سمنان چقدر به احداث سد فینسک احتیاج دارد؟ - مجله سرگرمی

در ادامه گزارش های سریالی خبرگزاری خبرنگاران، مبنی بر فرصت ها و چالش های احداث سد فینسک، در این قسمت، با کارشناسی به گفت وگو پرداختیم که موافق اجرای این طرح جنجالی است.

خبرگزاری خبرنگاران در مازندران، در دو قسمت گذشته طی گزارش هایی با عناوین احداث سد فینسک در سکانس چالش های سریالی و فینسک یک پروژه دانشجوییِ دورهمیِ خوابگاهی! نظر مخالفان این طرح منتشر شده است.

به گزارش خبرنگاران، استان سمنان بیش از 700 هزار نفر جمعیت داشته و با 97 هزار و 491 کیلومترمربع بیشتر از 4 برابر مساحت استان مازندران وسعت دارد، میانگین بارش درازمدت این استان حدود 109 میلیمتر بوده که در مقایسه با شاخص کشوری یعنی 250 میلیمتر در سال، رقمی کمتر از نصف میانگین را داراست.

بر این اساس استان سمنان احتیاجمند تامین منابع آبی است و در این راستا حداقل 9 سد با هسته رسی احداث شده که سد فنیسک با گنجایش حدود 12 میلیون مترمکعب به آن ها اضافه می گردد. اگر بیلان حجم کل آب استان هزار و 200 میلیون مترمکعب باشد، سد فنیسک یک درصد آب استان را شامل شده که بین ساری و سمنان قرار گرفته و بر روی رودخانه اسپی رود ساخته خواهد شد.

ارتفاع سد مخزنی فینسک از بستر رودخانه 57 متر، طول تاج سد 411 متر بوده که آب این سد برای مصارف مختلف شهر سمنان در نظر گرفته شده است. سدهای استان سمنان حدود 157 میلیون مترمکعب گنجایش دارند که سد فنیسک در صورت احداث 7.1 درصد از کل ظرفیت استان خواهد بود.

یک کارشناس حوزه آب و انرژی معتقد است: برخلاف ادعای بعضی افراد، سدسازی در جهان هنوز هم برای مصارف مختلفی نظیر تامین آب شرب و فراوری برق در سرچشمه رودخانه ها رواج دارد و کاملا منسوخ نشده و هم اکنون چندین سد مخزنی نظیر سد فینسک در کشورهایی افریقایی به وسیله کشور چین در حال ساخت است.

دکتر محمدرضا نائیجی در گفت و گو با خبرنگاران به اسم نمونه پیروز، از تونل انتقال آب چشمه روزیه از شهمیزراد به شهر سمنان که سبب رضایت هر دو جامعه مبدا و مقصد بوده یاد کرد و گفت: استان سمنان هم اکنون ظرفیتهای لازم را برای جذب 160 میلیون مترمکعب سیلاب های ناگهانی برای تغذیه آبخوان ها را داراست.

نائیجی سدسازی را در 2 بعد مطلوب ارزیابی کرد و اضافه نمود: از آنجا که پیمانکاران بزرگ ملی توانمندی بالایی برای احداث سد در کشور دارند و ماشین آلات فراوان آن ها هم در صورت بکارنگرفتن مستعمل خواهند شد، لذا ساخت سد فینسک هم کمکی به تامین آب شرب شهر سمنان و توسعه مراکز و شهرک های ویلایی برای جذب سرمایه گذاران نموده و هم توانایی پیمانکاران داخلی که سرمایه مهمی هستند را حفظ خواهد نمود.

وی با بیان اینکه اخیرا در زمینه کشت های آبی در سمنان خوب عمل شده و انتقال آب این سد سبب توسعه کشت های آب دوست و آفتاب دوست مانند هندوانه و پنبه در شهر سمنان می گردد اظهار کرد: اکنون استان دارای مراکز کشت تخصصی غلات و حبوبات و محصولات زراعی آبی دیگری در گرمسار و میامی و شاهرود است و هم ظرفیت بالای فراوری ماهیان گرمابی و سرد آبی این استان که در حال حاضر بیش از 630 واحد استخر و بند است، با این انتقال افزایش خواهد یافت.

این محقق، مولف و پژوهشگر به رتبه ششم استان سمنان از نظر تامین آب شرب در کشور اشاره نمود و خواهان انتقال آب از حوضه های مجاور برای جبران نقایص استان شد و اضافه نمود: نکته مهم در مبحث آب سمنان این است که در این استان شبکه های جا به جا نماینده آب بین حوضه ای وجود ندارد که از این حیث کاملا استان در جهت توسعه پایدار گام برداشته است.

نائیجی این ادعا را که ایران رتبه 132 از 133 را از نظر مدیریت منابع آب دارد، کذب محض خواند و تاکید نمود: در مقایسه بین تلفات آب بین استان های هدف، ذکر این موارد ضروری است که در استان سمنان تا 24 درصد آب در شبکه های آبرسانی از بین رفته در حالی که در مازندران 28 درصد آب شبکه آبرسانی هدر می رود، مضاف بر اینکه 88 درصد آب شرب مازندران از چاه ها تامین شده و سمنان تنها 50 درصد آب شرب را از چاه ها تامین می کند؛ اما شانس بزرگ مربوط به افت تراز سطح آب زیرزمینی است که در مازندران کمتر از سمنان است.

وی لزوم انتقال آب استان مازندران و سرشاخه سد شهید رجایی را احتیاج به آب فراوانتر سمنان به علت تبخیر زیاد اسم کرد و اضافه نمود: مردم شهر سمنان و قطعا منطقه ها مسکونی غیرآپارتمانی اطراف احتیاج به آب فراوان دارند چراکه هم اکنون مردم این استان در کنار کمبود آب، استرس کم آبی در آینده دارند و بدون انتقال آب از سایر استانهای شرقی و غربی و شمالی، امکان توسعه سرمایه گذاری بهینه در استان وجود ندارد.

این کارشناس حوزه آب و انرژی با اشاره به اینکه میانگین آب زیرزمینی بهره برداری شده استان سمنان هزار و 62 میلیون مترمکعب است که 88.6 درصد آن در بخش کشاورزی استفاده می گردد، گفت: هر چند سد فنیسک فقط 12 میلیون مترمکعب آب را به استان سمنان وارد می نماید اما باعث می گردد کمی از فشار بر منابع آب زیرزمینی سمنان کم گردد.

نائیجی از فعالیت های گسترده بسیار برای کنترل آب در این استان در آینده نظیر آبخیزداری، آبخوان داری و تغذیه مصنوعی در کنار ایجاد و هزینه برای سد فینسک اطلاع داد و اظهار کرد: در صورت تخصیص بودجه و اراده می توان بیش از 13 برابر سد فنیسک یعنی حدود 160 میلیون متر مکعب آب را به وسیله تغذیه مصنوعی در استان سمنان به منابع آبی اضافه نمود اما چون در حال حاضر بودجه لازم برای تغذیه مصنوعی آبخوان ها و مخازن آبرفتی جهت توسعه پایدار تخصیص داده نمی گردد، بنابراین تنها راه تامین آب استان هایی مانند سمنان، همراهی مقامات استان و مردم با شرکت های بزرگ سدسازی است.

وی سد سازی را به مثابه راه میانبر برای تامین احتیاج آبی کنونی سمنان دانست و توضیح داد: مردم نمی توانند به قدرت ناچیز گروه های مهندسی تازه تاسیس شده تغذیه مصنوعی دل خوش نمایند و بیش از این منتظر روشهای آبخوان داری و تغذیه مصنوعی باشند و قطعا بودجه لازم و موثر برای این امور فراهم نخواهد شد و باید سریعا، به هر طریقی، از هر جایی و با هر هزینه ای آب استان به ویژه شهر سمنان را تهیه گردد.

این محقق و کارشناس حوزه آب و انرژی، خطاب به مسئولین استان سمنان، همراهی با جریان غالب و قدرتمند سدسازی را تنها اراده موجود برای حل مشکل آب سمنان اسم کرد و گفت: در کنار این مسئله، مقادیر فراوان آب که شاید جزو بیلان آبی استان هم نباشد، جذب سیستم کشاوزی و دامداری استان خواهد شد که برای مثال می توان به روشهای جذب آب به وسیله آب انبار و سیستم آبگیر مربوطه، سطوح آبگیر ناودانی شکل، سطح صیقل سنگ آب، آب انبار سنگی، آب انبار عشایری، بندهای خاکی، گابیون، پشته های خاکی و بندهای چپری اشاره نمود.

نائیجی ایجاد سیستم های کوچک مانند آب انبارها در کویر را باعث دست نخورده ماندن منابع آب زیرزمینی در این منطقه ها معرفی و اعلام کرد: بعلاوه ایجاد سطوح ناودانی و صیقلی در روستاهای منطقه سمنان سبب کاهش فشار به آبخوان ها می گردد و تنها آب شرب این روستاها، به وسیله چاه یا سایر منابع تامین می گردد.

وی از توان فنی و تخصصی بالای کارشناسان استان سمنان یاد کرد و اضافه نمود: کارشناسان آب و جهاد کشاورزی با تغییر الگوی مصرف و کشت در آینده می توانند آموزش های لازم را به کشاورزان داده که این امر خود سبب کاهش شدید مصرف آب در استان خواهد شد؛ بنابراین استان سمنان در آینده به سمت کشت هایی خواهد رفت که هماهنگ با عایدی کشاورز، احتیاج استراتژیک کشور، مقدار آب و انژری مصرفی و مقدار بارش استان بوده و معادله ای باشد که سطح آب زیرزمینی در استان را طی یک دوره افزایش دهد.

این محقق، مولف و پژوهشگر حوزه آب و انرژی با ذکر مصداقی درباره کشت و کار مطلوب اظهار کرد: حتی پسته کشت مناسبی برای استان سمنان در حال حاضر و آینده نبوده زیرا هر هکتار باغ پسته با مصرف حدود 4032 مترمکعب تنها 750 کیلو پسته فراوری می نماید که حدود 4500 دلار ارزش دارد.

نائیجی اضافه نمود: استان مازندران که بیش از همه استان ها مخالف این انتقال آب بین حوضه ای است و تمام فعالان محیط زیست را بر علیه این سد متحد نموده است، باید به این نکته اساسی توجه کند که سد فنیسک کاملا دارای ارزیابی محیط زیستی علمی و تخصصی بوده و از آن دسته سدهای محدودی نیست که مسائل محیط زیستی آن به وسیله رایزنی و واسطه گری حل نموده باشند که این هم البته سابقه ندارد.

وی با تاکید بر اینکه محیط زیست در کشور و به ویژه استان سمنان از اهمیت ویژه برخوردار بوده و ایران در این زمینه صاحب صندلی بزرگی در جهان است، درباره ماحصل اجرای پروژه و آنالیز منافع آن گفت: این سد فقط در چند هزار هکتار جنگل و مرتع تغییر ایجاد می نماید که در مقایسه با ارزش اضافه نموده آن برای مردم، چندان مهم نیست.

نائیجی در پاسخ به بعضی ادعاها، فنیسک را سد محکمی خواند که تهدید مهمی برای ساکنین و باغات پایین دست در شرایط عادی بدون زلزله و بدون باران های بزرگ نیست و اضافه نمود: حتی در صورت شکستن هم قطعا با سیستم های مدرن هشدار کنونی، ساکنین فرصت کافی برای تخلیه منطقه ها پایین دست را خواهند داشت.

اخذ ویزا: اخذ ویزا | مجله گردشگری و مسافرتی ویزارو

وبسایت دانشجویی: وبسایت دانشجویی، اینجا محلی برای فعالیت دانشجویان علاقمند به تکنولوژی است