویروس کرونا دامن بزند. طبق گزارش این مرکز و به نقل از انجمن قطعه سازان ایران، تا انتهای سال 98، ایران خودرو بیش از 85 درصد و سایپا نیز حدود 50 درصد تسهیلات مورد نظر را دریافت نموده اند. کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس معتقدند با ادامه شرایط موجود (عدم پرداخت تمام و کمال تسهیلات پنج هزار میلیارد تومانی)، حتی در صورت امکان تامین قطعات نیز احتمال اختلال در فرایند تامین (به دلیل کمبود نقدینگی) وجود دارد.

راه چارههای حمایتی در عصر کرونا

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اما چند راه چاره کلی را برای حمایت از واحدهای فراوریی از جمله خودروسازی (و قطعه سازی) در دوران کرونا ارائه داده است. راه چاره نخست، ابلاغ و نظارت پیگیر و مستمر تخفیف و استمهال در قالب تنفس سه ماهه درخصوص دیون واحدهای فراوریی به ترتیب در هر سه حوزه بانکی، بیمه تامین اجتماعی و اقتصادیاتی است. در واقع مرکز پژوهش ها خواهان اقدامات حمایتی دولت در راستای ارائه تخفیف و استمهال بدهی واحدهای فراوریی درحوزه های بانکی و بیمه و اقتصادیات شده است.

راه چاره دیگر مرکز پژوهش ها، دسته بندی صنایع و واحدهای فراوریی و آنالیز میزان تاثیرپذیری آنها از ماجرای کرونا است. این مرکز تاکید نموده که پس از دسته بندی، باید بسته های تسهیلات بانکی طولانی مدت با بهره پایین در اختیار واحدهای فراوریی اولویت دار قرار گیرد تا مانع تعطیلی یا اخراج کارگران آنها گردد. طبعا در صورت دسته بندی، صنایع خودرو و قطعه جزو اولویت ها برای دریافت تسهیلات بانکی با بهره پایین خواهند بود. همچنین اجرای صحیح طرح فاصله گذاری اجتماعی و هوشمند و ارائه پروتکل های تعیین کار در شرایط اپیدمی کرونا به همراه آموزش نیروی کار، دیگر موضوع مورد تاکید مرکز پژوهش های مجلس برای عصر کرونا است.

shop98ia.ir: مجله فروشگاهی: آخرین اخبار و مقالات تجارت الکترونیک

samitm.ir: مجله سامی: وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع